7. Uitgelicht – Internationale handel

Ondernemers worden in de COEN ieder kwartaal ook gevraagd naar ontwikkelingen en verwachtingen op het gebied van internationale handel. In tegenstelling tot de andere vragen worden deze vragen niet aan alle bedrijfstakken gesteld en zijn er dus geen cijfers voor het totale niet-financiële bedrijfsleven. In dit hoofdstuk gaan we in op de onzekerheidsindicator voor het economisch klimaat, het oordeel over de export en de internationale concurrentiepositie.

Onzekerheid in de industrie neemt wederom toe

Ondernemers geven sinds 2022 bij de beoordeling van het economisch klimaat ook aan in hoeverre dat (redelijk) makkelijk of (redelijk) moeilijk te voorspellen is. Op basis van de gewogen antwoorden wordt de onzekerheidsindicator gemaakt waarbij een positief saldo een hoge mate van onzekerheid betekent en een negatief saldo een lage mate van onzekerheid.

Aan het begin van het tweede kwartaal 2025 is de onzekerheidsindicator voor het tweede kwartaal op rij toegenomen in de industrie. Met een saldo van ruim 27 procent ligt de onzekerheidsindicator daar het hoogst en boven het gemiddelde (25 procent) sinds 2022. Ook in de handel is de onzekerheid toegenomen maar ligt het met een saldo van 17 procent wel lager dan in de industrie. In de dienstverlening is de indicator een fractie toegenomen en ligt het met een saldo van 6 procent relatief laag.

Meeste bedrijfstakken positief over de export

Ondanks de toegenomen onzekerheid over het economisch klimaat oordelen exporterende bedrijven per saldo positief over hun buitenlandse omzet. Het oordeel buitenlandse omzet is het gemiddelde van de ontwikkeling in het afgelopen kwartaal en de verwachting in het lopende kwartaal van exporterende bedrijven hierover. Van de getoonde bedrijfstakken heeft de industrie verreweg het belangrijkste aandeel in de Nederlandse export

In de groothandel en handelsbemiddeling zijn bedrijven met een saldo van 18 procent het meest positief over hun buitenlandse omzet. Het saldo is hier ook het sterkst gestegen ten opzichte van een jaar geleden. Ook in de industrie is het saldo relatief sterk gestegen, van 1 procent naar 5 procent. Alleen in de vervoer en opslag zijn exporterende bedrijven negatief over hun buitenlandse omzet. Het saldo is daar ook gedaald ten opzichte van een jaar geleden.

Minder optimisme over internationale concurrentiepositie

In de meeste bedrijfstakken oordelen exporterende bedrijven per saldo negatief over hun internationale concurrentiepositie. Het oordeel over de internationale concurrentiepositie is het gemiddelde van het oordeel hierover binnen en buiten de EU. Alleen bedrijven in de groothandel en handelsbemiddeling en de informatie en communicatie oordelen per saldo positief over hun concurrentiepositie. In de industrie is het saldo daarover gedaald, met name omdat bedrijven negatiever zijn geworden over hun positie buiten de EU. Ook in de zakelijke dienstverlening is het saldo gedaald van positief naar nagenoeg neutraal. Exporterende bedrijven in de vervoer en opslag zijn het meest negatief over hun concurrentiepositie.