Overledenen naar med. beslissing rond levenseinde en bekorting levensduur

Overledenen naar med. beslissing rond levenseinde en bekorting levensduur

Bekorting levensduur Leeftijd Perioden Totaal overledenen (aantal) Zonder MBL-handelwijze Totaal zonder MBL-handelwijze (aantal) Zonder MBL-handelwijze Plotseling en onverwacht overleden (aantal) Zonder MBL-handelwijze Niet plotseling/onverwacht overleden (aantal) Met MBL-handelwijze Totaal met MBL-handelwijze (aantal) Met MBL-handelwijze NIS rekening houdend met overlijden (aantal) Met MBL-handelwijze PSB rekening houdend met overlijden (aantal) Met MBL-handelwijze PSB overlijden mede doel (aantal) Met MBL-handelwijze NIS overlijden uitdrukkelijk doel (aantal) Met MBL-handelwijze Toedienen middel overlijden uitdr. doel Totaal toedienen middel (aantal) Met MBL-handelwijze Toedienen middel overlijden uitdr. doel Euthanasie (aantal) Met MBL-handelwijze Toedienen middel overlijden uitdr. doel Hulp bij zelfdoding (aantal) Met MBL-handelwijze Toedienen middel overlijden uitdr. doel Levensbeëindigend hand. zonder verzoek (aantal)
Totaal bekorting Totaal 2021 170.972 79.268 22.195 57.073 91.608 9.931 48.580 2.657 20.640 9.799 9.038 245 517
Totaal bekorting 0 jaar 2021 595 254 111 143 341 80 56 0 200 6 0 0 6
Totaal bekorting 1 tot 17 jaar 2021 278 183 130 53 95 4 34 0 57 0 0 0 0
Totaal bekorting 17 tot 65 jaar 2021 22.721 11.191 5.068 6.122 11.530 730 6.153 203 2.635 1.809 1.660 0 148
Totaal bekorting 65 tot 80 jaar 2021 54.916 25.754 7.856 17.898 29.162 2.049 14.492 1.038 6.512 5.072 4.708 200 164
Totaal bekorting 80 jaar of ouder 2021 92.366 41.886 9.030 32.856 50.480 7.069 27.846 1.416 11.237 2.913 2.669 45 198
Bekortingsvraag niet beantwoord Totaal 2021 1.737 1.737 30 1.382 0 56 269 187 0 82
Bekortingsvraag niet beantwoord 0 jaar 2021 13 13 0 0 0 13 0 0 0 0
Bekortingsvraag niet beantwoord 1 tot 17 jaar 2021 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bekortingsvraag niet beantwoord 17 tot 65 jaar 2021 262 262 0 192 0 43 26 26 0 0
Bekortingsvraag niet beantwoord 65 tot 80 jaar 2021 616 616 0 374 0 0 243 161 0 82
Bekortingsvraag niet beantwoord 80 jaar of ouder 2021 847 847 30 816 0 0 0 0 0 0
Bekortingsvraag niet gesteld Totaal 2021 80.280 79.268 22.195 57.073
Bekortingsvraag niet gesteld 0 jaar 2021 254 254 111 143
Bekortingsvraag niet gesteld 1 tot 17 jaar 2021 183 183 130 53
Bekortingsvraag niet gesteld 17 tot 65 jaar 2021 11.309 11.191 5.068 6.122
Bekortingsvraag niet gesteld 65 tot 80 jaar 2021 26.267 25.754 7.856 17.898
Bekortingsvraag niet gesteld 80 jaar of ouder 2021 42.266 41.886 9.030 32.856
Bekorting meer dan een half jaar Totaal 2021 2.283 2.283 0 82 0 653 1.549 1.459 90 0
Bekorting meer dan een half jaar 0 jaar 2021 15 15 0 0 0 15 0 0 0 0
Bekorting meer dan een half jaar 1 tot 17 jaar 2021 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bekorting meer dan een half jaar 17 tot 65 jaar 2021 333 333 0 0 0 37 296 296 0 0
Bekorting meer dan een half jaar 65 tot 80 jaar 2021 1.423 1.423 0 82 0 568 774 701 72 0
Bekorting meer dan een half jaar 80 jaar of ouder 2021 512 512 0 0 0 32 479 461 18 0
Bekorting één tot zes maanden Totaal 2021 5.377 5.377 793 354 216 2.360 1.654 1.597 58 0
Bekorting één tot zes maanden 0 jaar 2021 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bekorting één tot zes maanden 1 tot 17 jaar 2021 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bekorting één tot zes maanden 17 tot 65 jaar 2021 513 513 193 0 0 135 185 185 0 0
Bekorting één tot zes maanden 65 tot 80 jaar 2021 1.612 1.612 173 134 0 502 802 771 31 0
Bekorting één tot zes maanden 80 jaar of ouder 2021 3.252 3.252 427 219 216 1.723 667 640 27 0
Bekorting één tot vier weken Totaal 2021 6.952 6.952 1.102 913 159 2.188 2.589 2.531 52 6
Bekorting één tot vier weken 0 jaar 2021 50 50 0 19 0 26 6 0 0 6
Bekorting één tot vier weken 1 tot 17 jaar 2021 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bekorting één tot vier weken 17 tot 65 jaar 2021 775 775 0 36 0 294 445 445 0 0
Bekorting één tot vier weken 65 tot 80 jaar 2021 2.496 2.496 168 119 40 683 1.485 1.434 52 0
Bekorting één tot vier weken 80 jaar of ouder 2021 3.631 3.631 934 739 118 1.186 653 653 0 0
Bekorting één tot zeven dagen Totaal 2021 14.430 14.430 1.468 4.658 676 5.440 2.187 1.889 21 277
Bekorting één tot zeven dagen 0 jaar 2021 59 59 0 10 0 49 0 0 0 0
Bekorting één tot zeven dagen 1 tot 17 jaar 2021 32 32 0 2 0 30 0 0 0 0
Bekorting één tot zeven dagen 17 tot 65 jaar 2021 2.102 2.102 86 648 64 700 605 456 0 148
Bekorting één tot zeven dagen 65 tot 80 jaar 2021 4.602 4.602 371 1.313 344 1.588 987 925 21 41
Bekorting één tot zeven dagen 80 jaar of ouder 2021 7.634 7.634 1.012 2.685 269 3.072 596 509 0 87
Bekorting minder dan 24 uur Totaal 2021 13.371 13.371 1.950 6.202 388 4.484 347 224 0 123
Bekorting minder dan 24 uur 0 jaar 2021 135 135 47 14 0 74 0 0 0 0
Bekorting minder dan 24 uur 1 tot 17 jaar 2021 39 39 0 17 0 22 0 0 0 0
Bekorting minder dan 24 uur 17 tot 65 jaar 2021 2.147 2.147 136 1.013 43 915 40 40 0 0
Bekorting minder dan 24 uur 65 tot 80 jaar 2021 5.127 5.127 696 2.476 307 1.478 170 158 0 12
Bekorting minder dan 24 uur 80 jaar of ouder 2021 5.923 5.923 1.071 2.681 38 1.995 138 26 0 111
Geen bekorting levensduur Totaal 2021 46.447 46.447 4.588 34.990 1.218 5.460 192 163 0 29
Geen bekorting levensduur 0 jaar 2021 69 69 33 13 0 23 0 0 0 0
Geen bekorting levensduur 1 tot 17 jaar 2021 23 23 4 15 0 5 0 0 0 0
Geen bekorting levensduur 17 tot 65 jaar 2021 5.280 5.280 316 4.264 97 510 93 93 0 0
Geen bekorting levensduur 65 tot 80 jaar 2021 12.773 12.773 640 9.994 347 1.693 99 70 0 29
Geen bekorting levensduur 80 jaar of ouder 2021 28.302 28.302 3.595 20.704 775 3.228 0 0 0 0
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Het Sterfgevallenonderzoek geeft informatie over medische beslissingen die de behandelend arts rond het levenseinde heeft genomen. Voor het onderzoek is een steekproef getrokken uit de doodsoorzaakverklaringen van mensen die in de maanden augustus t/m november van het onderzoeksjaar zijn overleden en die op het moment van overlijden tot de bevolking van Nederland behoorden. De steekproefgegevens zijn omgerekend naar jaarcijfers.

Deze tabel betreft de overledenen naar medische beslissing rond het levenseinde per bekorting levensduur en leeftijd.

Gegevens beschikbaar: 2001, 2005, 2010, 2015 en 2021.

Status van de cijfers
De cijfers in deze tabel zijn definitief.

Wijzigingen per 26 mei 2023:
- Cijfers over 2021 zijn toegevoegd.
- In 2021 zijn er 96 overledenen met onbekende 'medische beslissing levenseinde'. Deze zijn enkel opgenomen in het totaal. Hierdoor tellen de onderliggende cijfers niet exact op tot het totaal.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Het onderzoek vindt vijfjaarlijks plaats.
In 2020 is het onderzoek met een jaar uitgesteld in verband met de hoge werkbelasting in de gezondheidszorg ten gevolge van covid-19. Er is daardoor eenmalig een interval van zes jaar tussen 2015 en 2021.

Toelichting onderwerpen

Totaal overledenen
In 2021 zijn er 96 overledenen met onbekende 'medische beslissing levenseinde'. Deze zijn niet opgenomen bij de onderliggende categorieën.
Zonder MBL-handelwijze
Overleden personen zonder MBL-handelwijze.
Medische beslissing rond het levenseinde (MBL-handelwijze): indien een
arts meerdere beslissingen heeft genomen, dan is het sterfgeval getypeerd aan de hand van de meest ingrijpende beslissing. Deze wordt aangeduid als de laatst genoemde medische beslissing rond het levenseinde ofwel MBL-handelwijze.
Totaal zonder MBL-handelwijze
Plotseling en onverwacht overleden
Persoon die plotseling en onverwacht is overleden en van wie wordt aangenomen dat er geen medische beslissingen rond het levenseinde zijn genomen.
Niet plotseling/onverwacht overleden
Met MBL-handelwijze
Overleden personen met MBL-handelwijze.
Medische beslissing rond het levenseinde (MBL-handelwijze): indien een
arts meerdere beslissingen heeft genomen, dan is het sterfgeval getypeerd aan de hand van de meest ingrijpende beslissing. Deze wordt aangeduid als de laatst genoemde medische beslissing rond het levenseinde, ofwel MBL-handelwijze.
De in de tabel gepresenteerde indeling is oplopend gegroepeerd naar meest ingrijpende handelwijze.
Totaal met MBL-handelwijze
NIS rekening houdend met overlijden
Medische beslissing rond het levenseinde waarbij de arts kiest voor het niet instellen of staken van een behandeling (NIS) rekening houdend met bespoediging van het levenseinde van de patiënt.
Bij het niet-instellen van een behandeling kan men denken aan het niet uitvoeren van een operatie of het afzien van het toedienen van zuurstof of het kunstmatig toedienen van voeding. Als een patiënt van de beademing wordt gehaald of men stopt met het toedienen van zuurstof, spreekt men van het staken van een behandeling.
Tot het niet-instellen of staken van een behandeling kan worden besloten als de behandeling geen zin (meer) heeft ('zinloos medisch handelen') of te belastend is voor een patiënt.
PSB rekening houdend met overlijden
Medische beslissing rond het levenseinde waarbij de arts intensivering van pijn- en/of symptoombestrijding (PSB) toepast d.m.v. één of meer medicamenten. Hierbij houdt de arts er rekening mee de dat het levenseinde van de patiënt wordt bespoedigd.
PSB overlijden mede doel
Medische beslissing rond het levenseinde waarbij de arts intensivering van pijn- en/of symptoombestrijding (PSB) toepast d.m.v. één of meer medicamenten. Hierbij heeft de arts mede het doel het levenseinde van de patiënt te bespoedigen.
NIS overlijden uitdrukkelijk doel
Medische beslissing rond het levenseinde waarbij de arts kiest voor het niet instellen of staken van een behandeling (NIS) met bespoediging van het levenseinde van de patiënt als uitdrukkelijk doel.
Bij het niet-instellen van een behandeling kan men denken aan het niet uitvoeren van een operatie of het afzien van het toedienen van zuurstof of het kunstmatig toedienen van voeding. Als een patiënt van de beademing wordt gehaald of men stopt met het toedienen van zuurstof, spreekt men van het staken van een behandeling.
Tot het niet-instellen of staken van een behandeling kan worden besloten als de behandeling geen zin (meer) heeft ('zinloos medisch handelen') of te belastend is voor een patiënt.

Toedienen middel overlijden uitdr. doel
Levensbeëindigend handelen door een arts door middel van het
voorschrijven, verstrekken of toedienen van een middel met het
uitdrukkelijke doel het levenseinde van de patiënt te bespoedigen.
Totaal toedienen middel
Euthanasie
Er is sprake van euthanasie indien de arts heeft aangegeven dat:
- het overlijden van de patiënt het gevolg is geweest van het gebruik van een middel dat door hem/haar of door een collega is voorgeschreven,
verstrekt of toegediend met het uitdrukkelijke doel het levenseinde te
bespoedigen én
- tegelijkertijd is aangegeven dat de patiënt het middel niet uitsluitend
zelf heeft toegediend of tot zich heeft genomen én
- dat deze beslissing is genomen op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt.
Hulp bij zelfdoding
Het opzettelijk verlenen van hulp bij levensbeëindigend handelen door de
betrokkene op diens verzoek. Van hulp bij zelfdoding is sprake indien door
de arts is aangegeven dat:
- het overlijden van de patiënt het gevolg is geweest van het gebruik van een middel dat door hem/haar of door een collega is voorgeschreven of verstrekt met het uitdrukkelijke doel het levenseinde te bespoedigen én
- tegelijkertijd is aangegeven dat de patiënt dit middel uitsluitend zelf
heeft toegediend of zelf tot zich heeft genomen én
- de beslissing over deze laatstgenoemde handelwijze is genomen op
uitdrukkelijk verzoek van de patiënt.
Levensbeëindigend hand. zonder verzoek
Er is sprake van levensbeëindiging zonder uitdrukkelijk verzoek van de
patiënt indien de arts heeft aangegeven dat:
- het overlijden van de patiënt het gevolg is geweest van het gebruik van een middel dat door hem/haar of door een collega is voorgeschreven,
verstrekt of toegediend met uitdrukkelijk doel het levenseinde te
bespoedigen én
- tegelijkertijd is aangegeven dat deze beslissing niet is genomen op
uitdrukkelijk verzoek van de patiënt.