Auteur: Jeldrik Bakker, Francis van der Mooren, Harm Jan Boonstra
Watergebruik Thuis (WGT) 2021

4. Totaal watergebruik

In 2021 was het gemiddelde watergebruik per persoon per dag 129 liter. Het gaat hierbij om het met een lineair regressiemodel geschatte totaalgebruik op basis van de watergebruiken (zie paragraaf 3.3). Op basis van eerdere onderzoeken lag dit gemiddelde watergebruik per persoon lager, in 2013 en 2016 (na modelmatige correctie) ging het afgerond om 119 liter (Van Thiel, 2017). Echter, het onderzoek waarin het watergebruik van personen en huishoudens wordt gemeten is ten opzichte van deze voorgaande metingen gewijzigd, net als de gebruikte methode. Zo is in de editie van 2021 bijvoorbeeld het watergebruik voor buiten meegenomen terwijl dat in voorgaande edities niet het geval was. Ook zijn er verschillen in de waarneemperiode en het steekproefontwerp. Hierdoor is het niet mogelijk om het watergebruik per persoon per dag één op één te vergelijken met eerdere metingen en een uitspraak te doen over de ontwikkeling in de tijd. Het onderzoek vond plaats in een jaar waarin sprake was van maatregelen vanwege covid-19, waaronder het advies om thuis te werken en de quarantaine. Helaas is het ook niet mogelijk om een vergelijking te maken met de periode van voor deze maatregelen.

Mannen en vrouwen gebruiken gemiddeld evenveel liter water per dag. Het hoofdelijk watergebruik per dag verschilt naar leeftijd: deze is het laagste in de leeftijdsgroep 0 tot 15 jaar (102 liter) en het hoogste onder de 65-plussers (143 liter). Degenen in een eenpersoonshuishouden hebben een hoger gemiddeld watergebruik per dag dan degenen die in een huishouden met meer personen wonen. Dit is ook logisch omdat een deel van het watergebruik gezamenlijk is. Voor burgerlijke staat geldt dat het watergebruik onder de verweduwden het hoogste is. Dit zijn personen die gemiddeld iets ouder zijn en relatief vaak in een eenpersoonshuishouden wonen. Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond gebruiken gemiddeld iets meer liter water per dag dan degenen met een Nederlandse achtergrond. Net als de middelbaar opgeleiden vergeleken met de laag- en hoogopgeleiden, en de laagste inkomens vergeleken met de hoogste inkomens.

4.1.1 Gemiddeld totaal watergebruik in liters per dag per persoon, WGT 2021
GemiddeldeStandaard-
deviatie
Onder-
grens
Boven-
grens
Totaal1292125132
Geslacht
Man1283124133
Vrouw1293125133
Leeftijd
0 tot 15 jaar102495109
15 tot 25 jaar1294122136
25 tot 45 jaar1324126139
45 tot 65 jaar1303125136
65 jaar en ouder1433138148
Migratieachtergrond
Nederlands1282124131
Westers1315123139
Niet westers1335125142
Hoogst behaald onderwijsniveau
Laag1173112123
Middelbaar1354129141
Hoog1213116127
Burgerlijke staat
Gehuwd1213117126
Gescheiden1436133153
Verweduwd1769161190
Nooit gehuwd geweest1283123132
Gestandaardiseerd huishoudensinkomen
1e 20%-groep1405132148
2e 20%-groep1304123136
3e 20%-groep1234117130
4e 20%-groep1254119131
5e 20%-groep1263121131
Stedelijkheid
Zeer sterk1334127139
Sterk1254119131
Matig1294122136
Weinig1274120133
Niet1294122135
Type huishouden
Eenpersoons1864179193
Paar zonder kinderen1293125134
Paar met kinderen1103105115
Eenouderhuishouden109797121
Huishoudgrootte
Eén persoon1864179193
Twee personen1303125135
Drie personen1125105120
Vier personen1124105118
Vijf personen of meer96587104

In aanvulling op het gemiddelde watergebruik per persoon per dag is ook het gemiddelde watergebruik per huishouden per dag geschat. Dit was in 2021 275 liter. Dit watergebruik loopt op naarmate het gestandaardiseerde huishoudensinkomen hoger is en een huishouden bestaat uit meer personen. Ook geldt dat het watergebruik per huishouden in de matig tot niet stedelijke gebieden hoger is dan in de (zeer) sterk stedelijke gebieden.

4.1.2 Gemiddeld totaal watergebruik in liters per dag per huishouden, WGT 2021
GemiddeldeStandaard-
deviatie
Onder-
grens
Boven-
grens
Totaal2755267282
Gestandaardiseerd huishoudensinkomen
1e 20%-groep2489234262
2e 20%-groep2468234259
3e 20%-groep2778263291
4e 20%-groep2988284312
5e 20%-groep3078294320
Stedelijkheid
Zeer sterk2467235257
Sterk2668253279
Matig2939277308
Weinig29610280312
Niet3089293324
Type huishouden
Eenpersoons1864179193
Paar zonder kinderen2616251271
Paar met kinderen42512406445
Eenouderhuishouden27918250308
Huishoudgrootte
Eén persoon1864179193
Twee personen2606250269
Drie personen33614314359
Vier personen44616420472
Vijf personen of meer51227467556

De belangrijkste deelgebruiken zijn de douche en het toilet. Dit blijkt uit de schattingen van de watergebruikscomponenten. In 2021 ging dat gemiddeld per persoon per dag om respectievelijk 46,2 liter en 30,2 liter. Bij de douche gaat het om een frequentie van 0,82 per dag en een gemiddelde doucheduur van 7,7 minuten per keer. Bijna de helft van de personen beschikt over een gewone douchekop, gevolgd door bijna 39 procent die over een waterbesparende douchekop en 24 procent die over een regendouche beschikt.

4.1.3 Watergebruik in liters per dag per persoon naar component1), WGT 2021
P (%)F (x per dag)Duur (in min)C (l per minuut)C (l per keer)Hoeveelheid (liter/dag)
Bad totaal5,3
Bad420,0910,313,9142,45,2
Kinderbadje50,1220,20,1
Douche totaal990,827,4 7,756,946,2
Gewoon490,737,87,860,721,6
Waterbesparend390,757,16,344,613,1
Regendouche240,6710,372,510,4
Massagedouche20,35,913,679,60,5
Combinatie120,068,68,774,80,5
Anders00,446,210,363,20,1
Toilet10030,2
Volledig1002,936,719,7
Gedeeltelijk783,653,710,5
Afwas3,9
Vaatwasser760,3311,72,9
Afwas met hand0,2151,0
Was17,5
Wasmachine980,3548,916,9
Handwas0,0232,30,6
Consumptie2,6
Kopje4,620,21,1
Kleine pan0,5910,6
Middelgrote pan0,242,50,6
Grote pan0,064,60,3
Buitengebruik0,9
Kleine emmer870,071,50,1
Middelgrote870,035,10,1
Grote emmer870,0411,70,4
Kraan buitengebruik750,0049,55,9289,30,4
Wastafel1,894,68,7
Overig watergebruik12,8
Schoonmaken binnenshuis0,414,11,7
Planten binnenshuis0,174,60,8
Huisdieren0,173,60,6
Handen wassen4,372,19,2
Andere activiteit0,361,40,5
1) Het geschatte totaalgebruik en de som van de watergebruikscomponenten verschilt iets. Het geschatte totaalgebruik per persoon per dag is 129 liter, op basis van de som van de watergebruikscomponenten is dat 128 liter.