Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik

Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik

Energiedragers Perioden Totaal energieverbruik (PJ) Finaal verbruik Finaal energieverbruik Totaal (PJ)
Totaal energiedragers 2022** 2.715,6 1.635,5
Totaal kool en koolproducten 2022** 231,6 15,5
Steenkool en bruinkool 2022** 234,6 0,9
Totaal steenkool 2022** 234,3 0,6
Antraciet 2022** 0,1 0,0
Cokeskool 2022** 113,4 0,2
Ketelkolen 2022** 120,8 0,4
Bruinkool 2022** 0,3 0,3
Totaal koolproducten 2022** -2,9 14,6
Cokesovencokes 2022** -0,6 4,1
Gasfabriekcokes 2022**
Bruinkoolbriketten 2022** 0,0 0,0
Steenkoolbriketten 2022**
Steenkoolteer 2022** -2,3
Gasfabriekgas 2022**
Cokesovengas 2022** 6,4
Hoogovengas 2022** 4,1
Aardoliegrond. - en producten, fossiel 2022** 1.065,5 505,7
Totaal aardoliegrondstoffen 2022** 2.545,2
Ruwe aardolie 2022** 2.189,2
Aardgascondensaat 2022** 307,5
Additieven 2022** 48,5
Overige aardoliegrondstoffen 2022**
Totaal aardolieproducten, fossiele deel 2022** -1.479,7 505,7
Restgassen uit olie 2022** 13,5 99,4
Lpg 2022** 53,1 10,7
Nafta 2022** 455,9
Motorbenzine, fossiele deel 2022** -706,6 153,8
Jetfuel op benzinebasis 2022**
Vliegtuigbenzine 2022** -2,5 0,1
Vliegtuigkerosine, fossiel 2022** -297,9 1,7
Overige kerosine (petroleum) 2022** -17,4 0,2
Totaal gas- en dieselolie, fossiel deel 2022** -569,8 236,9
Zware stookolie 2022** -352,2
Terpentine en speciale benzine 2022** 12,1
Smeermiddelen 2022** -1,8
Bitumen 2022** -25,1
Minerale wassen 2022** 0,4
Petroleumcokes 2022** 8,8 0,1
Overige aardolieproducten 2022** -50,3 2,8
Aardgas 2022** 991,1 501,0
Hernieuwbare energie 2022** 354,0 82,8
Waterkracht 2022** 0,2
Totaal windenergie 2022** 77,0
Windenergie op land 2022** 48,2
Windenergie op zee 2022** 28,9
Totaal zonne-energie 2022** 62,7 1,2
Zonnewarmte 2022** 1,2 1,2
Zonnestroom 2022** 61,5
Aardwarmte 2022** 6,8 6,8
Omgevingsenergie 2022** 20,5 20,5
Totaal biomassa 2022** 186,8 54,3
Hernieuwbaar huishoudelijk afval 2022** 37,6
Vaste biomassa, exclusief houtskool 2022** 103,9 25,4
Houtskool 2022** 0,3 0,3
Biobenzine, puur 2022** 13,8
Biobenzine bijgemengd 2022** -2,9 10,5
Biodiesel, puur 2022** 36,4
Biodiesel, gemengd in gas- en dieselolie 2022** -21,3 15,2
Biokerosine, puur 2022**
Biokerosine, bijgemengd 2022**
Overige vloeibare biomassa 2022** 1,4 1,4
Biogas 2022** 17,5 1,6
Elektriciteit 2022** -12,6 376,1
Warmte 2022** 154,4
Totaal overige energiedragers 2022** 86,0 0,1
Kernenergie 2022** 40,4
Niet biogeen huish. afval en reststoom 2022** 41,6
Energie uit overige bronnen 2022** 3,9 0,1
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over het aanbod, de omzetting en het verbruik van energie. Energie komt onder andere vrij bij de verbranding van bijvoorbeeld aardgas, aardolie, steenkool en biobrandstoffen. Energie kan ook worden verkregen uit elektriciteit of warmte of worden onttrokken aan de natuur, bijvoorbeeld windkracht of zonne-energie. In de energiestatistiek heten al deze bronnen waaruit energie kan worden gebruikt 'energiedragers'.

Het aanbod van energie wordt gevormd door de winning van energie, het saldo van in- en uitvoer en het saldo van de voorraadmutatie. Dit wordt ook wel het primair energieaanbod genoemd, omdat dit de hoeveelheid energie is die in het land beschikbaar is voor omzetting of verbruik.

Van de energieomzetting geeft de tabel zowel cijfers over de inzet van energiedragers voor omzetting (de hoeveelheid energie die is gebruikt om andere energiedragers van te maken), als over de productie van energie nà de omzetting (de hoeveelheid energie die is gemaakt uit andere energiedragers), als over het saldo van inzet en productie. Dit saldo van energieomzetting is te interpreteren als het verlies van energie bij de omzetting.

Vervolgens toont de energiebalans het finaal verbruik van energie, dit is het eindverbruik van energie. Eerst betreft dit het eigen verbruik en de distributieverliezen. Na aftrek van deze hoeveelheden blijft het finaal verbruik van energie-afnemers over. Dit bestaat uit het finaal energieverbruik en het niet-energetisch gebruik. Het finaal energieverbruik is de energie die energie-afnemers benutten voor energetische doeleinden. Het wordt gespecificeerd voor achtereenvolgens de nijverheid, het vervoer en de overige afnemers, uitgesplitst naar diverse subsectoren. De laatste vorm van energieverbruik is het niet-energetisch gebruik. Dit is het gebruiken van een energiedrager voor het maken van een product dat geen energiedrager is.

Gegevens beschikbaar:
Vanaf 1946.

Status van de cijfers:
Alle cijfers tot en met verslagjaar 2021 zijn definitief. De cijfers over 2022 zijn nader voorlopig.

Wijzigingen per 25 maart 2024:
De energiebalans is gereviseerd en geherstructureerd. Het gaat vooral om het op een andere wijze van omgaan met biobrandstoffen die zijn bijgemengd in fossiele brandstoffen.

Voorheen werden biobrandstoffen welke zijn gemengd met fossiele brandstoffen geteld bij aardoliegrondstoffen en -producten. In de nieuwe energiebalans tellen bijgemengde biobrandstoffen bij hernieuwbare energie en betreft aardoliegrondstoffen en -producten en de onderliggende producten (zoals benzine, diesel en kerosine) alleen het fossiele deel van mengsels van fossiele en biogene brandstoffen. Om dit duidelijk te maken zijn de namen van de energiedragers aangepast. Gevolg van deze aanpassing is dat een deel van de energie verplaatst is van aardolie naar hernieuwbaar. Voor totaal energiedragers blijft de energiebalans hetzelfde. Doel van deze aanpassing is om de toenemende rol van bijgemengde biobrandstoffen in de Energiebalans zichtbaar te maken en om beter aan te sluiten bij de Energiebalansen die Eurostat en het Internationaal Energieagentschap publiceren. Binnen hernieuwbare energie en biomassa zijn pure en bijgemengde biobrandstoffen nu als aparte energiedragers zichtbaar.

Daarnaast is de wijze van omgaan met elektrische wegvervoer verbeterd waardoor het aanvoer en finaal verbruik van elektriciteit in de diensten in 2021 en 2022 ruim 2 PJ hoger is geworden.

Wijzigingen per 14 november 2023:
Voor de jaren 2021 en 2022 zijn de cijfers bijgesteld.
Cijfers voor de Energiebalans 2015 tot en met 2020 zijn gereviseerd. Het gaat om de volgende punten:
- Voor de jaren 2019 en 2020 is het finaal energieverbruik van warmte in de landbouw een paar PJ lager en dat van de diensten een paar PJ hoger als gevolg van een verbetering in de interpretatie van de beschikbare cijfers over aanvoer van warmte door de landbouw.
- Bij de winning van aardwarmte door de landbouw komt ook aardgas mee dat door de landbouwbedrijven zelf wordt verbruikt. Dit is nu meegenomen in de energiebalans. Het gaat om 0,2 PJ in 2015 oplopend tot 0,7 PJ in 2020.
- Er zijn enkele verbeteringen van data voor warmte in industrie doorgevoerd van ongeveer 1 PJ of kleiner.
- Er zijn enkele andere verbeteringen in data meegenomen, ook maximaal ongeveer 1PJ, meest kleiner.

Wijzigingen per 10 oktober 2023:
De energiedrager gasfabriekcokes is toegevoegd.
Verbeterde gegevens over de periode 1946 tot en met 1989 zijn toegevoegd.

Wijzigingen per 26 mei 2023:
Voorlopige cijfers over 2022 zijn herzien.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Voorlopige cijfers: april volgend op het verslagjaar.
Nader voorlopige cijfers: juni/juli volgend op het verslagjaar.
Definitieve cijfers: december van het tweede jaar volgend op het verslagjaar.

Toelichting onderwerpen

Totaal energieverbruik
De hoeveelheid energie die is verbruikt door bedrijven, huishoudens en vervoer in Nederland. Energie kan zijn verbruikt:
- bij omzetting in andere energiedragers, dit is de inzet minus de productie van energie.
- als finaal verbruik.

Totaal energieverbruik =
Totaal saldo energieomzetting + totaal eigen verbruik + verliezen bij distributie + totaal finaal verbruik.
Finaal verbruik
Finaal energieverbruik
Het door gebruik opmaken van energie. Hierna resteert geen nuttig bruikbare energiedrager.

Voorbeelden zijn het verbranden van aardgas in een warmteketel, het verbruik van elektriciteit door huishoudens en het verbruik van motorbrandstoffen voor vervoer.
Totaal
Deze categorie is een samentelling van categorieën:
- Nijverheid (exclusief de energiesector)
- Vervoer
- Overige afnemers