1. Inleiding
De gemiddelde energierekening van huishoudens bedroeg 2 065 euro op jaarbasis in januari 2025 en kwam daarmee 43 euro lager uit ten opzichte van een jaar eerder. Deze daling is toe te schrijven aan enerzijds een prijsdaling (65 euro) en anderzijds aan een toename van het geraamde gasverbruik. Het hogere verbruik van aardgas – het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) verwacht een lichte toename van gemiddeld 966 m3 in 2024 naar 987 m3 in 2025 - samen met een iets lager elektriciteitsverbruik (1 727 kWh in 2024 en 1 706 kWh in 2025), levert een toename van 22 euro voor de energierekening op.
De prognose is met enige onzekerheid omgeven door bijvoorbeeld de ontwikkeling van het stookgedrag van huishoudens. De energierekening van januari 2025 beschrijft wat een huishouden voor een heel jaar aan kosten kwijt is gebaseerd op een inschatting van het totale jaarverbruik voor 2025 en de prijzen van januari 2025. De gemiddelde leveringstarieven voor gas en elektriciteit zijn in januari 2025 ten opzichte van januari 2024 gedaald. De leveringstarieven liggen wel duidelijk boven het niveau halverwege 2021 toen prijsstijgingen werden genoteerd, vlak voor de energiecrisis.
De spreiding in de energiekosten van huishoudens is groot, met name door verschillen in energieverbruik. Meerpersoonshuishoudens in grote, oude vrijstaande woningen die hoofdzakelijk met aardgas worden verwarmd geven het meeste uit aan energie: met het prijspeil van januari 2025 gemiddeld 3 520 euro per jaar. Ter vergelijking geven huishoudens in hoofdzakelijk elektrisch verwarmde woningen gemiddeld nog geen derde daarvan uit, namelijk 1 030 euro per jaar. Dit komt doordat zij vaak geen kosten hebben voor een gasaansluiting en relatief veel zonnestroom kunnen terugleveren en salderen. Deze bedragen zijn exclusief eventuele terugleverkosten, die voor de groep hoofdzakelijk elektrisch verwarmde woningen juist gemiddeld het hoogst zijn.
In dit artikel vergelijken we de energierekening op jaarbasis uitgaande van de gemiddelde prijzen. De gemiddelde prijzen in dit artikel zijn gebaseerd op een waarneming bij energieleveranciers en beslaan alle soorten energiecontracten, in totaal circa 82 procent van alle huishoudens. Dit doen we op verschillende manieren. In hoofdstuk 2 laten we zien hoe de energierekening verandert door de combinatie van veranderingen in prijs en verbruik. Vervolgens gaan we in hoofdstuk 3 in op zuivere prijseffecten, waarbij we de nieuwste prijzen van januari 2025 vergelijken met die van een jaar eerder. Dit geeft antwoord op de vraag hoe de gemiddelde energieprijzen zich in de afgelopen twaalf maanden hebben ontwikkeld. Daarbij gaan we in op de wijzigingen in belastingen en andere prijscomponenten in de totale prijsverandering van energie voor huishoudens. Ook komt in hoofdstuk 3 de spreiding in de variabele leveringstarieven aan bod. In hoofdstuk 4 laten we zien hoe de energierekening voor verschillende groepen van woningen zich heeft ontwikkeld. Tot slot staan aan het einde van deze publicatie toelichtingen met methodologische uitleg.
De in deze notitie gebruikte prijzen zijn de bedragen zoals consumenten deze moeten betalen. Dat betekent dat deze overal inclusief btw en andere belastingen zijn en zoals deze in het betreffende jaar betaald werden.
Deze publicatie is tot stand gekomen met medewerking van en dank aan Wouter Wetzels en Steven van Polen (beiden PBL).