Onderwijs; uitgaven aan onderwijs en CBS/OESO indicatoren

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Uitgaven aan onderwijs

De uitgaven van de overheid, huishoudens, bedrijven, non-profit instellingen en organisaties in het buitenland aan onderwijsinstellingen en onderwijs en de overheidsuitgaven m.b.t. onderwijs aan huishoudens en bedrijven.
Van deze uitgaven worden de ontvangsten afgetrokken. Voor de overheid de middelen voor onderwijs vanuit de Europese Unie, de rente op studieleningen en de terugontvangen studiefinanciering en tegemoetkoming in de schoolkosten die teveel of ten onrechte werd uitgekeerd. Voor huishoudens de kinderopvangtoeslag, de tegemoetkoming in de schoolkosten, de studiefinanciering die bedoeld is als tegemoetkoming in de uitgaven aan les- en collegegeld, boeken en leermiddelen en openbaar vervoer, studiebeurzen van bedrijven en de vergoeding voor onderwijsvoorzieningen voor jonggehandicapten. Voor bedrijven wordt de tegemoetkoming in de begeleidingskosten van duale leerlingen en stagiairs van de uitgaven afgetrokken. Behalve voor de rente, wordt dit gedaan om dubbeltelling te voorkomen (deze ontvangsten worden namelijk gebruikt voor de dekking van (een deel van) de uitgaven).
Een aantal uitgaven en ontvangsten wordt niet meegenomen in de berekening van de totale uitgaven aan onderwijs. Voor de overheid zijn dit de verstrekte studieleningen en ontvangen aflossingen op studieleningen, voor huishoudens de tegemoetkoming in levensonderhoud, de ontvangen studieleningen en de aflossingen hierop en voor bedrijven de subsidie voor het verzorgen van leerlingenvervoer. Studieleningen en aflossingen op studieleningen worden buiten beschouwing gelaten, omdat leningen niet als echte uitgaven gezien worden; ze worden namelijk na een bepaalde periode terugbetaald.
De tegemoetkoming in het levensonderhoud heeft een algemeen doel zonder raakvlak met onderwijs en de subsidie voor leerlingenvervoer wordt verstrekt aan bedrijven buiten de onderwijssector, die uit commercieel belang vervoer leveren: om deze redenen worden ze niet meegerekend als ontvangst voor onderwijs.

Overheid

De uitgaven van de overheid bestaan uit de uitgaven van de rijksoverheid, provincies en gemeenten aan onderwijsinstellingen en onderwijs. Van de uitgaven worden de middelen voor onderwijs vanuit de Europese Unie, de rente op studieleningen en de terugontvangen studiefinanciering en tegemoetkoming in de schoolkosten die teveel of ten onrechte werd uitgekeerd afgetrokken. De verstrekte studieleningen en ontvangen aflossingen op studieleningen worden buiten beschouwing gelaten bij de bepaling van de totale uitgaven aan onderwijs.

Subsidie- en fiscale regelingen

De overheid geeft huishoudens subsidie voor het volgen van onderwijs met een tegemoetkoming in de schoolkosten en studiefinanciering. Hiermee worden leerlingen/studenten of ouders (gedeeltelijk) gecompenseerd voor de uitgaven aan les- en collegegelden, boeken en leermiddelen en de kosten van openbaar vervoer en levensonderhoud. Aan jonggehandicapten vergoedt de overheid voorzieningen die hen in staat stellen om regulier onderwijs te volgen. De overheid verstrekt daarnaast kinderopvangtoeslag aan huishoudens en subsidies aan peuterspeelzalen en bedrijven in kinderdagopvang. Het deel hiervan dat gerelateerd is aan het educatieve deel van de dagbesteding van driejarigen, wordt meegeteld als uitgave aan onderwijs. De overheid geeft ook subsidies en fiscale regelingen aan bedrijven voor het verzorgen van leerlingenvervoer en de kosten voor het begeleiden van duale leerlingen en stagiairs uit het vmbo, mbo en hbo. De verstrekte studieleningen worden buiten beschouwing gelaten bij de bepaling van de totale uitgaven aan onderwijs.

Totaal subsidie- en fiscale regelingen

De overheid geeft huishoudens subsidie voor het volgen van onderwijs met een tegemoetkoming in de schoolkosten en studiefinanciering. Hiermee worden leerlingen/studenten of ouders (gedeeltelijk) gecompenseerd voor de uitgaven aan les- en collegegelden, boeken en leermiddelen en de kosten van openbaar vervoer en levensonderhoud. Aan jonggehandicapten vergoedt de overheid voorzieningen die hen in staat stellen om regulier onderwijs te volgen. De overheid verstrekt daarnaast kinderopvangtoeslag aan huishoudens en subsidies aan peuterspeelzalen en bedrijven in kinderdagopvang. Het deel hiervan dat gerelateerd is aan het educatieve deel van de dagbesteding van driejarigen, wordt meegeteld als uitgave aan onderwijs. De overheid geeft ook subsidies en fiscale regelingen aan bedrijven voor het verzorgen van leerlingenvervoer en de kosten voor het begeleiden van duale leerlingen en stagiairs uit het vmbo, mbo en hbo. De verstrekte studieleningen worden buiten beschouwing gelaten bij de bepaling van de totale uitgaven aan onderwijs.

Educatief deel dagbest. peuterspeelz…

Educatief deel dagbesteding peuterspeelzaal, kinderdagopvang.
Voor kinderen vanaf 3 jaar heeft de dagbesteding op peuterspeelzalen en kinderdagopvang een educatieve component, waarbij de ontwikkeling van het kind wordt gestimuleerd. De overheid verstrekt subsidies aan peuterspeelzalen en bedrijven in kinderdagopvang en kinderopvangtoeslag aan huishoudens. Het deel hiervan dat gerelateerd is aan het educatieve deel van de dagbesteding van driejarigen, wordt meegeteld als uitgave aan onderwijs.

Leerlingenvervoer

De gemeenten geven vervoersbedrijven subsidies voor het verzorgen van het leerlingenvervoer. Het leerlingenvervoer is bestemd voor leerlingen in het basis-, speciaal- en voortgezet onderwijs die niet in staat zijn zelfstandig naar school te reizen vanwege een handicap of de grote afstand tussen huis en school.

Onderwijsvoorzieningen jonggehandicapten

Vergoeding van de rijksoverheid aan (ouders van) jonggehandicapten in basis- tot en met hoger onderwijs voor de aanschaf van voorzieningen die nodig zijn om de jonggehandicapte regulier onderwijs te laten volgen. Het gaat om voorzieningen als een doventolk voor dove leerlingen en studenten en hulpmiddelen als een aangepaste computer, aangepast schoolmeubilair en hulpmiddelen bij het lezen en schrijven. Voor leerlingen en studenten in het middelbaar beroeps- en hoger onderwijs gaat het daarnaast om een taxivergoeding, aangepaste bruikleenauto of aanpassingskosten en een kilometervergoeding voor de eigen auto voor het vervoer naar en van de onderwijsinstelling.

Tegemoetkoming schoolkosten

De giften van de rijksoverheid aan huishoudens (leerlingen of ouders) om tegemoet te komen in de kosten van het volgen van een opleiding. De tegemoetkoming is voornamelijk voor (ouders van) leerlingen van 18 jaar en ouder in het voortgezet onderwijs en deelnemers jonger dan 18 jaar in het vavo of middelbaar beroepsonderwijs. De huishoudens hoeven deze giften niet terug te betalen aan de overheid.

Begeleidingskosten (leer)bedrijven

De overheid geeft subsidies en fiscale regelingen aan bedrijven om ze te stimuleren leerwerkplekken en stageplaatsen beschikbaar te stellen. Met een belastingkorting of subsidie krijgen bedrijven een deel van hun kosten voor het begeleiden van duale leerlingen en stagiairs vergoed. De subsidies zijn gedeeltelijk afkomstig van de EU. Bij stages gaat het om deelnemers aan mbo-bol en hbo-voltijdopleidingen. Bij duale trajecten gaat het om deelnemers aan vmbo-leerwerktrajecten, mbo-bbl en duale hbo-opleidingen.

Studiefinanciering, giften

De giften van de rijksoverheid aan huishoudens (studenten of ouders) om tegemoet te komen in de kosten van het volgen van een studie of opleiding. Het gaat om de bol-beurs (dit is de voorloper van de prestatiebeurs die vanaf schooljaar 2005-2006 ook voor deelnemers aan een
mbo-bol opleiding is ingegaan), het eerste jaar van de aanvullende beurs en kwijtscheldingen van een deel van de voorwaardelijke leningen (de basisbeurs, aanvullende beurs en OV-studentenkaart). De huishoudens hoeven deze giften niet terug te betalen aan de overheid.

Studiefinanciering, leningen

De leningen van de rijksoverheid aan huishoudens (studenten of ouders) om tegemoet te komen in de kosten van het volgen van een studie of opleiding. Het gaat om voorwaardelijke en onvoorwaardelijke leningen. De basisbeurs, aanvullende beurs en OV-studentenkaart zijn een voorwaardelijke lening. Een voorwaardelijke lening wordt omgezet in een gift als de student voldoende presteert en blijft een lening als dit niet het geval is. De omzetting in een gift heet een kwijtschelding. De verstrekte voorwaardelijke leningen worden verminderd met de kwijtscheldingen.
De rentedragende lening en het collegegeldkrediet zijn onvoorwaardelijke leningen. Een onvoorwaardelijke lening moet altijd terugbetaald worden. Studieleningen worden buiten beschouwing gelaten bij de bepaling van de totale uitgaven aan onderwijs, omdat leningen niet als echte uitgaven gezien worden; ze worden namelijk op termijn terugbetaald.

Ontvangsten

De rijksoverheid ontvangt middelen voor het onderwijs in Nederland vanuit de Europese Unie. Daarnaast zijn er terugontvangsten van teveel of ten onrechte uitgekeerde tegemoetkoming in de schoolkosten en studiefinanciering en ontvangt de overheid rente en aflossingen op studieleningen. Van de ontvangsten worden de aflossingen op studieleningen buiten beschouwing gelaten bij de bepaling van de totale uitgaven aan onderwijs.

EU-subsidieregelingen

Vanuit het Europees Sociaal Fonds (ESF) van de Europese Unie krijgt de Nederlandse overheid jaarlijks een bedrag uitgekeerd voor verschillende meerjarige projecten op het gebied van onderwijs. Het betreft subsidie voor het beschikbaar stellen van leerwerkplekken en het met onderwijs ondersteunen van minder kansrijke jongeren zodat zij een betere arbeidspositie krijgen. De overheid geeft de subsidie door aan onderwijsinstellingen en bedrijven die duale leerlingen en stagiairs begeleiden.

Buitenland

De uitgaven van buitenlandse organisaties aan onderwijsinstellingen en de subsidies die de Europese Unie (EU) aan de Nederlandse overheid verstrekt voor projecten op het gebied van onderwijs.

EU-subsidieregelingen

Vanuit het Europees Sociaal Fonds (ESF) keert de Europese Unie jaarlijks een bedrag uit aan de Nederlandse overheid voor verschillende meerjarige projecten op het gebied van onderwijs. Het betreft subsidie voor het beschikbaar stellen van leerwerkplekken en het met onderwijs ondersteunen van minder kansrijke jongeren zodat zij een betere arbeidspositie krijgen. De overheid geeft de subsidie door aan onderwijsinstellingen en bedrijven die duale leerlingen en stagiairs begeleiden.