Dieptepunt conjunctuur bereikt?

Sinds eind 1999 neemt het groeitempo van de Nederlandse economie af. Inmiddels bestaan er aanwijzingen dat de economie een - voorlopig - dieptepunt heeft bereikt. Zo laten de industriële productie en de gezinsconsumptie in ons land in november 2001 een kleine verbetering zien ten opzichte van de voorgaande maand. Bovendien is de stemming van de consumenten en industriële producenten inmiddels minder negatief. Bij de buitenlandse goederenhandel is in november echter geen verbetering geconstateerd.

Bruto binnenlands product (volume), seizoengecorrigeerd

BBP: even groot

In Nederland is het volume van het bruto binnenlands product (na seizoencorrectie) in het derde kwartaal van 2001 even groot als in het tweede kwartaal.

In de Eurozone ligt de kwartaal-op-kwartaalgroei in het derde kwartaal op 0,1 procent. Van de landen in het Eurogebied doen Frankrijk en Spanje het relatief het best. In Frankrijk ligt het BBP na seizoencorrectie in het derde kwartaal 0,5 procent hoger dan in het tweede kwartaal en in Spanje 0,3 procent. Al meer dan vijf kwartalen op rij is het stijgingstempo in het Eurogebied hoger dan of gelijk aan dat in de Verenigde Staten (VS). Het verschil in groei in beide gebieden is relevant voor de Nederlandse economie. Meer dan zestig procent van onze goederenuitvoer is gericht op landen van de Eurozone en minder dan vijf procent naar de VS.

Meer industriële productie en gezinsconsumptie

De Nederlandse industriële productie is in november 2001 na seizoencorrectie hoger dan in oktober. De gemiddelde dagproductie is in november met 2,1procent gestegen en ligt op het niveau van medio 1999. Deze verbetering is met name terug te vinden bij de elektrotechnische-, optische- en computerindustrie. Daarnaast is er in november in de machine- en apparatenindustrie meer geproduceerd dan in oktober.

Ook de meest recente cijfers van de individuele gezinsconsumptie tonen een stijging. Het gemiddelde van oktober en november is groter dan in augustus-september. De maandgegevens van de gezinsconsumptie zijn echter niet gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en een stijging van de consumptie-index is in deze maanden gebruikelijk. Wel is de stijging van de indexcijfers in oktober en november 2001 groter dan die in de overeenkomstige periode van 2000.

Producenten- en consumentenvertrouwen, seizoengecorrigeerd

Stemming bij consumenten en producenten verbetert

Positief voor de economie is verder het feit dat de stemming bij de producenten en de consumenten is verbeterd. Producenten zijn met name minder negatief gestemd over de verwachte bedrijvigheid in de komende periode en over de omvang van de voorraad. Dit laatste betekent dat een vergroting van de orderstroom sneller terug te zien kan zijn in aantrekkende productiecijfers.

Bij de consumenten heeft het vertrouwen zich in de periode november-december vorig jaar hersteld van de sterke terugval in de eerste helft van vorig jaar. Een verder herstel in januari 2002 is geremd door een daling van de koopbereidheid. Ook in de Eurozone als geheel is eind 2001 een verbetering van de stemming bij consumenten en producenten waargenomen

Frans van Ingen Schenau

Bron: Conjunctuurbericht januari 2002