Auteur: Rik van der Vliet, Sabrina de Regt en Frank Linder
Invloed van sociale situaties op het aantal dienstjaren

1. Inleiding

Het CBS heeft recent het Verkennend Onderzoek 45 dienstjaren gepubliceerd over de populatie mensen met 45 dienstjaren door werk. Mensen kunnen echter ook jaren hebben waarin zij door omstandigheden niet werken, bijvoorbeeld vanwege werkloosheid, arbeidsongeschiktheid of de zorg voor een jong kind. Deze rapportage beschrijft de invloed van acht van dit soort sociale omstandigheden op het aantal dienstjaren. De acht sociale situaties waar het om gaat zijn:

  • Uitkering volledige arbeidsongeschiktheid
  • Uitkering gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid
  • Uitkering arbeidsongeschiktheid jonggehandicapten
  • Uitkering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen
  • Werkloosheidsuitkering
  • Ziektewetuitkering
  • Onbetaald verlof
  • Jong kind in het huishouden

Dit onderzoek sluit aan op een van de varianten binnen het recent gepubliceerde verkennende onderzoek naar 45 dienstjaren door werk. Het gaat om de variant waarbij de populatie personen met 45 dienstjaren is afgeleid van gegevens over het arbeidsverleden, zoals dat in de afgelopen 21 jaar voor iedereen geregistreerd is (van 1999 t/m 2019). Vanuit registraties is voor dezelfde 21 jaar bepaald bij welke mensen sprake was van een of meer van de genoemde sociale situaties. Vervolgens is gekeken welke mensen door werk en/of een sociale situatie elk jaar van 1999 t/m 2019 een dienstjaar hadden. De sociale situaties worden verder in deze publicatie aangeduid als gelijkstellingen, omdat de jaren van een sociale situatie gelijkgesteld worden aan dienstjaren door werk.

Deze rapportage begint met een beschrijving van de gebruikte gegevensbron en de gebruikte methodes voor onder andere de afleiding van de gelijkstellingen. Het volgende hoofdstuk beschrijft de omvang van de populatie met 21 dienstjaren op basis van alleen werk. Het vierde hoofdstuk laat zien hoe het aantal personen met 21 dienstjaren toeneemt door rekening te houden met één of alle gelijkstellingen. Daarbij is uitgesplitst naar leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en migratieachtergrond. In het vijfde hoofdstuk staat de invloed van de gelijkstellingen op een geschatte populatie met 45 dienstjaren centraal. Hoofdstuk 6 beschrijft in het kort de prognose voor de bevolkingsontwikkeling in de komende jaren. Tenslotte volgt de samenvatting/conclusie.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).