Puzzelen met data

/ Auteur: Masja de Ree
Op vrijdag 11 november jl. vond de prijsuitreiking van de Nederlandse Wiskunde Olympiade plaats, de jaarlijkse wiskundewedstrijd voor middelbare scholieren. Bert Kroese, plaatsvervangend Directeur-Generaal van CBS, sprak de winnaars toe: ‘Zonder wiskunde, geen statistiek.’

Prijsuitreiking

CBS sponsort de Wiskunde Olympiade sinds jaar en dag en Kroese ervaart het als een groot genoegen het evenement te bezoeken. ‘Zonder wiskunde, bestaat er geen statistiek’, legt hij uit. ‘De jongeren die aan deze wedstrijd meedoen, zijn goed in het werk dat wij doen.’ De prijsuitreiking vond plaats bij de Technische Universiteit in Eindhoven. De 148 deelnemers zijn geselecteerd via voorrondes in hun eigen provincie. Dit jaar deden aan die voorrondes maar liefst 11 101 leerlingen mee. In de finale in september hebben alle finalisten vijf opgaven gemaakt. De winnaars gaan door naar de internationale wedstrijd in Brazilië.
 

Elke dag in het nieuws

Kroese: ‘De Olympiade-opgaven zijn puzzels, net als wij die bij CBS oplossen. Dat heb ik in mijn speech voor de finalisten laten zien. Bij CBS komen dagelijks grote hoeveelheden data binnen, via enquêtes, uit registraties van bijvoorbeeld de Belastingdienst, maar ook scannerdata van supermarkten. Hoe haal je uit al die data de informatie die je nodig hebt om statistieken te maken? Je analyseert de data, haalt de fouten eruit, zorgt voor aanvullingen waar dat nodig is. Dat leidt tot kennis die elke dag in het nieuws te zien is en die elke dag gebruikt wordt om beleid te maken of beslissingen te nemen.’
 
‘Wiskunde is van groot belang voor de kennis, cultuur en innovatie in Nederland’
 

Wiskunde in de praktijk

Het leuke van de puzzels bij CBS is dat ze elke dag anders zijn. De data veranderen, net als de methodes die je nodig hebt om ze te analyseren. Ook de vragen uit de samenleving zijn steeds anders. Kroese: ‘Om de puzzels te kunnen blijven oplossen, hebben we goede medewerkers nodig. Ik bezoek de Wiskunde Olympiade natuurlijk ook om aan deze talentvolle scholieren te laten zien hoe leuk het is om bij CBS te werken. Wiskunde is een abstract vak, maar bij CBS krijgt het een concrete invulling.’
 

Oprichting Wiskunderaad

Een belangrijk orgaan dat eveneens het belang van wiskunde onder de aandacht wil brengen, is de op te richten Wiskunderaad. Platform Wiskunde Nederland (PWN) en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) zijn de initiatiefnemers hiervan. Bert Kroese, zelf wiskundige, zal in deze raad zitting nemen. Kroese: ‘Wiskunde is van groot belang voor de kennis, cultuur en innovatie in Nederland. Dat zullen we bij de overheid, de politiek en het bedrijfsleven onder de aandacht brengen. De Wiskunderaad stimuleert de uitwisseling tussen de overheid en bedrijven enerzijds, en de wiskundewereld anderzijds. We laten zien wat wiskundigen bedrijven en organisaties te bieden hebben. Tevens brengen we de wensen van die bedrijven en organisaties in kaart. Daarnaast geeft de Wiskunderaad advies over strategische keuzes voor wiskunde in Nederland. De raad ziet er tevens op toe dat het Deltaplan voor de wiskunde wordt uitgevoerd.’ Het Deltaplan bevat een integraal pakket aan maatregelen, onder meer om het wiskundeonderzoek te profileren, de samenwerking in het universitaire onderwijs te vergroten, de lerarenopleiding te vernieuwen en het innovatieve vermogen van de wiskunde beter te benutten.