Voortijdig schoolverlaters; terugkeer in onderwijs

Wat behelst het onderzoek

Doel

Deze statistiek over voortijdig schoolverlaters (vsv’ers) geeft inzicht in de achtergrondkenmerken van voortijdig schoolverlaters die terugkeren in onderwijs in vergelijking tot voortijdig schoolverlaters die niet terugkeren in onderwijs. Het gaat hierbij om de nieuwe voortijdig schoolverlaters in een schooljaar, ook wel de jaarlijkse aanwas genoemd. De tabel laat verdelingen naar kenmerken van de personen (geslacht en herkomstgroepering) zien. Ook wordt informatie geboden over de onderwijssoort waaruit vsv’ers afkomstig zijn en eventueel weer naar terugkeren en het al dan niet alsnog behalen van een startkwalificatie op een later moment, tot vijf jaar na schoolverlaten.

Doelpopulatie

Alle personen die op 1 oktober van een schooljaar (het basisjaar) staan ingeschreven in het door de overheid bekostigde voortgezet onderwijs (vo), middelbaar beroepsonderwijs (mbo; inclusief examendeelnemers) en voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo) en op dat moment en op 1 oktober een jaar later (het bestemmingsjaar) staan ingeschreven in de Basis Registratie Personen (BRP). Uitgezonderd personen die in het basis- en/of bestemmingsjaar staan ingeschreven in het praktijkonderwijs, de Engelse Stroom, het Internationaal Baccalaureaat, de volwasseneneducatie of het speciaal onderwijs. Ook personen die op 1 oktober van het bestemmingsjaar een vrijstelling van de leerplicht hebben, maken geen deel uit van de doelpopulatie.

Statistische eenheid

Personen.

Aanvang onderzoek

Er zijn op StatLine voor het eerst cijfers gepubliceerd over voortijdig schoolverlaten in het schooljaar 2007/’08. Dit zijn de personen die onderwijs volgden op 1 oktober 2007 en niet meer op 1 oktober 2008.

Frequentie

Jaarlijks.

Publicatiestrategie

Jaarlijks worden definitieve cijfers gepubliceerd.

Hoe wordt het uitgevoerd

Soort onderzoek

Beschrijvend onderzoek op basis van registerinformatie.

Waarnemingsmethode

De gegevens over leerlingen en diploma's zijn afkomstig uit verplichte elektronische gegevensverstrekkingen aan de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) door onderwijsinstellingen bekostigd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en het Ministerie van Economische Zaken (EZ). Door de bestanden van twee opeenvolgende schooljaren te koppelen, kunnen de voortijdig schoolverlaters en de niet-voortijdig schoolverlaters worden afgeleid. Een uitgebreide uitleg over de berekening van voortijdig schoolverlaters en de bronnen die daarvoor gebruikt worden, staat in Methodebeschrijving afbakening voortijdig schoolverlaters.

Berichtgevers

Het CBS ontvangt van DUO bestanden met de door hen verzamelde gegevens over ingeschrevenen en geslaagden in het vo, mbo, vavo en het hoger onderwijs (ho).

Steekproefomvang

Niet van toepassing.

Controle- en correctiemethode

DUO controleert de gegevens die zij van haar berichtgevers ontvangt op volledigheid en inconsistenties en brengt zo nodig in overleg met hen verbeteringen aan in het bronbestand. Dezelfde procedure voert DUO ook uit bij het samenstellen van de ééncijferbestanden. Na ontvangst worden door het CBS aan deze bronbestanden persoonsgegevens uit het Sociaal Statistisch Bestand (SSB) gekoppeld.

Weging

Niet van toepassing.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Het praktijkonderwijs en voortgezet onderwijs aan speciale scholen is in het basis- en bestemmingsjaarjaar buiten beschouwing gelaten, omdat dit type onderwijs niet opleidt tot een startkwalificatie. Leerlingen die vallen onder de Engelse Stroom en het Internationaal Baccalaureaat zijn evenmin in de cijfers van het basis- en bestemmingsjaar opgenomen, omdat van deze leerlingen bij het CBS geen diplomagegevens bekend zijn, waardoor het aantal voortijdig schoolverlaters in deze groepen zou worden overschat.

Bij het mbo worden ook deelnemers meegenomen die slechts staan ingeschreven voor het doen van examens. Ook voor de bepaling of een deelnemer op 1 oktober van het bestemmingsjaar nog door de overheid bekostigd onderwijs volgt, worden de gegevens van deze examendeelnemers meegenomen.

Het is mogelijk dat iemand particulier onderwijs volgt of onderwijs in het buitenland. Bij de bepaling van voortijdig schoolverlaters wordt hier geen rekening mee gehouden. Hierdoor kan het voorkomen dat iemand als voortijdig schoolverlater wordt beschouwd, terwijl deze persoon in werkelijkheid toch nog een opleiding volgt.

Om inzicht te geven in de achtergrondkenmerken van de groep voortijdig schoolverlaters die wel en niet in onderwijs terugkeren, worden alleen de personen weergegeven die zowel op 1 oktober van het basis- als van het bestemmingsjaar in de BRP staan ingeschreven. Dit is nodig vanwege de koppeling met achtergrondkenmerken uit andere registraties en om de vergelijking tussen de beide groepen zuiver te houden. Het aantal personen in de onderzoekspopulatie wijkt hiermee af van het totaal aantal personen in het vo, mbo en vavo en geeft ook niet het totaal aantal voortijdig schoolverlaters in Nederland weer.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

Vanaf 2012/’13 is de wijze waarop de doelpopulatie wordt afgebakend veranderd. De nieuwe wijze van afbakenen staat hierboven beschreven. Eerder werden personen die op 1 oktober van het bestemmingsjaar een inschrijving hadden in het praktijkonderwijs, de Engelse Stroom of het Internationaal Baccalaureaat wel tot de onderwijsvolgenden gerekend. En personen die op 1 oktober van het bestemmingsjaar een inschrijving hadden in het speciaal onderwijs werden niet tot de onderwijsvolgenden gerekend, maar maakten wel deel uit van de populatie. Ook werd, door het ontbreken van een geschikte registratie, eerder geen rekening gehouden met vrijstellingen van leerplicht.

Beschrijving kwaliteitsstrategie

De door DUO geleverde bestanden worden na binnenkomst nogmaals door specialisten van het CBS gecontroleerd. Zo nodig worden in onderling overleg alsnog verbeteringen in het bronbestand aangebracht.