Mineralenbalans landbouw

Mineralenbalans landbouw

Mineralen Perioden Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Totaal afvoer van veehouderij (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Mestafzet buiten de landbouw (-) (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Luchtdepositie Herkomst landbouw (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Luchtdepositie Herkomst niet-landbouw (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Totaal afvoer van cultuurgrond (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Verlies naar de bodem (mln kg) Balans sector landbouw Benutting mineralen landbouw (%) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Totaal aanvoer naar sector landbouw (mln kg) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Krachtvoer (mln kg) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Kunstmest (mln kg) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Luchtdepositie, herkomst niet-landbouw (mln kg) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Overige aanvoer (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Totaal afvoer van sector landbouw (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Mestafzet buiten de landbouw (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Vastlegging in dierlijke productie (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Afzet plantaardige producten (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Voorraadmutatie ruwvoer (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Verlies naar lucht en bodem Verlies naar lucht Luchtdepositie herkomst landbouw (-) (mln kg)
Stikstof (N) 2022 666 65 16 19 591 228 50 638 410 194 19 15 638 65 199 90 -27 16
Fosfor (P) 2022 106 17 58 13 92 78 69 5 5 78 17 41 16 -8
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over de bodembalans van de mineralen stikstof en fosfor. Het gaat om cijfers over de aanvoer naar landbouwgrond (dierlijke mest, kunstmest, luchtdepositie en overige aanvoer) en de afvoer van landbouwgrond (stikstofvervluchtiging mesttoediening en afvoer via gewassen). Het verlies naar de bodem is gelijk aan het verschil tussen aanvoer en afvoer. De tabel geeft voor stikstof ook de cijfers over het verlies naar lucht.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1990.

Status van de cijfers:
Cijfers tot en met 2022 zijn definitief.
Om een samenhangende en consistente tijdreeks te verkrijgen wordt ieder jaar de complete tijdreeks (her)berekend, zodat de laatste inzichten, met name ten aanzien van de emissiefactoren, in de berekeningen kunnen worden meegenomen.

Wijzigingen per 21 december 2023:
Definitieve cijfers over 2022 zijn toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Definitieve cijfers over 2023 worden in december 2024 gepubliceerd.

Toelichting onderwerpen

Balans veehouderij
Afvoer van veehouderij
Afvoer van mineralen van de veehouderij door vastlegging in dierlijke producten en via uitscheiding.
Totaal afvoer van veehouderij
Balans cultuurgrond
Cultuurgrond is gedefinieerd conform de landbouwtelling:
Grond die, blijvend dan wel tijdelijk, deel uitmaakt van een landbouwbedrijf, en in hoofdzaak bestemd is voor het voortbrengen van landbouwproducten (akkerbouw, tuinbouw, veehouderij), met inbegrip van braakland en (tijdelijk of blijvend) grasland.
Aanvoer naar cultuurgrond
Aanvoer van mineralen naar cultuurgrond via dierlijke mest, kunstmest, depositie en overige meststoffen inclusief het deel via het meemesten van sloten en erfafspoeling.
Dierlijke mest
Mest van rundvee, varkens, pluimvee, paarden en pony's, schapen en geiten, konijnen en pelsdieren, die na enkele maanden bewaring aanwezig is in stalopslag en in opslag buiten de stal, inclusief voerresten, schoonmaakwater en vermorst drinkwater. Voor rundvee, schapen, paarden en pony's komt daar nog de hoeveelheid mest bij die deze dieren produceren wanneer ze in de wei lopen.
Mestafzet buiten de landbouw (-)
"Afvoer mest naar hobbybedrijven, natuurterreinen, particulieren en mestverwerking en de export naar het buitenland minus de import.
In vergelijking met de export is de import zeer gering en deze bestaat hoofdzakelijk uit paardenmest die in Nederland wordt verwerkt tot substraat voor de champignonteelt."
Luchtdepositie
Mineralen die in de lucht aanwezig zijn en via neerslag op cultuurgrond terechtkomen
Herkomst landbouw
Het aandeel van de depositie op cultuurgrond veroorzaakt door bronnen afkomstig uit de landbouw.
Herkomst niet-landbouw
Het aandeel van de depositie op cultuurgrond veroorzaakt door bronnen buiten de landbouw, inclusief de bijdrage vanuit het buitenland.
Afvoer van cultuurgrond
Afvoer van mineralen van cultuurgrond door vervluchtiging en via opname door gewassen.
Om de balans compleet te maken is hier als restpost het mineralenverlies naar bodem bijgeteld.
Totaal afvoer van cultuurgrond
Verlies naar de bodem
De hoeveelheid mineralen die zich ophoopt in de cultuurgrond. Dit is het verschil tussen de totale aangevoerde hoeveelheid mineralen en de hoeveelheid, die via gewassen afgevoerd is of door vervluchtiging in de lucht terecht gekomen is. Dit verlies naar de bodem is inclusief het deel dat in het grond- of oppervlaktewater terecht komt door meemesten van sloten, lozingen in het spui- en drainagewater uit de glastuinbouw, erfafspoeling of later via uit- en afspoeling uit de cultuurgrond.
Balans sector landbouw
Aanvoer naar sector landbouw
Aanvoer van mineralen naar de landbouw via krachtvoer naar de veehouderij en via kunstmest, depositie en overige meststoffen naar cultuurgrond.
Totaal aanvoer naar sector landbouw
Krachtvoer
Diervoeders met een geconcentreerde voedingswaarde. Ze worden onderscheiden in enkelvoudige krachtvoeders, zoals granen en peulvruchten, en mengvoeders.
Krachtvoer wordt gebruikt in de varkenshouderij, de pluimveehouderij en daarnaast als bijvoedering in de rundveehouderij, bij paarden en schapen.
Kunstmest
Kunstmatig in een fabriek geproduceerde mest, die toegediend wordt aan cultuurgrond.
Luchtdepositie, herkomst niet-landbouw
Het aandeel van de depositie op cultuurgrond veroorzaakt door bronnen buiten de landbouw, inclusief de bijdrage vanuit het buitenland.
Overige aanvoer
Aanvoer van mineralen naar cultuurgrond, die niet uit dierlijke mest, kunstmest of depositie afkomstig zijn.
Afvoer van sector landbouw
Afvoer van mineralen van de sector landbouw via mestafzet buiten de landbouw, vastlegging in dierlijke productie en afzet van plantaardige producten.
Om de balans compleet te maken is hier de voorraadmutatie ruwvoer en als restpost het mineralenverlies naar lucht en bodem bijgeteld.
Totaal afvoer van sector landbouw
Mestafzet buiten de landbouw
Afvoer mest naar hobbybedrijven, natuurterreinen, particulieren en mestverwerking en de export naar het buitenland minus de import.
In vergelijking met de export is de import zeer gering en deze bestaat hoofdzakelijk uit paardenmest die in Nederland wordt verwerkt tot substraat voor de champignonteelt.
Vastlegging in dierlijke productie
De hoeveelheid mineralen die met vlees, melk en eieren uit de landbouw wordt afgevoerd.
Afzet plantaardige producten
De hoeveelheid mineralen die via de productie van gewassen, de landbouw verlaat. Dit is dus exclusief de hoeveelheid ruwvoer, die via retourstroom rechtstreeks weer wordt teruggeleverd aan de veehouderij.
Voorraadmutatie ruwvoer
De voorraadmutatie ruwvoer is de afvoer van ruwvoer in balans cultuurgrond minus de aanvoer van ruwvoer in balans veehouderij.
Verlies naar lucht en bodem
De hoeveelheid mineralen die zich ophoopt in de bodem of verloren gaat naar de lucht (bij stikstof).
Verlies naar lucht
De hoeveelheid stikstof die verloren gaat naar de lucht als gevolg van landbouwactiviteiten. Dit is de totale vervluchtiging bij stal, opslag, beweiding, toediening, conserveringsverlies en gewasresten echter minus de stikstof, die weer via depositie terugkeert op het land.
Luchtdepositie herkomst landbouw (-)
Het aandeel van de depositie op cultuurgrond veroorzaakt door bronnen afkomstig uit de landbouw.
Benutting mineralen landbouw
De benutting mineralen landbouw is gedefinieerd als het percentage vastlegging in dierlijke productie plus afzet plantaardige producten t.o.v. de totale aanvoer van mineralen naar sector landbouw minus mestafzet buiten de landbouw.