Auteur: Marc Smeets, Jan van den Brakel
Toelichting berekening kwartaal- en jaarcijfers Gezondheidsenquête 2020

3. Jaarcijfers over 2020

De correcties voor het wegvallen van capi zijn in de jaarcijfers over 2020 verwerkt door in de weging van het jaarbestand een extra tabel op te nemen met de gecorrigeerde kwartaalcijfers over 2020 van de acht onderzochte doelvariabelen die geschat zijn via het tijdreeksmodel. De reguliere weging van het jaarbestand is beschreven in Boonstra (2019). Door de tabel met kwartaalcijfers op te nemen in de weging worden de jaarcijfers consistent gemaakt met de eerder gepubliceerde kwartaalcijfers en worden de correcties voor het deels wegvallen van capi zo goed mogelijk verwerkt in de jaarcijfers. Dat laatste geldt niet alleen voor de jaarcijfers over de acht variabelen waarvoor kwartaalcijfers zijn geschat, maar ook voor de jaarcijfers over andere variabelen. Alle jaarcijfers over 2020 kunnen dus geïnterpreteerd worden als cijfers waarbij gecorrigeerd is voor het deels wegvallen van capi. 

Er wordt hierbij met de leeftijdsgrenzen van de doelvariabelen (paragraaf 1) en de ontbrekende waarden in de respons omgegaan door per kwartaal en voor iedere doelvariabele een categoriale hulpvariabele te definiëren met vier categorieën:

  1. Persoon behoort o.b.v. de leeftijd tot de doelpopulatie en scoort ja op de doelvariabele.
  2. Persoon behoort o.b.v. de leeftijd tot de doelpopulatie en scoort nee op de doelvariabele.
  3. Persoon behoort o.b.v. de leeftijd tot de doelpopulatie, maar de waarde van de doelvariabele ontbreekt. 
  4. Persoon behoort o.b.v. de leeftijd niet tot de doelpopulatie.

De randtotalen van deze variabelen in de populatie volgen uit de kwartaalcijfers die met het tijdreeksmodel uit paragraaf 2.1 berekend zijn. Er wordt daarbij aangenomen dat er in de populatie een denkbeeldig percentage ontbrekende waarden is dat gelijk is aan het percentage ontbrekende waarden in de respons. Op deze manier heeft de weging geen invloed op de gewichten van personen voor wie geen waarde van de doelvariabele gemeten is. 

Het effect van het toevoegen van de kwartaalcijfers aan de weging van de jaarcijfers over 2020 volgt uit tabel 2. In deze tabel is de verdeling van de correctiegewichten weergegeven voor de reguliere jaarweging zonder rekening te houden met de kwartaalcijfers en voor de jaarweging met de kwartaalcijfers als extra randtotalen. 

3.1 Informatie correctiegewichten weging jaarbestand met en zonder kwartaalcijfers
Informatie correctiegewichtenZonder kwartaalcijfersMet kwartaalcijfers
Minimum gewicht0.2300.030
Mediaan0.9540.945
Eerste kwartiel0.7590.707
Derde kwartiel1.1841.237
Maximum gewicht2.7993.067
Standaarddeviatie0.3450.414
Aantal negatieve gewichten 00


Door het toevoegen van de kwartaalcijfers aan de jaarweging neemt de spreiding van de gewichten toe. De standaarddeviatie van de correctiegewichten van de reguliere weging is 0,345, terwijl de correctiegewichten van de aangepaste weging een standaarddeviatie van 0,414 hebben. Dat komt voornamelijk doordat er bij de aangepaste weging kleinere gewichten voorkomen dan bij de reguliere weging: het minimum gewicht gaat van 0,23 naar 0,03. Het maximale gewicht gaat van 0,345 naar 0,414 door het opnemen van de kwartaalcijfers en neemt dus relatief gezien niet veel toe. Op basis van de verdeling van de gewichten concluderen we dat de jaarweging met de kwartaalcijfers als extra randtotalen acceptabel is.