ETHOS
Het CBS sluit sinds 2022 aan bij de breed geaccepteerde ETHOS-indeling. Alleen de beschrijving is aangepast en niet de onderzoekspopulatie of de methode.
ETHOS staat voor ‘European Typology of Homelessness and Housing Exclusion’, waarbij dakloosheid wordt gezien als een gebrek aan volwaardige huisvesting. ETHOS Light is ontwikkeld als instrument om het aantal dak- en thuisloze mensen in kaart te brengen en geldt als minimale classificatie van dakloosheid. De classificatie omvat de volgende groepen:
1. mensen die leven in de openbare ruimte;
2. mensen in de noodopvang;
3. mensen in een tijdelijke opvang voor dakloze mensen;
4. mensen die uitstromen uit een instelling;
5. mensen in niet-conventionele woonplekken (zoals auto, kraakpand, vakantiewoning);
6. mensen die tijdelijk verblijven bij familie, vrienden of kennissen;
Deze classificatie wordt ook gebruikt bij de zogenoemde Telonderzoeken door de Hogeschool Utrecht in Nederland en in België door de KU Leuven. Zij voegen aan de oorspronkelijke categorieën nog een groep toe, namelijk de mensen die te maken krijgen met dreigende huisuitzetting. Deze tellen zij mee omdat huisuitzetting een bekende route naar dakloosheid is.
Dit CBS-onderzoek richt zich op de populatie dakloze mensen van 18 tot 65 jaar. Dit zijn mensen zonder vaste verblijfplaats die slapen in de openbare ruimte (de open lucht of in overdekte openbare ruimten, zoals portieken, fietsenstallingen, stations, winkelcentra of een auto), of binnen slapen in de noodopvang (dag- en nachtopvang, passantenverblijven van de maatschappelijke opvang en crisisopvang) of verblijven op niet-conventionele woonplekken of, op niet-structurele basis, bij vrienden, kennissen of familie.
Als deze afbakening naast de ETHOS Light-classificatie wordt gehouden, richt het CBS zich op de categorieën 1, 2, 5 en 6. Categorie 3 valt alleen onder de schatting van het CBS als het gaat om mensen die verblijven in de crisisopvang of in alternatieve tijdelijke opvang. Mensen die voor langere tijd en structureel (op 24-uurs basis) verblijven in de maatschappelijke opvang , zoals sociale pensions, de vrouwenopvang of begeleid wonen vallen niet onder de schatting. Het CBS-onderzoek richt zich niet op mensen die uitstromen uit een instelling (categorie 4) en mensen die te maken krijgen met dreigende huisuitzetting.
Het CBS-onderzoek laat ook mensen buiten beschouwing die niet voor kunnen komen in de registers; dit is een voorwaarde voor het toepassen van de schattingsmethode. Dit betreft bijvoorbeeld uitgeprocedeerde asielzoekers, mensen die op de een of andere manier illegaal in Nederland verblijven, 18-minners en 65-plussers. De eerste twee categorieën komen niet voor in de BRP. Jongere en oudere dakloze mensen kunnen in principe niet voor komen in het register met bijstandsuitkeringen voor adresloze mensen.
Er kan in de resultaten géén onderscheid worden gemaakt tussen de ETHOS Light-categorieën.