Wat kopen de Chinezen bij ons en onze buurlanden?

© Hollandse Hoogte
De Chinese economie is een van de trekkers van de wereldeconomie, zeker na het uitbreken van de kredietcrisis. De groei van China is de afgelopen jaren wat weggezakt, maar de verbondenheid met de Nederlandse economie is alleen maar geïntensiveerd. De invoer van Chinese producten neemt alleen maar toe. Maar omgekeerd voert China ook steeds meer producten in vanuit Nederland en onze buurlanden. Hoe belangrijk is de invoer in China voor de Nederlandse economie?

Ontwikkelingen in de Chinese economie

De Chinese economie raakte een jaar of tien geleden in een stroomversnelling die grosso modo nog altijd voortduurt. De invoer, uitvoer en het bbp liepen tot 2015 gelijk op.

Economische indicatoren China
 BbpImportExport
2000372419
2001402621
2002443127
2003484335
2004535244
2005595855
2006666867
2007767780
2008838087
2009908278
2010100100100
2011110109109
2012118113116
2013127124125
2014136129133
2015146126132

De groei van de Chinese economie is wel vertraagd vanaf 2008, wat opvalt als de jaar-op-jaarontwikkelingen van invoer, uitvoer en bbp worden bekeken. In 2010 groeide de Chinese economie voor het laatst met dubbele cijfers. In 2015 was er een kleine krimp van invoer- en uitvoer, ondanks een doorgroeiende economie.

Economische indicatoren China
 BbpImportExport
20018810
200291826
2003103832
2004102224
2005111225
2006131622
2007141420
20081049
200993-11
2010112228
20111099
2012846
20138108
2014747
20157-2-1

Voor 2008 was de jaarlijkse groei van de uitvoer duidelijk hoger dan de invoer. In de laatste jaren is dit verschil kleiner geworden, maar de invoer ontwikkelt zich nog niet sterker dan de uitvoer. Afgemeten aan de invoer van diensten lijkt de invoer de laatste jaren van karakter te veranderen.

Totale invoer China
 DienstenGoederen
2008121,6770
2009119,1721
2010155,21052
20111781252
20122191415
20132491468
20143411474
20154231444

Een deel van de Chinese invoer is bestemd voor de productie. Denk bijvoorbeeld aan ruwe materialen en minerale brandstoffen. Omdat productie in China voor een groot deel bestemd is voor het buitenland, zal de invoer van dergelijke goederen in gelijke tred  lopen met de Chinese uitvoer.

Totale invoer goederen China, naar soort
 Voeding, drank en tabakChemische productenRuwe materialenMinerale brandstoffenFabricatenMachines en vervoermaterieel
200810,981120,5115,1142,2300,4
20091280,4106,488,9140,7292,5
201018,1112,9165,5142,2198,4414,6
201123,3130,1212,7198,1235,3453
201230,9139,5219,6243,6273,4508,2
201334,8143,3223,4237,3294,8534,7
201438,7145209,5238,5297545,2
201550,7154197,6179,1313,9620,4

Uitvoer vanuit de EU naar China

De Chinezen importeren ruim 200 miljard euro aan goederen en diensten uit de EU. Hiervan komt 45 procent uit Duitsland en 5 procent uit Nederland.

Uitvoer goederen en diensten naar China
 NederlandDuitslandEU
2010757,7133
20118,369,8158,1
20129,372,7169,4
20139,474,1175,8
20149,883193,7
201510,783206,3

 
Machines en vervoermaterieel vormen de belangrijkste groep exportproducten die vanuit de EU naar China gaat. Een deel hiervan is bestemd voor de Chinese industrie, maar er zitten bijvoorbeeld ook personenwagens tussen.

Uitvoer goederen vanuit EU naar China
 Voeding, drank en tabakChemische productenRuwe materialenMinerale brandstoffenFabricatenMachines en vervoermaterieel
200818501747
2009210601748
20102,212,57,70,920,669,6
20113,314,810,11,324,582,3
20124,416,9101,926,684,4
20134,917,410,1228,385,5
20145,618,99,12,133,195,8
20158,121,19,8240,189,3

Op de Chinese invoermarkt is Europa natuurlijk maar een van de vele spelers. Niet veel meer dan 16 procent van de producten die China importeert komt uit de EU. Van geen enkele goederengroep komt het aandeel van de EU boven de 20 procent uit. Het percentage van het totaal dat uit de EU komt, is het hoogst bij machines en vervoermaterieel. Dit is tevens de grootste categorie exportproducten van de EU aan China.

Aandeel EU-goederen in invoer China, naar soort
 Voeding, drank en tabakChemische productenRuwe materialenMinerale brandstoffenFabrikatenMachines en vervoermaterieel
200812,210,34,40,211,615,5
200912,812,65,40,211,716,5
201012,4114,60,610,416,8
201114,311,44,80,710,418,2
201214,112,14,60,89,716,6
201314,112,14,50,89,616
201414,5134,30,911,117,6
201516144,91,112,814,4

Uitvoer vanuit Duitsland naar China

De door China geïmporteerde machines en voertuigen uit de EU komen voor een groot deel uit Duitsland. Het gaat hierbij om 50 miljard van de 90 miljard aan goederen van deze categorie die vanuit de EU naar China gaat. Naast machines en vervoermaterieel is Duitsland ook op het terrein van de chemische producten en diverse gefabriceerde goederen een grote speler binnen de EU.

Uitvoer Duitse goederen naar China, naar soort
 Voeding, drank en tabakChemische productenRuwe materialenMinerale brandstoffenFabricatenMachines en vervoermaterieel
20080310624
20090410627
20100,24,51,20,17,740,1
20110,35,21,40,19,748,2
20120,65,91,40,110,448,4
20130,76,11,40,111,147,5
20140,86,51,10,211,853,9
20151,27,510,11249,5

Onder de Duitse uitvoer van machines en vervoermaterieel vormen voertuigen voor wegvervoer als auto’s en vrachtwagens met een waarde van tegen de 20 miljard euro de belangrijkste groep. Daarnaast exporteert Duitsland veel elektrische apparaten en fabricaten die worden gebruikt door Chinese producenten.

Uitvoer Duitse machines en vervoermaterieel naar China, naar soort
 Kantoor- en automatische gegevensmachinesToestellen voor telecommunicatieGeneratoren en motorenMachines voor metaalbewerkingAnder vervoermaterieelOverige elektrische apparaten MachinesVoertuigen voor wegvervoer
20080,20,31,61,61,64,48,25,2
20090,20,41,61,82,34,38,76,4
20100,20,52,12,236,11213,3
20110,20,62,632,66,814,617,1
20120,20,72,43,236,812,518,9
20130,20,72,32,83,17,712,617,5
20140,30,82,62,83,7912,921
2015012,32,73,9912,117,9

Een zesde van de goederenexport vanuit Duitsland naar China betreft fabricaten. Hieronder vallen bijvoorbeeld instrumenten (voor beroepspersoneel), metaal- en rubberwaren, en garens.

Uitvoer Duitse fabricaten naar China, naar soort
 OverigGarens en weefselsFabrikaten van niet-metaalhoudende mineralenRubberwaren Non-ferrometalenIJzer en staalDiverse fabrikatenMetaalwarenInstrumenten en apparaten voor beroepsuitoefening
20080,20,20,20,20,71,20,50,91,5
20090,20,20,20,20,70,90,50,91,6
20100,30,20,30,40,70,80,61,32,5
20110,30,30,40,41,10,90,81,43,2
20120,30,30,40,51,10,80,81,63,7
20130,30,40,50,60,810,91,83,9
20140,30,40,50,60,81,1124,2
201510,410,60,70,91,124,5

Uitvoer vanuit Nederland naar China

Nederland zelf exporteerde in 2016 voor 12,1 miljard euro aan goederen en diensten naar China (diensten geraamd op basis van 2015). In 2008 was dit nog 5,2 miljard.

Uitvoer vanuit Nederland naar China
 DienstenGoederen
20081,33,9
20091,24,6
20101,35,4
20111,66,7
20121,67,6
20131,77,7
20141,97,9
20152,28,5
2016*2,29,9

Machines en vervoermaterieel zijn ook voor Nederland het grootste goederenexportproduct naar China; bijna een derde van de Nederlandse goederenexport naar China. Nederland exporteert ook minerale brandstoffen en ruwe materialen naar China, die waarschijnlijk veelal voor de Chinese industrie zijn bestemd.

Uitvoer goederen vanuit Nederland naar China
 Minerale brandstoffenFabricatenVoeding, drank en tabakRuwe materialenChemische productenMachines en vervoermaterieel
200800,40,20,90,81,5
200900,60,31,111,6
20100,30,60,41,21,11,9
20110,50,70,51,71,22,1
20121,21,10,61,51,51,8
20131,21,20,71,41,41,9
20140,710,81,21,42,8
20150,711,31,31,52,8

Nederland is ook goed voor meer dan 10 procent van de EU-uitvoer van materialen en voeding, drank en tabak naar China.

Aandeel Nederlandse goederen in EU-uitvoer naar China, naar soort
 Voeding, drank en tabakChemische productenRuwe materialenMinerale brandstoffenFabricatenMachines en vervoermaterieel
200813,49,51822,52,63,1
200919,29,819,219,13,43,3
201016,78,915,536,72,72,7
201113,78,216,537,92,92,6
201213,58,614,564,242,2
201313,87,913,659,74,12,3
201414,87,213,331,83,12,9
2015851366,43,83,1

 
Hoewel de Nederlandse uitvoer naar China van vervoermaterieel een kleine rol speelt in vergelijking tot de rest van de EU, is deze categorie belangrijk voor de Nederlandse economie. De categorie wordt niet als in Duitsland gedomineerd door wegvoertuigen. Gespecialiseerde machines en elektrische apparaten zijn belangrijker.

Uitvoer Nederlandse machines en vervoermaterieel naar China, 2015
 2015
Machines1425.4
Overige elektrische apparaten644.1
Voertuigen voor wegvervoer255.2
Generatoren en motoren167.9
Toestellen voor telecommunicatie114
Kantoor- en automatische gegevens98.6
Ander vervoermaterieel40.6
Machines voor metaalbewerking31.5

Op de lijst van voor Nederland belangrijkste exportlanden stond China in 2015 op de negende plek wat betreft goederen. Duitsland domineert de Nederlandse uitvoer en andere EU-landen volgen op afstand hierna. De uitvoer naar China is maar een tiende van die naar Duitsland.

Belangrijkste exportlanden Nederland, 2015
 Export goederen
Duitsland99,2
België44,6
VK38,1
Frankrijk34,4
VS18,1
Italië17,7
Spanje12,4
Polen10,2
China8,5
Zweden7,8

 
Omdat Nederlandse producenten goederen en diensten invoeren om exportproducten te maken, is de uitvoerwaarde niet gelijk aan de toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie. Bij wederuitvoer wordt maar een fractie aan waarde toegevoegd aan de Nederlandse economie. Ook Nederlandse producten bevatten een grote buitenlandse component. De 9,3 miljard euro aan goederen en diensten die Nederland in 2014 aan China exporteerde (later bijgesteld tot 9,8), leverde de Nederlandse economie 4,4 miljard euro op, wat 0,7 procent van het bbp is.

Omgekeerd levert Nederland ook ‘componenten’ (dit kunnen ook diensten zijn) voor producten die in andere landen worden geproduceerd en uiteindelijk aan China worden geleverd. Nederland levert bijvoorbeeld onderdelen aan de Duitse auto-industrie. Ook komt een deel van de export naar China uiteindelijk in een ander deel van de wereld terecht, omdat de Chinezen de geleverde goederen en diensten weer in hun exportproducten verwerken. Nederlandse producten die al dan niet als component terecht komen bij de Chinese eindconsument leverden onze economie in totaal 4 miljard euro op. Dit is een alternatieve manier om naar te export naar een land te kijken.

Opbouw exportwaarde naar China, 2014
 Toegevoegde waarde voor het buitenlandToegevoegde waarde voor Nederland
Nederlands product1,82,9
Wederuitvoer2,10,3
Diensten0,91,3

Chinese bedrijven in Nederland

De economische betrekkingen tussen Nederland en China beperken zich niet tot handel. Zo is bijvoorbeeld ook een stijgend aantal Chinese bedrijven in Nederland actief. Dit zijn bedrijven waarvan het moederbedrijf in China is gevestigd. Deze bedrijven waren in 2014 goed voor een omzet van 8,7 miljard euro. Het aantal bedrijven uit Hong Kong wordt apart geregistreerd en stijgt nauwelijks.

Buitenlandse bedrijven in Nederland
 ChinaHong Kong
201121550
201224550
201331560
201438055