3. Eigen vermogen gemeenten in 2021 verder gegroeid
Eind 2021 bedroeg het eigen vermogen van Nederlandse gemeenten 35,9 miljard euro. Dat is 1,8 miljard euro meer dan een jaar eerder. Het is het tweede jaar op rij dat het eigen vermogen toenam. De groei van het eigen vermogen komt doordat de baten in 2021 met 67,5 miljard euro hoger waren dan de lasten, die 65,7 miljard euro bedroegen. De groei van het eigen vermogen is wel minder groot dan in 2020, toen de toename van het eigen vermogen vooral kwam door de verkoop van gemeentelijke belangen in een energiebedrijf.
| Jaar | Eigen vermogen gemeenten (mld euro) |
|---|---|
| 2017 | 30,472 |
| 2018 | 30,273 |
| 2019 | 29,471 |
| 2020 | 34,081 |
| 2021* | 35,875 |
| *Voorlopige cijfers | |
Het eigen vermogen van gemeenten betreft de bezittingen minus de schulden. Het totale bezit van gemeenten stond eind 2021 in de boeken voor 95,5 miljard euro. Dit is 2,6 miljard euro meer dan een jaar eerder. Gemeenten hadden 1,1 miljard euro meer aan financieel bezit. De boekwaarde van de infrastructuur was ook 1,1 miljard euro hoger. De waarde van bedrijfsgebouwen en overige bezittingen steeg eveneens. De voorraden waren daarentegen 0,9 miljard lager dan eind 2020. De schulden namen toe van 58,9 miljard naar 59,6 miljard euro.
| 2021* (mld euro) | 2020 (mld euro) | |
|---|---|---|
| Materieel bezit: bedrijfsgebouwen, gronden en terreinen | 42,173 | 41,408 |
| Financieel bezit | 22,43 | 21,325 |
| Materieel bezit: GWW | 19,482 | 18,348 |
| Overig bezit | 6,951 | 6,518 |
| Voorraden | 4,483 | 5,335 |
| Eigen vermogen | 35,875 | 34,081 |
| Vreemd vermogen | 59,643 | 58,854 |
| Het financieel bezit bestaat behalve uit geld op de bankrekening ook uit verstrekte leningen, beleggingen en deelnemingen. Het overig bezit bestaat uit o.m. vervoermiddelen, machines, computers en software. *Voorlopige cijfers | ||
Het eigen vermogen van gemeenten per inwoner groeide in alle grootteklassen. Ook in bijna alle regio’s (COROP-gebieden) nam het eigen vermogen per inwoner toe. Uitzonderingen zijn Groot-Rijnmond , Zuidoost-Zuid-Holland, Flevoland en Gooi- en Vechtstreek.
| 2021* (euro per inwoner) | 2020 (euro per inwoner) | |
|---|---|---|
| 250 000 inwoners of meer | 5010 | 5008 |
| 150 000 tot 250 000 inwoners | 1728 | 1596 |
| 100 000 tot 150 000 inwoners | 2081 | 1909 |
| 50 000 tot 100 000 inwoners | 1477 | 1374 |
| 20 000 tot 50 000 inwoners | 1423 | 1322 |
| 10 000 tot 20 000 inwoners | 1608 | 1540 |
| 5 000 tot 10 000 inwoners | 1934 | 1799 |
| Minder dan 5 000 inwoners | 4156 | 4087 |
| *Voorlopige cijfers | ||
Gemiddeld hadden de Nederlandse gemeenten 2053 euro per inwoner aan eigen vermogen aan het eind van 2021. Opmerkelijk is dat zowel de vier grote steden (met 5010 euro) als de gemeenten met minder dan vijfduizend inwoners (met 4156 euro) een hoog eigen vermogen per inwoner hebben. Dit komt doordat de waarde van het bezit van gemeenten in deze grootteklassen relatief hoog is. Gemeenten met minder dan vijfduizend inwoners hebben relatief veel financieel bezit, bedrijfsgebouwen, infrastructuur en overige materiële activa, zoals bedrijfsauto’s en machines. Van de vier grote steden heeft vooral Amsterdam een relatief hoog eigen vermogen. In de hoofdstad is de waarde van gronden en terreinen in bezit van de gemeente per inwoner elf keer zo hoog als gemiddeld in Nederland. Dit komt vooral doordat erfpacht hier vrij algemeen is.