Avans Hogeschool brengt eenzaamheid in beeld

/ Auteur: Jaap van Sandijk
© Hollandse Hoogte / EyeEm Mobile GmbH
Complexe informatie aantrekkelijk, helder en inzichtelijk maken. Zo luidt de opdracht aan vierdejaarsstudenten die deelnemen aan de opleiding Communication & Multimedia Design (Minor Meaningful Data Design) aan de Avans Hogeschool in Den Bosch. Voor het onlangs afgeronde project - met eenzaamheid als thema - gebruikten studenten CBS-cijfers als bron voor aansprekende visualisaties.

Storytelling en interactie

De Minor Meaningful Data Design bestaat uit onder meer workshops, colleges, gastlessen en het uitvoeren van een opdracht van een externe opdrachtgever. Brenda Renssen, docente Vormgeving en coördinator van het project vanuit Avans, vertelt dat in de minor alles draait om storytelling en interactie met de gebruiker van de informatie. ‘Doordat data in steeds grotere hoeveelheden worden opgeslagen is er veel meer behoefte aan visualisatie. Zonder visualisaties zie je geen patronen en ontdek je het verhaal niet.’ Het CBS werkt inmiddels voor het vierde achtereenvolgende jaar samen met de Avans Hogeschool in het opleidingsprogramma van de Minor Meaningful Data Design. Gezamenlijk wordt het onderwerp bedacht voor de opdracht, die de studenten in vier weken moeten uitvoeren.

Minicongres

In totaal namen 30 studenten deel aan de minor. Voorafgaand aan de praktische uitvoering bezochten zij een door het CBS georganiseerd minicongres, waarin data over eenzaamheid en het gebruik van StatLine en infographics centraal stonden. De minor leverde zestien interactieve visualisaties op over eenzaamheid. Hendrik Zuidhoek, werkzaam bij het team Creatie en Visualisatie, gaf vanuit het CBS leiding aan het project. Hij is erg te spreken over de creativiteit en het materiaalgebruik van de studenten. ‘Ze wisten het product - cijfers van het CBS - op een ándere manier naar voren te brengen. Er werd bijvoorbeeld gebruik gemaakt van augmented reality en een voice over met een persoonlijk verhaal. Daardoor zit je als gebruiker meteen in het verhaal en breng je abstracte cijfers tot leven.’

‘Zonder visualisaties zie je geen patronen en ontdek je het verhaal niet’

Prototype app

Studente Tara Willems ontwikkelde een prototype van een app die inzicht geeft in de verhouding tussen het aantal mensen dat in een verzorgingshuis zit en de cijfers over vallen, brand en eenzaamheid van ouderen die nog thuis wonen. ‘In het nieuws hoor je dat ouderen eenzamer worden als ze langer thuis blijven wonen en dat het aantal oudere slachtoffers door valpartijen en brand in huis toeneemt. Ik wilde onderzoeken of dat ook te verklaren is aan de hand van CBS-cijfers’, aldus Willems. De app vergelijkt lijngrafieken over eenzaamheid, vallen en brand thuis bij ouderen met lijngrafieken over het aantal ouderen dat in een verzorgingshuis woont. ‘De relatie tussen die twee zaken blijkt echter moeilijk aan te geven. Hiervoor is nog verder onderzoek nodig’, aldus Willems.

Belangrijke meerwaarde

Volgens docente Brenda Renssen vormt de multidisciplinaire samenstelling van de studentengroepen een belangrijke meerwaarde binnen het opleidingstraject. ‘Een grote groep komt van de opleiding Communicatie en Multimedia Design, aangevuld met een kleinere groep studenten Toegepaste Wiskunde en een aantal studenten van de Kunstacademie. De onderlinge samenwerking - waarbij iedereen gebruik maakt van zijn eigen specialisme - en de mate van vrijheid zorgen ervoor dat het niveau hoog is.’ Dat bleek ook uit de positieve reacties op de expositie bij Avans in Den Bosch, waar de studenten hun eindresultaten presenteerden. ‘De studenten gebruikten vormen die wij niet zo veel gebruiken, zoals kwadranten’, zegt Hendrik Zuidhoek. ‘Hun vrijere omgang met media en materiaal is heel inspirerend en kan ook binnen het CBS voor vernieuwing zorgen.’