Milieubelastingen en -heffingen; nationale rekeningen
| Betalingsplichtigen | Perioden | Opbrengst milieubelastingen Belastingen op milieugrondslag Leidingwater- en grondwaterbelasting (mln euro) | Opbrengst milieuheffingen Grondwaterheffing en nazorgheffing (mln euro) | Opbrengst milieuheffingen Waterverontreinigingsheffing (mln euro) |
|---|---|---|---|---|
| 31-33 Overige industrie en reparatie | 2022* | 1 | 0 | 2 |
| E Waterbedrijven en afvalbeheer | 2022* | 3 | 7 | 11 |
| 42 Grond-, water- en wegenbouw | 2022* | 1 | 0 | 0 |
| G-I Handel, vervoer en horeca | 2022* | 20 | 0 | 55 |
| H Vervoer en opslag | 2022* | 4 | 0 | 13 |
| 49 Vervoer over land | 2022* | 1 | 0 | 5 |
| 50 Vervoer over water | 2022* | 1 | 0 | 0 |
| 51 Vervoer door de lucht | 2022* | 0 | 0 | 0 |
| 52 Opslag, dienstverlening voor vervoer | 2022* | 2 | 0 | 8 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | 2022* | 2 | 0 | 15 |
| O-Q Overheid en zorg | 2022* | 18 | 5 | 96 |
| O Openbaar bestuur en overheidsdiensten | 2022* | 6 | 5 | 45 |
| R-U Cultuur, recreatie, overige diensten | 2022* | 6 | 0 | 22 |
| S Overige dienstverlening | 2022* | 3 | 0 | 4 |
| Bron: CBS. | ||||
Tabeltoelichting
Ter ondersteuning en financiering van het milieubeleid zijn door de overheid diverse belastingen en heffingen ingesteld. Deze tabel geeft een overzicht van de opbrengsten van de milieubelastingen en milieuheffingen.
De opbrengsten van de milieubelastingen en milieuheffingen kunnen worden onderverdeeld naar betalingsplichtige. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in particuliere huishoudens, bedrijfstakken en niet-ingezetenen die de belastingen betalen.
De hierboven genoemde opbrengsten van de milieubelastingen en -heffingen worden in volgende grootheden weergegeven:
- Waarde in werkelijke prijzen, mln euro
De tabel maakt deel uit van de milieurekeningen. De milieurekeningen kwantificeren de relatie tussen economie en milieu. Om tot een consistente statistische beschrijving te komen van deze relatie sluiten de milieurekeningen aan op de classificaties, definities en de revisiestrategie van de nationale rekeningen. Hierdoor wijken milieucijfers uit de milieurekeningen in een aantal gevallen af van de milieucijfers elders op CBS-website.
Gegevens beschikbaar vanaf: 1995
Status van de cijfers:
De meest recente jaren 2021 en 2022 hebben de status voorlopig, de verslagjaren 1995-2020 hebben de status definitief.
Wijzigingen per 10 november 2023:
Cijfers over 2022 zijn toegevoegd.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Nieuwe cijfers worden jaarlijks gepubliceerd rond oktober.
Toelichting onderwerpen
- Opbrengst milieubelastingen
- Belastingen die het afremmen van milieubelastende activiteiten beogen via een verhoging van de prijs. De opbrengsten van deze belastingen gaan naar de algemene middelen van de overheid en worden dus niet speciaal gebruikt voor de financiering van milieumaatregelen. Voorbeelden van milieubelastingen zijn accijnzen op benzine, motorrijtuigenbelasting, energiebelasting en belastingen op personenauto's en motorrijwielen (BPM).
- Belastingen op milieugrondslag
- Verzamelnaam voor de volgende productgebonden belastingen: belastingen op grondwater, leidingwater, afvalstoffen, brandstoffen, energie, verpakkingen en vliegtuigpassagiers. Deze belastingen zijn onderdeel van de Wet belastingen op milieugrondslag.
- Leidingwater- en grondwaterbelasting
- Belasting op leidingwater:
In Nederland wordt belasting geheven over leidingwater. De belasting moet worden betaald door bedrijven of huishoudens die water geleverd krijgen via een aansluiting, al dan niet van drinkwaterkwaliteit. De belasting op leidingwater is ingevoerd met het idee dat door het heffen van deze belasting er minder water zal worden verbruikt. De belasting op leidingwater is een productgebonden belasting en maakt deel uit van de door het rijk geheven belastingen op milieugrondslag.
Grondwaterbelasting:
Belasting geheven door het rijk op het onttrekken van zoet grondwater aan de bodem door middel van een inrichting als bedoeld in de Grondwaterwet. De belasting wordt betaald door bijvoorbeeld waterleidingbedrijven, agrarische bedrijven en productiebedrijven die grondwater onttrekken, bronbemalers en particulieren die grote hoeveelheden grondwater onttrekken voor bijvoorbeeld een zwembad. Onttrekkingen voor bepaalde doeleinden alsmede kleine onttrekkingen zijn vrijgesteld van de grondwaterbelasting. Grondwaterbelasting wordt geheven om het onttrekken van grondwater te ontmoedigen. Het stimuleert het spaarzaam omgaan met voorraden die uitputtelijk zijn. De grondwaterbelasting is een productgebonden belasting en maakt deel
uit van de door het rijk geheven belastingen op milieugrondslag.
- Opbrengst milieuheffingen
- Heffingen die zijn ingevoerd voor de financiering van specifieke milieumaatregelen die door de overheid worden uitgevoerd.
- Grondwaterheffing en nazorgheffing
- Grondwaterheffing:
De grondwaterheffing, die wordt geheven door de provincies, is ingesteld wegens het onttrekken van grondwater. Houders van een geregistreerde pompinrichting moeten deze provinciale heffing betalen. De heffing komt dus voornamelijk ten laste van bedrijven (industrieën en waterwinningsbedrijven) die grote hoeveelheden grondwater onttrekken. Uit de opbrengst worden provinciale kosten gefinancierd voor onderzoek en uitvoering van maatregelen in het kader van het grondwaterbeheer. Daarnaast wordt de opbrengst aangewend voor het vergoeden van schade.
Nazorgheffing stortplaatsen:
Provincies zijn (in het kader van de Leemtewet) belast met de eeuwigdurende nazorg van stortplaatsen waar het storten van afval vóór 1 september 1996 is beëindigd. In verband hiermee zijn zij bevoegd tot het instellen van een heffing voor de financiering van deze nazorg. De heffing wordt opgelegd aan de exploitanten van deze stortplaatsen.
- Waterverontreinigingsheffing
- Deze heffing moet worden betaald voor het lozen van afvalstoffen op het riool of op een zuiveringstechnisch werk. De opbrengst dient ter financiering van de kosten voor de zuivering van afvalwater door de waterschappen.