4. Resultaten

4.1 Totaal waterverbruik

Zoals vermeld in de methodesectie zijn de resultaten weergegeven in tabellen, tabel 1a geeft het gemiddelde waterverbruik per aansluiting weer per buurt en tabel 1b het inkomen van huishoudens per buurt. In tabel 2 is naast de uitsplitsing per buurt ook nog uitgesplitst voor verschillende huishoudkenmerken.

In de tabel ‘Watergebruik per buurt’ zijn er 9 764 adressen met de indicatie ‘residentieel’ meegenomen in de analyse. Dit kunnen ook adressen zijn waar meerdere huishoudens gebruik maken van de drinkwateraansluiting. 
In tabel ‘Watergebruik huishouden’ met de uitsplitsing naar verschillende huishoudkenmerken, zijn minder huishoudens meegenomen, namelijk alleen die huishoudens die goed gekoppeld konden worden aan het huishoudregister. Een aanbeveling voor vervolgonderzoek is het nader uitzoeken wat de oorzaak is van de pieken in het watergebruik, deze uitschieters zijn nu buiten beschouwing gelaten.

Uit de cijfers van de tabel “Watergebruik huishouden” blijkt dat voor de gekoppelde huishoudens het totale waterverbruik per persoon op Bonaire 182 liter per dag is. Dit is aanzienlijk meer dan het gemiddelde verbruik in Europees Nederland, waar gemiddeld 129 liter per persoon per dag wordt verbruikt (CBS, 2022a). Het gemiddelde waterverbruik per huishouden is op Bonaire ongeveer 384 liter per dag. Ook dit aantal is hoger dan het gemiddelde in Europees Nederland, waar gemiddeld 275 liter per huishouden per dag wordt verbruikt. Voor de gekoppelde huishoudens geldt dat deze groter zijn dan in Europees Nederland, namelijk 2,62 personen per huishouden tegenover 2,12 in Europees Nederland. Ook is te zien dat het totale waterverbruik over de periode 2020-2022 hoger werd. Huishoudens waarover enkel informatie uit 2020 bekend is, hebben daardoor mogelijk een lager gemiddeld verbruik dan huishoudens waarin enkel metingen in 2022 gedaan zijn.

4.2 Watergebruik per huishoudkenmerk

Het waterverbruik per huishouden is het laagst in huishoudens waarvan de meerderheid van de bewoners 65 jaar of ouder is en (uiteraard) bij eenpersoonshuishoudens. Wanneer echter wordt gekeken naar waterverbruik per persoon in het huishouden is dit omgekeerd: huishoudens waarvan de meerderheid van de bewoners 65 jaar of ouder is verbruiken het meeste water per persoon. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat de huishoudens met bewoners van 65 jaar of ouder vaak maar uit 1 of 2 bewoners bestaat. Kleine huishoudens gebruiken in totaal minder water. Bekijk je de resultaten per persoon, dan kan dit een ander beeld geven. 
Hoewel grotere huishoudens in totaal meer water verbruiken, valt op dat het waterverbruik per persoon per huishouden lager is voor grotere huishoudens. Eenpersoonshuishouden verbruiken bijvoorbeeld gemiddeld 285 liter water per persoon per dag, terwijl een huishouden met vier personen gemiddeld 115 liter water per persoon per dag verbruikt. Hetzelfde geldt voor gezinnen met kinderen. Hoe meer kinderen, hoe groter het totale verbruik, maar hoe lager het verbruik per persoon.

4.3 Waterverbruik per buurt

Er is veel verschil in waterverbruik tussen de verschillende buurten op Bonaire. De resultaten voor de gekoppelde huishoudens per buurt (tabel 2 ‘Watergebruik huishouden’) laten vrijwel hetzelfde beeld zien als de resultaten voor alle adressen per buurt.
De buurten Sabadeco en Lima hebben het hoogste waterverbruik, met respectievelijk 510 en 434 liter water per persoon per gekoppeld huishouden. In de buurten Rincon Noord en Rincon Zuid is het waterverbruik daarentegen het laagst, met een gemiddeld verbruik van respectievelijk 132 en 142 liter water per persoon per gekoppeld huishouden.
Tabel 1a Watergebruik per buurt geeft de resultaten voor alle 9 764 adressen. In de buurten Sabadeco en Lima is ook bij deze uitkomsten het watergebruik per adres het hoogst; in Rincon Noord en Rincon Zuid het laagst.

Vanwege de korte looptijd van dit onderzoek is niet onderzocht wat de mogelijke factoren zijn die de waargenomen verschillen in waterverbruik tussen de verschillende buurten verklaren. In tabel 1a is ‘onbekend’ watergebruik waarbij het niet mogelijk was om te koppelen aan een locatie en daarmee buurt. Het besteedbaar inkomen per huishouden lijkt een factor te zijn in de verschillen in watergebruik. Uit een vergelijking met gegevens over het besteedbaar inkomen van huishoudens per buurt op Bonaire (CBS, 2023c) blijkt dat de buurten met het hoogste besteedbaar inkomen per huishouden ook een hoog waterverbruik per huishouden hebben. In 2021 gold dat voor Sabadeco, Nawati Noord, Santa Barbara en Lima.

In tabel 1b zijn de gegevens over het gemiddeld en mediaan besteedbaar en gestandaardiseerd inkomen te zien. Belangrijk te vermelden dat de populatie van tabel 1a en 1b niet gelijk is. Tabel 1a over watergebruik en kosten hebben een ander deel van de huishoudens kunnen meenemen in de analyse, dan tabel 1b over inkomens.

4.4 Kosten waterverbruik

In de tabellen is tevens een schatting gemaakt van wat een gemiddeld huishouden in de betreffende categorie per jaar kwijt is aan het waterverbruik in Amerikaanse dollar (USD). Deze gegevens zijn gebaseerd op het variabele gebruikstarief voor drinkwater in Bonaire, wat door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) is vastgesteld (ACM, 2020; ACM, 2021; ACM, 2022). Het gebruikstarief was in 2020 afgerond 3,768 USD per kubieke meter, in 2021 was dit 3,812 USD en in 2022 3,735 USD. Voor 2023 is dit tarief per kubieke meter water 3,910 USD. In de tabel gaan we uit van het tarief van 2022, omdat dit tarief het beste aansluit op de onderzochte tijdsreeks. Dit tarief is zonder afronding 3,7354 USD.
Voor de gekoppelde huishoudens in de tabel 2 Watergebruik huishouden geldt dat deze gemiddeld 523 USD per jaar besteden aan drinkwater. De verschillen tussen de huishoud categorieën zijn verder hetzelfde als bij het gebruik.
Voor de adressen in de tabel 1a Watergebruik per buurt geldt dat gemiddeld 518 USD per jaar wordt besteed.

Naast variabele kosten per verbruik, worden er ook maandelijks vaste kosten gerekend per aansluitcategorie. Deze aansluitcategorieën zijn gebaseerd op de diameter van de aansluiting. Diameters en bijbehorende vaste kosten voor 2022 zijn opgenomen in tabel 3. Voor de huishoudens in tabel ‘Watergebruik huishouden’ geldt dat deze allen in de tariefcategorie WA01 vallen;  in tabel ‘Watergebruik per buurt’ valt 99,8% van de adressen onder deze tariefcategorie. Voor aansluitcategorie WA01 geldt een verlaging vanwege de tariefsubsidie van het Ministerie van IenW, conform de Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2018-2024.

De totale vaste kosten per maand voor vrijwel alle huishoudens bedragen in 2022 dus 7,30 USD per maand ofwel 87,60 USD per jaar. Daarmee komen de totale kosten van drinkwatergebruik van een gemiddeld (gekoppeld) huishouden in 2022 op circa 611 USD per jaar.
Voor alle adressen in de tabel Watergebruik per buurt zijn de totale gemiddelde kosten 606 USD per jaar.