ODiN 2024 Noordvleugel

2. Reizigerskilometers

In dit hoofdstuk worden reizigerskilometers per jaar van 2019 tot en met 2024 gepresenteerd. De ODiN-bestanden bevatten de totale reizigerskilometers van inwoners van 6 jaar of ouder in particuliere huishoudens in Nederland gebaseerd op uitvraag via internet (cawi-only).

Bij het vergelijken van de cijfers in dit hoofdstuk dient rekening te worden gehouden met het feit dat het aantal kilometers per jaar afhankelijk is van het aantal dagen van het jaar (wel of geen schrikkeljaar), maar dat dit bijvoorbeeld ook afhankelijk kan zijn van het aantal doordeweekse dagen, weekenddagen en werkdagen in een jaar (zie bijlage C voor een overzicht met de verschillen per jaar).

Totale vervoersprestatie

De totale vervoersprestatie in tabel 2.1 betreft alle reizigerskilometers per jaar in Nederland inclusief binnenlandse vakanties en serieverplaatsingen voor alle dagen van de week naar vervoerwijze. Zoals gebruikelijk bij ODiN zijn de cijfers exclusief (beroepsmatig) wegvervoer met vrachtwagens. De doelpopulatie bestaat uit inwoners van 6 jaar of ouder van het rapportagegebied Noordvleugel in particuliere huishoudens. De reizigerskilometers zijn gebaseerd op de ritafstanden2).

2.1 Totale vervoersprestatie van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder in miljoenen reizigerskilometers naar ritvervoerwijze per jaar, alle dagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal28 906*19 913*22 987*25 804*25 74026 571+3
Personenauto als bestuurder12 837*9 424*10 863*11 77211 88511 471-3
Personenauto als passagier4 6353 457*4 305*4 7934 3554 772+10
Trein4 2971 665*1 8962 541*3 0173 819*+27
Bus/tram/metro1 684780* 8351 139*1 2371 400+13
Brom-/snorfiets 234105* 160 189 226134*-41
Fiets 2)2 5942 216*2 2922 559*2 6812 470*-8
Lopen 849985*1 258*1 141*1 059* 983-7
Overig (incl. bestelauto)1 7771 2811 3791 6691 2811 522+19
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Alle dagen, dus maandag tot en met zondag inclusief feestdagen.
2) 'Fiets' omvat zowel de elektrische fiets, de niet-elektrische fiets als de speedpedelec.

In 2024 bedraagt de totale vervoersprestatie bijna 26,6 miljard reizigerskilometers. Dat is geen significant verschil vergeleken met 2023. Het valt niet uit te sluiten dat deze uitkomst is geraakt door de methodebreuk. De enige significante verschillen in 2024 in vergelijking met 2023 zijn gevonden bij de vervoerwijze trein, brom-/snorfiets en fiets. De vervoersprestatie van de brom-/snorfiets en de fiets nam af in 2024 vergeleken met 2023 met respectievelijk 41 procent en 8 procent.

De vervoersprestatie van de trein van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder is in 2024 toegenomen met 27 procent in vergelijking met 2023. De methodebreuk heeft mogelijk ook een deel van de (ODiN) treincijfers geraakt. Op landelijk niveau komt de trend uit ODiN niet overeen met de NS. NS rapporteert een toename van 4 procent in haar jaarverslag. Op het niveau van Noordvleugel laten de schattingen van de treinreizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel en de NS-cijfers voor heel Nederland wel dezelfde trend zien. Dit laatste wijkt af van het landelijke beeld uit ODiN waaruit blijkt dat er geen significant verschil is in treinreizigerskilometers tussen 2024 en 2023. De NS rapporteerde ook een toename op nationaal niveau. Ondanks de uitkomsten van ODiN op landelijk niveau en de methodebreuk is juist een toename in de reizigerskilometers met de trein door inwoners van Noordvleugel plausibel.

Reguliere reizigerskilometers

Tabel 2.2 bevat de reguliere reizigerskilometers van 2019 tot en met 2024 onderverdeeld naar vervoerwijze. Het verschil tussen de totale vervoersprestatie in tabel 2.1 met het totaal aantal reizigerskilometers in tabel 2.2 in 2024 is 722 miljoen kilometers afgelegd tijdens (werkgerelateerde) serieverplaatsingen. Deze worden immers alleen bij de totale vervoersprestatie meegeteld in tabel 2.1. In 2023 was het aantal kilometers afgelegd tijdens serieverplaatsingen 716 miljoen. Het verschil van het aantal reizigerskilometers gemaakt tijdens serieverplaatsingen in 2024 ten opzichte van 2023 is ook waargenomen bij de landelijke analyse. Of deze toename significant is, is niet getoetst.

2.2 Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder in miljoenen reizigerskilometers naar ritvervoerwijze per jaar, alle dagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal28 169*19 397*22 148*24 979*25 02425 849+3
Personenauto als bestuurder12 523*9 263*10 475*11 597*11 64111 156-4
Personenauto als passagier4 6353 457*4 305*4 7934 3554 772+10
Trein4 2971 665*1 8742 503*2 9963 791*+27
Bus/tram/metro1 608767* 8031 087*1 2201 385+14
Brom-/snorfiets 224105* 154 166 195 133-32
Fiets 2)2 5712 200*2 2602 524*2 6522 449*-8
Lopen 844985*1 257*1 140*1 056* 981-7
Overig (incl. bestelauto)1 467956*1 0191 170 9081 181+30
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Alle dagen, dus maandag tot en met zondag inclusief feestdagen.
2) 'Fiets' omvat zowel de elektrische fiets, de niet-elektrische fiets als de speedpedelec.

Uit de gegevens in tabel 2.2 volgt dat alleen het aantal reguliere reizigerskilometers voor de fiets en de trein zijn gewijzigd in 2024 vergeleken met 2023. De reizigerskilometers met de fiets zijn afgenomen (-8 procent). Het fietscijfer lijkt niet plausibel. Uit extra onderzoek naar aanleiding van de methodebreuk blijkt dat er minder korte verplaatsingen zijn opgegeven door respondenten. Mogelijk heeft dit bijgedragen aan de afname van de fietskilometers.

De kilometers met de trein door inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder namen toe met 27 procent. Dit laatste wijkt af van het landelijke beeld uit ODiN waaruit blijkt dat er geen significant verschil is in treinreizigerskilometers tussen 2024 en 2023. De NS rapporteerde ook een toename op nationaal niveau (NS, 2025). Ondanks de uitkomsten van ODiN op landelijk niveau en de methodebreuk is juist een toename in de reizigerskilometers met de trein door inwoners van Noordvleugel plausibel. Op dit moment zijn er geen cijfers of onderzoeken gevonden waarmee dit resultaat uit ODiN kan worden ondersteund of worden verworpen.

Reguliere reizigerskilometers: niet-beroepsmatig en beroepsmatig

In tabel 2.3a en 2.3b zijn de reizigerskilometers uitgesplitst naar enerzijds niet-beroepsmatige reguliere reizigerskilometers en anderzijds beroepsmatige reguliere reizigerskilometers.

2.3a Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder voor niet-beroepsmatige motieven in miljoenen kilometers naar ritvervoerwijze per jaar, alle dagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal27 278*18 852*21 557*24 436*24 43125 201+3
Personenauto als bestuurder12 166*8 948*10 201*11 326*11 36410 866-4
Personenauto als passagier4 6213 455*4 277*4 7484 3284 751+10
Trein4 2111 659*1 8522 491*2 9633 741*+26
Bus/tram/metro1 593760* 7931 063*1 2081 377+14
Brom-/snorfiets 222104* 152 161 183 133-28
Fiets 2)2 525*2 170*2 2252 500*2 6272 426*-8
Lopen 841982*1 254*1 138*1 053* 978-7
Overig (incl. bestelauto)1 099 773 8041 009 705 929+32
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Alle dagen, dus maandag tot en met zondag inclusief feestdagen.
2) 'Fiets' omvat zowel de elektrische fiets, de niet-elektrische fiets als de speedpedelec.

2.3b Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder voor beroepsmatige motieven in miljoenen kilometers naar ritvervoerwijze per jaar, alle dagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal891*545* 590 543 593 648+9
Personenauto als bestuurder357314 275 271 278 290+4
Trein/bus/tram/metro.......
Fiets en lopen 2)49. 39 27 28..
Bestelauto.......
Overig (incl. personenauto als passagier en brom-/snorfiets).......
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Alle dagen, dus maandag tot en met zondag inclusief feestdagen.
2) 'Fiets' omvat zowel de elektrische fiets, de niet-elektrische fiets als de speedpedelec.

Het totaal aantal niet-beroepsmatig afgelegde kilometers is in 2024 niet gewijzigd ten opzichte van 2023. Gelet op de verdeling van de reguliere niet-beroepsmatige kilometers naar vervoerwijze blijkt uit de gegevens van tabel 2.3a dat het aantal afgelegde reizigerskilometers door inwoners van Noordvleugel in 2024 alleen voor de trein en de fiets zijn gewijzigd. Het totaal aantal niet-beroepsmatig afgelegde kilometers met de trein is in 2024 toegenomen met 26 procent vergeleken met 2023. Het totaal aantal niet-beroepsmatig afgelegde kilometers met de fiets nam daarentegen af met -8 procent ten opzichte van 2023.

De kilometers met alleen beroepsmatige motieven in 2024 zijn niet significant gewijzigd ten opzichte van 2023 (tabel 2.3b); ook niet voor een bepaalde vervoerwijze. Verder blijkt uit tabel 2.3b met beroepsmatig gereden kilometers in 2024, dat het aantal respondenten voor de categorieën ‘trein/bus/tram/metro', 'Fiets en lopen', 'bestelauto' en 'overig' te klein is (minder dan 50) of de relatieve marge te groot is (meer dan 50%) om van een betrouwbaar cijfer te kunnen spreken. Daarom is bij deze waarden een punt gezet.

Reguliere reizigerskilometers op doordeweekse dagen: alle motieven en niet-beroepsmatig

De tabellen 2.4 bevatten reizigerskilometers gemaakt op de doordeweekse dagen maandag tot en met vrijdag, ongeacht of het een feestdag is of niet. De 'doordeweekse' reizigerskilometers zijn vervolgens uitgesplitst naar reguliere reizigerskilometers (inclusief beroepsmatige kilometers) en reguliere reizigerskilometers exclusief beroepsmatige reguliere reizigerskilometers. Ook in deze tabel zijn dus geen kilometers van (werkgerelateerde) serieverplaatsingen van ODiN opgenomen.

2.4a Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder in miljoenen kilometers naar ritvervoerwijze per jaar, doordeweekse dagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal20 07513 827*15 486*17 293*17 66317 996+2
Personenauto als bestuurder9 3466 983*7 5708 3388 5418 046-6
Personenauto als passagier2 2411 7692 371*2 3742 0462 258+10
Trein3 3321 302*1 4111 934*2 463*2 997*+22
Bus/tram/metro1 329625* 642860* 9501 121+18
Brom-/snorfiets 18794* 95 117 159 106-33
Fiets 2)1 9551 610*1 6981 920*2 0291 869-8
Lopen 599688*881*792* 746670*-10
Overig (incl. bestelauto)1 086 755 819 959 728 930+28
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Doordeweekse dagen, dus maandag tot en met vrijdag inclusief feestdagen.
2) 'Fiets' omvat zowel de elektrische fiets, de niet-elektrische fiets als de speedpedelec.

2.4b Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder voor niet-beroepsmatige motieven in miljoenen kilometers naar ritvervoerwijze per jaar, doordeweekse dagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal19 267*13 314*14 931*16 808*17 09217 368+2
Personenauto als bestuurder9 0286 693*7 3108 0758 2767 773-6
Personenauto als passagier2 2271 7662 343*2 3402 0192 237+11
Trein3 2481 296*1 3931 930*2 431*2 946+21
Bus/tram/metro1 316621* 631846* 9391 113*+19
Brom-/snorfiets 18593* 93 112 152 106-30
Fiets 2)1 9141 583*1 6711 899*2 0051 847-8
Lopen 596685*879*790* 744668*-10
Overig (incl. bestelauto) 753 577 610 816 526 678+29
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Doordeweekse dagen, dus maandag tot en met vrijdag inclusief feestdagen.
2) 'Fiets' omvat zowel de elektrische fiets, de niet-elektrische fiets als de speedpedelec.

Uit tabel 2.4a volgt dat in ODiN 2024 op doordeweekse dagen bijna 18,0 miljard reguliere reizigerskilometers zijn afgelegd in Nederland door bewoners van 6 jaar of ouder wonende in Noordvleugel. Dat verschilt niet significant met een jaar eerder. Ook het aantal reguliere reizigerskilometers voor niet-beroepsmatige motieven (tabel 2.4b) is in 2024 niet gewijzigd ten opzichte van 2023.

Het verschil tussen het totaal aantal kilometers in tabel 2.4a en tabel 2.4b bestaat uit reguliere reizigerskilometers gemaakt voor beroepsmatige motieven in 2024 op doordeweekse dagen. Echter dit verschil is gebaseerd op slechts 24 waarnemingen, hiermee dient bij de interpretatie rekening te worden gehouden.

Het aantal reizigerskilometers per trein is in 2024 op doordeweekse dagen voor ‘alle motieven’ met 22 procent toegenomen ten opzichte van een jaar eerder (tabel 2.4a). Daarentegen is het aantal reizigerskilometers op doordeweekse dagen voor lopen in 2024 met -10 procent afgenomen voor ‘alle motieven’ ten opzichte van 2023 (tabel 2.4a). Voor de ‘niet-beroepsmatige motieven’ is het aantal reizigerskilometers op doordeweekse dagen met bus/tram/metro met 19 procent toegenomen vergeleken met een jaar eerder (tabel 2.4b). Het aantal reizigerskilometers voor lopen is voor de ‘niet-beroepsmatige motieven’ op doordeweekse dagen in 2024 met -10 procent gedaald ten opzichte van 2023 (tabel 2.4b). De genoemde significante dalingen voor lopen zijn mogelijk mede veroorzaakt door de methodebreuk.

Reguliere reizigerskilometers op werkdagen: alle motieven en niet-beroepsmatig

Tabellen 2.5 bevatten een indeling die vergelijkbaar is met die van de voorgaande tabellen. Het verschil is de selectie van het type dag. De tabellen 2.5a en 2.5b bevatten namelijk de resultaten op werkdagen, dat wil zeggen de doordeweekse dagen maandag tot en met vrijdag met uitzondering van feestdagen. Het verschil tussen het totaal aantal kilometers in de tabellen 2.5 en de tabellen 2.4 is het aantal kilometers afgelegd op doordeweekse feestdagen. Dit verschil (gebaseerd op 132 respondenten) bedraagt in 2024 voor alle motieven circa 583 miljoen kilometers ofwel ruim 3 procent van de kilometers op doordeweekse dagen.

2.5a Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder in miljoenen kilometers naar ritvervoerwijze per jaar, werkdagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal19 50313 449*14 994*16 963*17 18617 413+1
Personenauto als bestuurder9 0926 756*7 4028 1908 3077 776-6
Personenauto als passagier2 0801 6952 186*2 2831 8942 113+12
Trein3 2821 301*1 3701 929*2 446*2 919+19
Bus/tram/metro1 316624* 636849* 9311 103*+19
Brom-/snorfiets 18691* 87 117 15997*-39
Fiets 2)1 8991 571*1 6661 878*1 9971 819*-9
Lopen 586671*853*766* 727659*-9
Overig (incl. bestelauto)1 062740 794 951 726 927+28
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Doordeweekse dagen, dus maandag tot en met vrijdag inclusief feestdagen.
2) 'Fiets' omvat zowel de elektrische fiets, de niet-elektrische fiets als de speedpedelec.

2.5b Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder voor niet-beroepsmatige motieven in miljoenen kilometers naar ritvervoerwijze per jaar, werkdagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal18 710*12 941*14 443*16 483*16 61716 784+1
Personenauto als bestuurder8 7786 470*7 1457 9318 0427 503-7
Personenauto als passagier2 0661 6932 1582 2501 8662 092+12
Trein3 1981 295*1 3521 925*2 4142 869+19
Bus/tram/metro1 304620* 626835* 9201 095*+19
Brom-/snorfiets18590* 85 112 152 97-36
Fiets 2)1 859*1 544*1 640 1 857*1 9721 797*-9
Lopen583668*851*765* 724656*-9
Overig (incl. bestelauto)736 562 585 808 526 676+28
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Doordeweekse dagen, dus maandag tot en met vrijdag inclusief feestdagen.
2) 'Fiets' omvat zowel de elektrische fiets, de niet-elektrische fiets als de speedpedelec.

In het rapportagegebied Noordvleugel is het verschil tussen de schattingen in tabel 2.5a en tabel 2.5b het aantal reguliere reizigerskilometers gemaakt voor beroepsmatige motieven op werkdagen. Dit verschil is gebaseerd op slechts 24 waarnemingen. Hiermee dient bij de interpretatie rekening te worden gehouden.

Het aantal reizigerskilometers op werkdagen voor álle motieven (tabel 2.5a) is gewijzigd voor de vervoerwijzen bus/tram/metro, brom-/snorfiets, fiets en lopen. In 2024 nam het aantal reizigerskilometers op werkdagen voor álle motieven van bus/tram/metro met 19 procent toe vergeleken met 2023. Op landelijk niveau is het aantal reizigerskilometers met bus/tram/metro voor alle dagen voor alle motieven ook significant toegenomen. Het aantal reizigerskilometers op werkdagen voor álle motieven voor fiets en lopen namen beide -9 procent af vergeleken met een jaar eerder. Eveneens nam het aantal reizigerskilometers op werkdagen voor álle motieven met de brom-/snorfiets af, namelijk -39 procent.

Het aantal reizigerskilometers op werkdagen voor de ‘niet-beroepsmatige motieven’ (tabel 2.5b) is gewijzigd voor de vervoerwijzen bus/tram/metro, fiets en lopen. In 2024 nam het aantal reizigerskilometers op werkdagen voor de ‘niet-beroepsmatige motieven’ van bus/tram/metro met 19 procent toe vergeleken met 2023. Het aantal reizigerskilometers op werkdagen voor de ‘niet-beroepsmatige motieven’ voor fiets en lopen namen beide -9 procent af vergeleken met een jaar eerder.

Reguliere reizigerskilometers naar reismotief: alle dagen en werkdagen

In de tabellen 2.6 zijn de reguliere reizigerskilometers afgelegd door inwoners van Noordvleugel binnen Nederland, uitgesplitst naar reismotief. Tabel 2.6a bevat cijfers voor alle dagen van de week (zondag tot en met zaterdag) en tabel 2.6b bevat cijfers voor werkdagen (doordeweekse dagen uitgezonderd feestdagen).

2.6a Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder in miljoenen kilometers naar motief per jaar, alle dagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal28 169*19 397*22 148*24 979*25 02425 849+3
Van en naar het werk7 861*4 978*4 7595 615*6 1367 072*+15
Zakelijk en beroepsmatig2 1831 089*1 1791 707*1 4701 441-2
Diensten en verzorging666427*652*485* 532 541+2
Winkelen en boodschappen doen2 2152 0021 9222 1222 4992 275-9
Onderwijs of cursus volgen1 683883* 8961 509*1 2771 2780
Recreatief totaal en overig13 56110 018*12 740*13 54313 11013 242+1
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Alle dagen, dus maandag tot en met zondag inclusief feestdagen.

2.6b Reguliere reizigerskilometers van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder in miljoenen kilometers naar motief per jaar, werkdagen 1)
201920202021202220232024verschil 2024 t.o.v. 2023 (%)
Totaal19 50313 449*14 994*16 963*17 18617 413+1
Van en naar het werk7 179*4 479*4 3345 132*5 6886 567*+15
Zakelijk en beroepsmatig1 9901 032*1 0821 611*1 3601 383+2
Diensten en verzorging601370*562* 418 486 470-3
Winkelen en boodschappen doen1 229*1 1431 2411 2271 3221 201-9
Onderwijs of cursus volgen1 635843* 8721 362*1 2201 179-3
Recreatief totaal en overig6 8685 583*6 903*7 2137 1116 614-7
* Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar.
1) Alle dagen, dus maandag tot en met zondag inclusief feestdagen.

In ODiN 2024 is 67 procent van alle reguliere reizigerskilometers gemaakt door inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder afgelegd op werkdagen, in ODiN 2023 was dat 69 procent. In ODiN 2022 was dit 68 procent. Er zijn daarbij in 2024 alleen verschillen ten opzichte van 2023 voor het motief ‘van en naar het werk’. Voor dit motief is er een toename van 15 procent in reizigerskilometers voor zowel ‘alle dagen’ (tabel 2.6a) als voor werkdagen (tabel 2.6b). Dit wijkt af van het landelijk beeld. Desalniettemin denken wij dat er daadwerkelijk een toename in de reguliere reizigerskilometers voor het motief ‘Van en naar het werk’ door inwoners van Noordvleugel heeft plaatsgevonden.

2) Dit is de meest zuivere bepaling. Verplaatsingen kunnen met meerdere vervoerwijzen worden gemaakt, bijvoorbeeld fiets-trein-bus-lopen. In dat geval wordt bij de hier gehanteerde afleiding de afgelegde afstand per rit van al de vier gebruikte vervoerwijzen binnen de hele verplaatsing ook toegekend aan elk van de vier gebruikte vervoerwijzen. Voor de hele verplaatsing kent ODiN een hoofdvervoerwijze toe. De vervoerwijze waarmee binnen de verplaatsing de langste afstand is afgelegd is de hoofdvervoerwijze. Deze hoofdvervoerwijze speelt echter geen rol bij de toekenning van de hierboven gepresenteerde afstanden.