3. Vakbondsleden
Trends
Eind maart 2023 waren er in Nederland 1,4 miljoen vakbondsleden, volgens de Statistiek Vakbewegingen. Dit is het laagst gemeten aantal sinds 1963. Het aantal leden neemt sinds 2012 af. In 2023 waren er 63 duizend minder leden dan bij de voorgaande (tweejaarlijkse) meting in 2021. Dat is een kleinere daling dan in de jaren daarvoor: 98 duizend in 2021 en 101 duizend in 2019.
| Jaar | Mannen (x 1 000) | Vrouwen (x 1 000) |
|---|---|---|
| 2003 | 1361,4 | 559,2 |
| 2005 | 1314,1 | 584,6 |
| 2006 | 1281,1 | 584,8 |
| 2007 | 1270,6 | 607,6 |
| 2008 | 1276,1 | 621,9 |
| 2009 | 1263,5 | 623,4 |
| 2010 | 1243,4 | 626,9 |
| 2011 | 1229,0 | 646,6 |
| 2012 | 1201,5 | 647,3 |
| 2013 | 1161,0 | 630,9 |
| 2014 | 1127,0 | 635,0 |
| 2015 | 1094,3 | 640,1 |
| 2016 | 1071,3 | 646,1 |
| 2017 | 1048,6 | 654,1 |
| 2019 | 983,5 | 617,9 |
| 2021 | 931,4 | 572,8 |
| 2023* | 891,3 | 549,6 |
| *voorlopige cijfers | ||
Vanaf 2019 daling mannelijke en vrouwelijke vakbondsleden
In 2023 was 38 procent van de vakbondsleden vrouw, dat aandeel is sinds 2016 ongeveer gelijk. In 2003 was dat nog 29 procent. Het aantal mannen dat is aangesloten bij een vakbond neemt sinds 2003 vrijwel elk jaar af, behalve in 2008. Het aantal vrouwen neemt sinds 2019 in gelijke tred af als het aantal mannelijke leden. Daarvoor nam het juist vrijwel constant toe, met uitzondering van 2013 toen het aantal vrouwelijke vakbondsleden ook afnam. Deze afname was naar verhouding net zo sterk als de afname van het aantal mannelijke leden in dat jaar. Ook de grote ledendaling in 2019 werd relatief gezien even sterk door de afname in mannelijke als vrouwelijke leden veroorzaakt. Het enige jaar waarin naast het aantal vrouwelijke leden ook het aantal mannelijke leden toenam was in 2008. Met 20 duizend nieuwe leden kende dat jaar de sterkste groei. Dat was ook het jaar waarin de kredietcrisis ontstond in de Verenigde Staten en oversloeg naar Europa na de val van de bank Lehman Brothers (CBS, 2019).
Helft van de vakbondsleden is tussen 45 en 67 jaar oud
Binnen de vakbonden zijn niet alle leeftijdsgroepen even sterk vertegenwoordigd. Sinds 2003 vormen 45 tot 67-jarigen ongeveer de helft van het aantal vakbondsleden. In 2023 bestond deze leeftijdsklasse uit 749 duizend leden. Jongeren onder de 25 jaar vormen met 35 duizend de kleinste groep vakbondsleden. Een kwart van de vakbondsleden (341 duizend) is tussen de 25 en 45 jaar. Het aantal leden jonger dan 45 jaar daalt sinds 2003. Mensen die de AOW-leeftijd hebben bereikt of ouder zijn vormen ruim een vijfde van het totaal. Het aandeel van deze groep is meer dan verdubbeld sinds 2003.
| Jaar | Jonger dan 25 jaar (x 1 000) | 25 tot 45 jaar (x 1 000) | 45 jaar tot AOW-leeftijd (x 1 000) | AOW-leeftijd en ouder (x 1 000) |
|---|---|---|---|---|
| 2003 | 106,6 | 197,7 | ||
| 2005 | 99,7 | 699,8 | 884,7 | 214,5 |
| 2006 | 90,8 | 661,5 | 898,9 | 214,7 |
| 2007 | 82,5 | 656,3 | 919,4 | 220,0 |
| 2008 | 78,0 | 656,0 | 931,3 | 232,7 |
| 2009 | 73,5 | 615,1 | 954,1 | 244,3 |
| 2010 | 71,1 | 589,5 | 957,9 | 251,8 |
| 2011 | 74,2 | 571,3 | 961,5 | 268,6 |
| 2012 | 69,2 | 547,7 | 945,1 | 286,7 |
| 2013 | 61,0 | 514,7 | 925,3 | 290,8 |
| 2014 | 67,1 | 488,9 | 906,4 | 299,6 |
| 2015 | 70,4 | 469,4 | 890,9 | 303,6 |
| 2016 | 69,4 | 444,8 | 885,3 | 318,0 |
| 2017 | 65,8 | 436,1 | 883,2 | 317,6 |
| 2019 | 46,6 | 407,9 | 865,9 | 281,1 |
| 2021 | 35,5 | 347,7 | 797,1 | 323,9 |
| 2023* | 35,3 | 340,7 | 748,9 | 316,0 |
| *voorlopige cijfers | ||||