CBS start data-ecosysteem met diverse partners

/ Auteur: Miriam van der Sangen
een groepje mensen slaan de handen in elkaar
© Hollandse Hoogte / EyeEm GmbH
Veel overheden hebben de ambitie om data-gedreven te werken en daardoor te komen tot effectiever beleid. Het CBS ondersteunt vanuit zijn wettelijke taak deze ambitie en beschikt hiertoe over een unieke data-infrastructuur, kennis en expertise. Nu al werkt het statistiekbureau met een groot aantal overheden en andere organisaties samen. De lokale en regionale behoefte is echter groter en breder dan het CBS op grond van zijn wettelijke taken kan bieden. Om die reden heeft het CBS het initiatief genomen om een data-ecosysteem op te zetten.

Samenwerkingsverbanden

Vera de Witte, directeur Beleidsstaf CBS en één van de drijvende krachten achter het data-ecosysteem: ‘In het data-ecosysteem brengen we samenwerkingsverbanden tot stand voor het vraaggestuurd ontwikkelen van nieuwe producten, diensten, technologieën en innovatieve ideeën, die zowel nationaal als internationaal succesvol kunnen zijn. Binnen het data-ecosysteem zit een brede en diverse groep bedrijven, academische instellingen en overheden. Zij willen het totale aanbod aan data-producten en -diensten beter afstemmen op de behoeften van gemeenten en provincies.’

Goed bestuur

Het data-ecosysteem moet zorgen voor betere ondersteuning van overheden, meer hergebruik van data en meer samenhangende informatie. Ook is een duidelijke koppeling mogelijk tussen vraag en aanbod, waardoor gerichte investeringen gedaan kunnen worden. De Witte: ‘Op die manier bouwen we met elkaar aan een landelijk dekkend netwerk van regionale en lokale data voor de diverse maatschappelijke vraagstukken waar gemeenten en provincies voor staan. De data van het CBS zijn daarbij de basis voor goed bestuur en publiek vertrouwen.’ Volgens De Witte komt bij datagedreven werken veel kijken. ‘Geen enkele partij heeft een allesomvattende oplossing. We hebben elkaars expertise, producten en diensten nodig om datagedreven werken structureel naar een hoger plan te tillen. Het geeft energie om met elkaar te verkennen hoe we dat kunnen vormgeven. Samen bereiken we meer dan alleen. Internationaal lopen we met dit initiatief voorop.’

Publieke waardes

Bernard Steunenberg is hoogleraar bestuurskunde aan de Faculteit Governance and Global Affairs van de Universiteit Leiden. Hij verricht onder andere onderzoek naar Europese politiek en beleidsvorming. Zijn faculteit is aangesloten op het data-ecosysteem van het CBS. ‘Het biedt mogelijkheden voor alle partijen die bezig zijn met datagebruik. Het is een plek waar we concrete vragen aan de orde kunnen stellen, bijvoorbeeld: hoe gaan wij om met kunstmatige intelligentie of machine learning? Antwoorden op deze vragen dragen bij aan verantwoorde maatschappelijke ontwikkelingen en zijn van belang voor de publieke waardes, die ondersteunend moeten zijn aan de democratische rechtstaat.’ Bij het openbaar bestuur liggen volgens Steunenberg ook tal van vragen, bijvoorbeeld op het gebied van bijscholing van personeel op het terrein van data science. ‘Hoe gaan we om met data en beleid, hoe maak je een visualisatie, etc.? Wij bekijken of we op dit vlak onderwijs aan kunnen bieden.’ Steunenberg noemt het bijzonder dat ook private partijen deel uitmaken van het data-ecosysteem van het CBS. ‘Inspirerend om samen op te trekken.’

Proces en techniek

Een andere op het data-ecosysteem aangesloten partij is advies- en onderzoeksbureau BMC. Rob van ’t Zand, senior adviseur bij BMC: ‘Wij werken uitsluitend voor de publieke sector, zoals gemeenten, provincies en ministeries. Ook onderwijs- en zorginstellingen behoren tot onze klanten. Naast het geven van advies verrichten wij onderzoek, bijvoorbeeld continu-onderzoek in het sociaal domein voor het verkrijgen van stuurinformatie. Verder adviseren wij bij onderwijs- en arbeidsmarktvraagstukken, waarbij wij in toenemende mate data gebruiken voor het maken van prognoses.’ BMC is positief over het initiatief van het CBS. ‘Wij adviseren gemeenten over datagedreven werken, maar we merken dat ze niet altijd weten waar ze de data vandaan moeten halen. Het CBS kan hen daarbij helpen en wij kunnen de verbinding leggen tussen het primaire proces en de techniek.’ Over de op 13 juni jl. in Utrecht gehouden bijeenkomst met het CBS en diverse partners in het data-ecosysteem is Van ’t Zand lovend: ‘Het was een hele open setting voor alle partijen. Het CBS is transparant over wat het wil en wat het kan met dit data-ecosysteem. Met respect en begrip voor elkaar kunnen hier mooie resultaten uit voortkomen.’

Maatschappelijk rendement

Bart Drewes is gemeentesecretaris van Bronckhorst, een plaats in de Achterhoek. Zijn gemeente heeft met negen andere gemeenten in de regio de ambitie om een Centrum voor Maatschappelijke Informatie op te richten. De eerste stappen daartoe zijn reeds gezet. ‘Data zijn cruciaal voor goede besluitvorming, dienstverlening en uitvoering. De vraag is hoe je het een en ander slim kunt organiseren en met welke partners. Die vraag kan worden bekeken op lokaal, regionaal en landelijk niveau.’ Nadrukkelijk kijkt Drewes daarbij ook naar de wetenschap en het bedrijfsleven. Over het data-ecosysteem initiatief zegt hij: ‘Het is een goed en breed platform waar je hoort wat er allemaal speelt rond datagedreven werken en waar je van elkaar kunt leren. Denk bijvoorbeeld aan gemeenten zoals Den Haag, Amsterdam en Eindhoven. Door datagedreven te werken kunnen ze mooie resultaten neerzetten. Daarnaast geloof ik in het maatschappelijk rendement van het netwerk’.

Website data-ecosysteem gelanceerd
Op 13 juni jl. werd tijdens een bijeenkomst van partners die deelnemen aan het data-ecosysteem de website www.data-ecosysteem.nl gelanceerd. Partners kunnen zelf een profiel aanmaken en cases op het gebied van datagedreven werken met elkaar delen. Tevens is er een LinkedIngroep waar zij met elkaar in gesprek kunnen gaan. Bent u geïnteresseerd in samenwerking met het CBS en andere partijen in het data-ecosysteem? Stuur dan een mail naar: dataecosysteem@cbs.nl