Gezondheidsmonitor 2016

Wat behelst het onderzoek

Doel

Het verkrijgen van landelijk, regionaal en lokaal vergelijkbare cijfers over (determinanten van) gezondheid, de sociale situatie en de leefstijl van de Nederlandse bevolking van 19 jaar en ouder.

Doelpopulatie

Personen van 19 jaar en ouder in particuliere huishoudens in Nederland.

Statistische eenheid

Personen.

Aanvang onderzoek

2016.

Frequentie

Eens per 4 jaar.

Publicatiestrategie

Definitieve cijfers.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd

Soort onderzoek

Steekproef van personen. De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 is een samenwerkingsverband tussen GGD’en, RIVM en CBS. De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 is een samenvoeging van gegevens over personen van 19 jaar of ouder uit de CBS Gezondheidsenquête en van de gegevens uit de Volwassenmonitor (VGZ) en de Ouderenmonitor (GZO) van alle 25 GGD’en. Binnen deze onderzoeken waren de vraagstellingen over de volgende onderwerpen gelijk: ervaren gezondheid, langdurige aandoeningen, beperkingen als gevolg van gezondheidsproblemen, functiebeperkingen, mantelzorg geven, mantelzorg ontvangen, lengte en gewicht en lichamelijke activiteit. Over deze onderwerpen publiceert CBS de uitkomsten op StatLine. Daarnaast hebben de GGD-en over de volgende onderwerpen onderling gecoördineerd informatie verzameld over de onderwerpen angst en depressie, regie over het eigen leven, roken, alcoholgebruik, eenzaamheid, vrijwilligerswerk, ouderenmishandeling en geluidshinder. Over deze onderwerpen publiceert CBS de uitkomsten niet. De resultaten van zowel de CBS-GGD vragenset als de GGD-vragenset worden gepubliceerd op www.volksgezondheidenzorg.info.
De data zijn samengebracht in één dataset en samen gewogen.

Waarnemingsmethode

De CBS-Gezondheidsenquête wordt in een “mixed-mode” design uitgevoerd: eerst worden de steekproefpersonen benaderd om via internet deel te nemen (CAWI – Computer Assisted Web Interviewing). Non-respondenten worden herbenaderd voor een interview aan huis (CAPI - Computer Assisted Personal Interviewing).
De CBS-Gezondheidsenquête wordt verspreid over het hele jaar afgenomen. De enquête was enkel in het Nederlands.
Voor de GGD-enquêtes werden personen altijd eerst benaderd om via internet deel te nemen. Bij sommige GGD’en werd een papieren versie (PAPI – Paper and Pencil Interviewing) van de vragenlijst gelijk bij de aanschrijfbrief ingesloten, bij andere GGD’en ontvingen steekproefpersonen de papieren vragenlijst pas als zij niet reageerden op het verzoek mee te doen via internet. Bij een heel klein deel van de GGD’en en alleen in de grote steden zijn ook GGD-enquêtes mondeling of per telefoon afgenomen (in totaal 0.1 procent).
De GGD’en enquêteerden tussen september en december.

Berichtgevers

Personen van 19 jaar of ouder in particuliere huishoudens.

Steekproefomvang

De netto steekproefomvang bedraagt bijna 460.000 personen. De respons bedroeg ongeveer 40 procent, maar verschilde sterk naar regio en naar leeftijdsgroep. De steekproefomvang verschilde sterk tussen de GGD’en en ook binnen GGD-regio’s zijn soms per deelgebied (bijvoorbeeld wijken of buurten) verschillende steekproeffracties gebruikt. Dit is gedaan om ook uitspraken te kunnen doen op bijvoorbeeld wijkniveau en om ook onder moeilijk bereikbare groepen voldoende aantallen respondenten te behalen.

Controle- en correctiemethoden

De voor steekproefonderzoek gebruikelijke plausibiliteitscontrole op interne consistentie en volledigheid is uitgevoerd.

Weging

Voor verschillen tussen de samenstelling van de steekproef en de totale bevolking wordt een correctie toegepast door middel van een wegingsfactor gebaseerd op persoons- en regiokenmerken.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Omdat de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 een steekproef betreft, zijn de cijfers onderhevig aan toevalsfluctuaties. De betrouwbaarheidsmarges (asymmetrische bij percentages en symmetrische bij gemiddelden) worden in de StatLinetabellen bij de cijfers gegeven. Indien een cijfer is gebaseerd op minder dan 100 waarnemingen, wordt het cijfer niet getoond in de tabel vanwege te grote marges.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

De uitkomsten van de Gezondheidsmonitor 2016 zijn ten dele vergelijkbaar met de uitkomsten van de Gezondheidsmonitor 2012. De onderzoeksopzet van beide edities was in grote lijnen gelijk. De vraagstellingen over de volgende onderwerpen was zowel in 2012 als 2016 afgestemd tussen CBS enerzijds en de GGD-en anderzijds en werd tussen beide jaren ook niet gewijzigd: ervaren gezondheid, lengte en gewicht (overgewicht), lichamelijke activiteit, functionele beperkingen, mantelzorg geven.
De uitkomsten van de Gezondheidsmonitor 2016 zijn niet zomaar te vergelijken met de uitkomsten van de jaarlijkse CBS-Gezondheidsenquête. Het CBS-onderzoek is veel kleiner van omvang, richt zich op de bevolking van alle leeftijden en kent een afwijkende onderzoeksopzet.