Werk van bijna helft werknemers gemakkelijker door nieuwe technologie

Technologie in fabriek
© ANP / Roger Dohmen Fotografie
Eind 2022 gaf 47,5 procent van alle werknemers die nieuwe technologie gebruiken voor hun werkzaamheden aan, dat hun werk daardoor gemakkelijker is geworden. 13,6 procent van hen vond het werk daardoor juist moeilijker geworden, de overige werknemers ervaarden geen verschil. Jongere werknemers geven, vaker dan oudere werknemers, aan dat technologische veranderingen hun werk gemakkelijker en lichter maken. Dit blijkt uit de nieuwste cijfers van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van het CBS en TNO, die in het laatste kwartaal van 2022 is uitgevoerd onder 61 duizend werknemers.

Ongeveer 90 procent van alle werknemers (15 tot 75 jaar) maakt in hun werk gebruik van technologie. Dat betekent bijvoorbeeld dat zij dagelijks beeldschermwerk doen, digitale systemen gebruiken om informatie op te zoeken, of werken met geavanceerde technische hulpmiddelen. 

Behalve op het gemak van nieuwe technologie wijst een relatief groot deel van deze werknemers erop dat zij door deze nieuwe technologieën meer informatie kunnen verwerken en dat zij meer werk kunnen doen in dezelfde tijd. Een kleiner deel van de werknemers vindt dat er hierdoor meer toezicht of controle op het werk is, of dat nieuwe technologie het werk mentaal zwaarder heeft gemaakt.

Ervaren invloed van technologische vernieuwingen op het werk, 2022
Verandering werk Meer (% van de werknemers die technologie gebruiken)Makkelijker/lichter (% van de werknemers die technologie gebruiken)Geen invloed (% van de werknemers die technologie gebruiken)Minder (% van de werknemers die technologie gebruiken)Moeilijker/zwaarder (% van de werknemers die technologie gebruiken)
Meer of minder informatie
verwerken
45,448,95,7
Meer of minder werk in
dezelfde tijd
37,654,38,1
Meer of minder toezicht of
controle op werk
27,564,18,4
Leuker of minder leuk geworden20,362,317,4
Moeilijker of makkelijker
geworden
47,538,913,6
Lichamelijk zwaarder of
lichter geworden
17,779,62,7
Mentaal zwaarder of lichter
geworden
12,764,323

Vooral jonge werknemers ervaren gemak van technologische vernieuwingen  

Jongere technologiegebruikers zijn over het algemeen positiever over de invloed van technologische ontwikkelingen in hun werk dan oudere werknemers. Zo vindt 61 procent van de 15- tot 25-jarigen dat het werk hierdoor gemakkelijker is geworden. Van de 55-plussers is dat 35 procent. Ook is het werk hierdoor volgens jongere werknemers leuker, en fysiek en mentaal minder belastend geworden. 

Oudere technologiegebruikers geven, vaker dan andere leeftijdsgroepen, aan dat het werk als gevolg van technologische vernieuwing mentaal zwaarder, minder leuk en moeilijker is geworden. 

Ervaren invloed van technologische vernieuwingen op het werk, 2022
 15 tot 25 jaar (% van de werknemers die technologie gebruiken)25 tot 55 jaar (% van de werknemers die technologie gebruiken)55 tot 65 jaar (% van de werknemers die technologie gebruiken)65 tot 75 jaar (% van de werknemers die technologie gebruiken)
Moeilijker5,012,921,619,5
Makkelijker61,148,535,534,8
Fysiek zwaarder1,42,73,64,2
Fysiek lichter28,117,112,413,1
Mentaal zwaarder9,723,530,824,4
Mentaal lichter20,712,97,06,5
Minder leuk8,816,725,421,6
Leuker21,021,516,017,1

Werk in landbouw en horeca makkelijker door nieuwe technologie 

Werknemers in de landbouw en in de horeca geven relatief vaak aan dat het werk door nieuwe technologie gemakkelijker en lichter is geworden. Ook relatief veel werknemers in de industrie ervaren het werk hierdoor als fysiek lichter. Werknemers in het onderwijs geven het vaakst aan dat hun werk door nieuwe technologie juist moeilijker en mentaal zwaarder is geworden. 

In de bedrijfstak vervoer en opslag is volgens werknemers de controle en het toezicht op het werk door technologische veranderingen het vaakst toegenomen. In de landbouw en in de ICT is het werk het vaakst leuker geworden door technologische ontwikkelingen. In de zorg is het werk juist het vaakst minder leuk geworden door nieuwe technologieën.

Ervaren invloed van technologische vernieuwingen op het werk naar bedrijfstak, 2022
BedrijfstakMakkelijker (% van de werknemers die technologie gebruiken)Fysiek lichter (% van de werknemers die technologie gebruiken)Leuker (% van de werknemers die technologie gebruiken)
Landbouw, bosbouw en visserij61,841,131,6
Horeca57,923,719,4
Groot- en detailhandel51,918,520,0
Zakelijke dienstverlening/onroerend goed51,915,523,9
Informatie en communicatie50,310,630,3
Vervoer en opslag48,419,918,6
Industrie48,324,323,9
Financiële instellingen48,09,023,7
Bouwnijverheid47,521,921,8
Cultuur, sport en recreatie/overige dienstverlening44,916,218,4
Openbaar bestuur43,512,219,2
Onderwijs42,510,719,9
Gezondheids- en welzijnszorg40,520,412,8

4 op de 10 ervaren veiligere werkomstandigheden

Aan technologiegebruikers die werken met geavanceerde technische hulpmiddelen (zoals een robot, drone, exo-skelet, of zelfrijdend voertuig), is ook gevraagd wat de impact hiervan is geweest op de veiligheid van het werk. Van deze groep geeft 40 procent aan dat nieuwe technologische ontwikkelingen het werk veiliger hebben gemaakt. In de industrie en in de gezondheids- en welzijnszorg nam de veiligheid hierdoor het meest toe.