CBS en Haagse Hogeschool: aan de slag met big data

Nieuwe waardevolle statistieken

CBS zet meer en meer in op het gebruik van big data voor officiële statistieken. Om de ambities waar te maken heeft het CBS met het CBDS drie doelen. Sofie De Broe, wetenschappelijk directeur van het CBDS: ‘Eerste doel is het maken van zogenaamde real-time statistics, zodat de statistiekvoorziening actueler wordt. Daardoor kan de statistiek beter worden gebruikt voor besluitvorming door bedrijven en overheden. Een tweede doel is nieuwe waardevolle statistieken maken, met name op regionaal en stedelijk gebied. Dit is gericht op betere besluitvorming en beleidsondersteuning onder andere op het gebied van smart cities, Sustainable Development Goals, mobiliteit en gezondheid. Derde doel van het CBDS is zoveel mogelijk gebruik maken van nieuwe bronnen om de administratieve lastendruk bij bedrijven en personen te reduceren.‘

Partners in binnen- en buitenland

CBDS ontwikkelt de nieuwe statistische producten met partners in binnen- en buitenland. De HHs is één van de partijen. Wat is het doel van de intentieverklaring tussen CBDS en HHs? De Broe: ‘We willen graag met elkaar samenwerken. Belangrijk daarbij is het delen, stimuleren en vergroten van kennis op het gebied van big data door onderzoek en innovatie. De HHs is in het bijzonder een interessante partner, omdat hun opleidingen heel dicht bij het beroepsleven staan. Toegang tot data en kennis over omgaan met data zijn vaak knelpunten. Dus op die gebieden heeft een samenwerking met HHs een grote meerwaarde.’ De precieze onderwerpen moeten nog worden vastgesteld, maar veelbelovende mogelijkheden zijn bijvoorbeeld analyses op het gebruik van sociale media voor statistische doelen of samen aan de slag met high-performance computing technieken op het nieuwe Spark-cluster (een computersysteem, waarmee onderzoekers en statistiekmakers grote hoeveelheden big data sneller kunnen verwerken, red.) van het CBS.

Hackatrain

De ondertekening van de intentieverklaring op 16 mei jl. is de officiële start van de samenwerking tussen CB(D)S en HHs, maar ook daarvoor waren reeds studenten van de HHs bij het CBS werkzaam als stagiair. Marco Lips is één van hen. Hij studeert toegepaste wiskunde aan de HHs, zit nu in zijn derde jaar en loopt sinds april stage bij het CBS. Hij houdt zich bezig met het gebruiksklaar maken van bestanden voor een bijzonder evenement: de Hackatrain. ‘Dat is een hackathon in de trein van Amsterdam naar Berlijn, waar techneuten, ontwikkelaars, programmeurs, designers en marketeers in een paar uur tijd tot een gedegen oplossing moeten komen voor een innovatieve onderzoeksvraag van een organisatie. Tijdens de tweede Hackatrain leggen de NS en ProRail de deelnemers een vraagstuk voor, waarin de beleving van de internationale reiziger centraal staat.'

 ‘Ik bespeur gigantisch veel enthousiasme bij De Haagse Hogeschool voor samenwerking’

Reisgedrag en toerisme

Lips maakt CBS-statistieken gebruiksklaar voor de deelnemers van de Hackatrain, zodat zij daarmee aan de slag kunnen tijdens de reis Amsterdam-Berlijn. ‘Ik wil gegevens over reisgedrag en toerisme zo voorbereiden dat de deelnemers van de Hackatrain ze makkelijk kunnen gebruiken. Het CBS beschikt onder andere over gegevens over vakantiereizen, bijvoorbeeld hoeveel mensen reizen naar Berlijn, gaan ze alleen of met meerdere personen, etc. En het CBS heeft ook statistische informatie over de dagelijkse mobiliteit van de Nederlandse bevolking.’ Dat gebruiksklaar maken van de bestanden is nog een hele klus. ‘De data die ik bijvoorbeeld gebruik van StatLine bevatten vaak veel meer gegevens dan relevant voor de Hackatrain. Voor de deelnemers maak ik daar bruikbare datasets van.’

Met externe partners aan de slag

Guido Ongena is HBO-ICT-docent aan De Haagse Hogeschool en hogeschoolbreed kwartiermaker big data. ‘Onze HHs-opleidingen beslaan een breed terrein: van toegepaste wiskunde tot technische bedrijfskunde, van bestuurskunde tot commerciële economie. Per september willen we starten met een minor applied data science die studenten uit diverse afdelingen kunnen volgen, want het gaat nu heel hard op het gebied van big data. Naast de minor is opleidingsmanager Sandra van Steenvelt binnen HBO-ICT de mogelijkheden aan het verkennen voor integratie van het thema big data binnen de brede bachelor. De universiteiten hebben big data al breed omarmd, de hogescholen initiëren nu ook steeds meer activiteiten op dit gebied.’ Dat is één van de redenen voor De Haagse Hogeschool om met externe partners aan de slag te gaan, zowel nationaal als internationaal. De gemeente Den Haag, het CBS, Atos en CGI zijn daar voorbeelden van. Ook de aansluiting met de TU Delft wordt gezocht. ‘We willen ook graag bij het CBS Urban Data Center/Den Haag aansluiten dat binnenkort van start gaat. Zowel de gemeente Den Haag als het CBS hebben aangegeven dat ze hier prima mogelijkheden voor samenwerking zien.’

De taal van de organisatie leren

Samenwerking met het CB(D)S vindt Ongena erg belangrijk. ‘Het is voor ons van groot belang gezamenlijke projecten met het CBS te doen, bijvoorbeeld met de CBS-methodologen en onderzoekers. Samenwerking levert nieuwe inzichten op. Door praktisch bij het CBDS aan de slag te gaan kunnen onze studenten veel leren. Ze zitten dicht op het beroepenveld en leren de taal van de organisatie. Daarbij zijn de projecten leidend, dus niet leren programmeren in R als programmeren in Python voor een bepaalde klus handiger is.’ Meerdere studenten van de HHs hebben al stage gelopen bij het CBS. In september van dit jaar begint één van de hogeschool studenten er met zijn afstudeeropdracht. ‘Ik bespeur gigantisch veel enthousiasme bij de HHs voor samenwerking. Iedereen is erg gemotiveerd, offert er zelfs zijn vrije tijd voor op, de bereidwilligheid om er energie in te steken is er zeker.’