Lijst instellingen sector overheid
Voor gebruikers van de statistieken over de overheidsfinanciën, zoals het overheidstekort en de overheidsschuld, is het nuttig om te weten welke instellingen in de cijfers meegenomen zijn. Mede daarom zijn de lidstaten van de Europese Unie (EU) verplicht openbaar te maken welke instellingen bij het berekenen van het overheidstekort en de overheidsschuld meegenomen zijn; zie EU-richtlijn 2011/85 tot vaststelling van voorschriften voor de begrotingskaders van de lidstaten en de EU-verordening 479/2009 over de buitensporige-tekortenprocedure.
Het CBS publiceert daarom sinds 2016 een lijst van instellingen die volgens de macro-economische statistieken van de overheidsfinanciën behoren tot de sector overheid, ook wel collectieve sector genoemd. De actuele lijst is hieronder te vinden.
Het CBS bakent de sector overheid af volgens Europese richtlijnen, die zijn opgenomen in de Europese verordening betreffende het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen 2010 en het Handboek overheidstekort en -schuld (Manual on Government Deficit and Debt).
De sector overheid bestaat ten eerste uit eenheden die uitvoerende, wetgevende en rechterlijke bevoegdheden op nationaal of regionaal niveau hebben. Zij hebben daarmee de bevoegdheid belastingen en andere verplichte heffingen op te leggen en wetten vast te stellen, die het gedrag van economische eenheden beïnvloeden. Het gaat hierbij in Nederland om de Rijksoverheid, gemeenten, provincies en waterschappen. Ten tweede worden instellingen die niet tegen marktprijzen produceren, tot de overheid gerekend als de eerstgenoemde eenheden overheersende zeggenschap hebben over het algemene bedrijfsbeleid. Hieronder vallen onder meer bekostigde onderwijsinstellingen. De sector overheid kent een indeling in drie subsectoren: centrale overheid, lokale overheid en socialezekerheidsfondsen. De afbakening van de sector overheid wordt in detail uitgelegd in een achtergrondartikel dat hieronder te vinden is.
Naar aanleiding van nieuwe inzichten en/of aangepaste Europese richtlijnen kan de lijst van overheidsinstellingen wijzigen. Het CBS voert zulke wijzigingen in de statistieken van de overheidsfinanciën door bij periodieke revisies van de nationale rekeningen. Over het algemeen vindt een grootschalige revisie elke vijf jaar plaats. De gepubliceerde lijst bevat alle instellingen die meegenomen zijn in de gereviseerde cijfers van juni 2018. Een korte toelichting op de wijzigingen in de lijst instellingen van de sector overheid als gevolg van de revisie is hieronder te vinden.
Het CBS actualiseert de lijst jaarlijks in de zomer. Wijzigingen in de lijst kunnen komen door oprichting, fusie en liquidatie van instellingen. Ook kunnen eenheden vanaf een bepaald jaar anders geclassificeerd worden doordat zeggenschap over het algemene bedrijfsbeleid, financiering en/of activiteiten zijn veranderd.