3. Bronnen en methode
Om inzicht te krijgen in het drinkwaterverbruik in Caribisch Nederland, is gebruik gemaakt van een klantbestand van het Water en Energie bedrijf van Bonaire (WEB). Dit originele bestand bestaat uit 396.832 metingen, met bijbehorend meternummer, adressen, tariefcategorie, classificatie van gebruikers, de datum en het gemeten waterverbruik in kubieke meter per maand, voor de jaren 2020, 2021 en 2022. De classificatie van gebruikers geeft weer of het huishoudelijk gebruik is (residentieel), of dat de aansluiting hoort bij industrieel of commercieel gebruik, zoals hotels. In dit onderzoek ligt de focus op residentieel gebruik.
Als tweede databron is gebruik gemaakt van het huishoudregister van het CBS. Dit register omvat verschillende kenmerken, wat in Caribisch Nederland gekoppeld is aan het adres en het huishouden wat op dit adres woont. Bij 59,3% van alle metingen uit het klantbestand van WEB was het adres bekend bij het CBS. Voor deze metingen konden meer variabelen aangekoppeld worden, zoals de wijk-en-buurtcode, het aantal huishoudens, het aantal personen en het aantal gezinnen per adres. Wanneer er enkel één huishouden op een adres woonachtig is, zijn er aanvullende gegevens toegevoegd, zoals het type huishouden, aantal kinderen en de leeftijd van de referentiepersoon1) van het huishouden.
In de eerste plaats is de dataset uniek gemaakt op één meting per adres per maand. Hiervoor werden meerdere metingen per maand samengevoegd naar één meting. Zo werd van meerdere identieke metingen op exact dezelfde datum maar één meting meegenomen. Dit betreft hoogstwaarschijnlijk dubbele waarden (dezelfde records) in het bestand. Ook werden meerdere metingen per maand bij elkaar opgeteld tot een totaal verbruik per maand. Daarnaast zijn alleen residentiële metingen meegenomen, om industrieel en commercieel verbruik uit te sluiten van de analyse.
Ondanks deze selectie bleven er uitschieters in het waterverbruik, wat varieerde van negatief verbruik (een verrekening met eerdere maanden) tot 1 600 kubieke meter water per meting per maand. Er is hier gekozen om metingen met een verbruik boven de 300 kubieke meter per maand uit te sluiten. De verwachting is dat dit geen huishoudelijk watergebruik is, over het algemeen zijn zulke grote wateropnames industrieel of commercieel gebruik. Nadere analyse in een eventueel vervolgonderzoek zou hier meer uitsluitsel over kunnen geven.
Tot slot is ervoor gekozen om alleen die adressen in de analyse te betrekken, waarbij in minstens 12 opeenvolgende maanden een meting is gedaan. Enkel metingen over een geheel jaar zijn meegenomen, waardoor elk adres dus 12, 24 of 36 metingen heeft. Hierdoor kon een betrouwbaar gemiddeld verbruik per maand berekend worden. De gegevens over het watergebruik per aansluiting zijn over de jaren 2020, 2021 en 2022. De resultaten kunnen geïnterpreteerd worden als een gemiddeld verbruik in liters per dag, gebaseerd op maandelijkse meetmomenten over een jaar. Voor een huishouden kan dit inhouden dat er 12, 24 of 36 meetmomenten zijn geweest. Gevolg hiervan is dat de onvolledige metingen niet zijn meegenomen, omdat dit een onbetrouwbaar beeld zou kunnen geven.
De analyse is uitgevoerd voor twee verschillende bestanden. Er is een analyse gedaan voor het gebruik per buurt. In dit bestand bleven 9 764 unieke adressen over. Dit drinkwaterverbruik is beschreven in tabel 1a. Voor het tweede bestand is een selectie gedaan op de adressen waarin enkel één huishouden geregistreerd stond. Aan deze adressen zijn huishoudkenmerken gekoppeld, waardoor een link gelegd kon worden tussen huishoudkenmerken en drinkwatergebruik op Bonaire. Dit gaat om 3 320 unieke adressen en huishoudens, en wordt beschreven in tabel 2.
De databron van het besteedbaar en gestandaardiseerd inkomen van particuliere huishoudens met waargenomen inkomen naar buurt voor Bonaire is de CBS inkomensstatistiek Caribisch Nederland. Om inzicht te krijgen in bijbehorende kosten, is gebruik gemaakt van het Rekenmodel WEB voor de jaren 2020 tot en met 2022 (ACM, 2020; ACM, 2021; ACM, 2022). In dit rekenmodel worden zowel de vaste als variabele kosten genoemd. De variabele kosten zijn verrekend per gebruikte liter water en de vaste kosten worden beschreven verderop in dit rapport.
Sint Eustatius en Saba
De focus van dit onderzoek ligt op Bonaire. Sint Eustatius en Saba zijn buiten beschouwing gelaten vanwege de beperkte looptijd (één maand) van het project. Voor Sint Eustatius is geïnventariseerd in hoeverre het mogelijk is om gelijksoortige cijfers te ontwikkelen als voor Bonaire. Vanwege de beperkte beschikbaarheid van drinkwaterverbruik per aansluiting is dit vooralsnog niet mogelijk. In een eventueel vervolgonderzoek is het van belang dat deze data beschikbaar wordt zodat het CBS dit kan koppelen aan het huishoudregister.