1. Inleiding
Drinkwater is een belangrijke levensbron waar veelzijdig gebruik van wordt gemaakt door huishoudens. Op Bonaire zijn er verschillende uitdagingen om de groeiende bevolking en toeristen van drinkwater van voldoende kwaliteit te voorzien. Zo stijgt de vraag, zijn er beperkte zoetwatervoorraden en zijn er relatief hoge kosten verbonden aan het produceren van drinkwater uit zeewater (IenW, 2021). Het CBS brengt jaarlijks voor Europees Nederland de waterrekeningen in kaart (CBS, 2023a). De waterrekeningen geven een overzicht van het gebruik van de verschillende soorten water (leidingwater, grondwater en oppervlaktewater) door verschillende economische activiteiten en door huishoudens (CBS, 2023b).
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft het CBS gevraagd om het watergebruik ook voor Caribisch Nederland in kaart te brengen. Caribisch Nederland bestaat uit de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba. De informatie over Caribisch Nederland uit dit rapport draagt bij aan de Beleidsnota Drinkwater 2021-2026 waarin de beschikbaarheid en betaalbaarheid van drinkwater in Caribisch Nederland als doel worden beschreven (IenW, 2021). Om gericht beleid te kunnen voeren op drinkwater(besparing) en betaalbaarheid, is het belangrijk om inzicht te krijgen in het watergebruik. Betrouwbaar en betaalbaar drinkwater draagt bij aan de gezondheid en leefbaarheid van de inwoners van Caribisch Nederland.
Dit onderzoek is een eerste stap in het monitoren van watergebruik in Caribisch Nederland. Er worden meerdere onderzoeksvragen beantwoord om context te geven aan het drinkwatergebruik door huishoudens. Wie gebruikt hoeveel water? Hoe ligt de verdeling van het watergebruik over de verschillende buurten? Bij welke huishoudens ligt dit gebruik hoger dan gemiddeld? Op deze vragen geeft dit rapport antwoord. Het is een relatief klein onderzoek met een looptijd van één maand. De focus in dit onderzoek ligt op Bonaire, het grootste eiland van Caribisch Nederland. Sint Eustatius en Saba zijn buiten beschouwing gelaten vanwege de beperkte looptijd van het project. Een volgende stap zou kunnen zijn om een eerste verkenning naar beschikbare gegevens te doen voor deze twee eilanden. In eventuele volgende fases van het onderzoek kan er een uitgebreidere analyse gedaan worden.
Het drinkwatergebruik van huishoudens op Bonaire is uitgesplitst naar verschillende huishoudkenmerken en naar buurt. Daartoe is het klantenbestand van het Water en Energie bedrijf van Bonaire (WEB) - met gegevens over watergebruik per aansluiting - gekoppeld aan het huishoudregister van het CBS. In het huishoudregister zijn verschillende kenmerken te identificeren zoals type huishouden, aantal personen, aantal kinderen en leeftijd van de bewoners. Tevens zijn de kosten per huishouden verkend om de betaalbaarheid inzichtelijk te maken.
In dit rapport wordt in hoofdstuk 2 eerst achtergrondinformatie over Bonaire gegeven en worden daarna de databronnen met methoden toegelicht (hoofdstuk 3). Vervolgens worden de resultaten gepresenteerd en wordt duiding gegeven aan de cijfers (hoofdstuk 4). Er wordt afgesloten met de conclusie en aanbevelingen voor vervolgonderzoek (hoofdstuk 5).