Minder faillissementen in Nederland dan gemiddeld in EU

© CBS
In het eerste kwartaal van 2023 is het aantal faillissementen in Nederland ruimschoots gehalveerd ten opzichte van 2015, terwijl het in de Europese Unie (EU) bijna op hetzelfde niveau lag. Dit meldt het CBS op basis van cijfers van Eurostat over de faillissementen in de Europese Unie.

Vooral tijdens de coronacrisis ontwikkelden de faillissementen in Nederland en de EU zich in verschillende richtingen. In Nederland daalde het aantal bedrijven dat failliet ging naar een historisch laag niveau, terwijl het aantal in de EU steeg. In het tweede kwartaal van 2020 lag het aantal faillissementen zowel in Nederland als in de EU nog op ongeveer 60 procent van het niveau van 2015. Tijdens de coronaperiode hanteerden EU-landen hun eigen coronasteunmaatregelen, die daardoor onderling verschilden. Een deel van het verschil in ontwikkeling is hierdoor te verklaren.

De laatste vijf kwartalen vertoonde het aantal faillissementen in Nederland en de EU weer eenzelfde trend. In die periode nam het aantal bedrijven dat failliet ging elk kwartaal toe.

Faillissementen (seizoen- en kalenderdaggecorrigeerd)
JaarKwartaalNederland (2015 = 100)EU-27 (2015 = 100)
20151e kwartaal114,9105,5
20152e kwartaal98,498,8
20153e kwartaal91,899,7
20154e kwartaal94,096,0
20161e kwartaal91,692,5
20162e kwartaal84,493,7
20163e kwartaal78,688,4
20164e kwartaal78,583,4
20171e kwartaal71,683,6
20172e kwartaal66,185,1
20173e kwartaal63,085,5
20174e kwartaal57,987,8
20181e kwartaal59,989,1
20182e kwartaal59,592,0
20183e kwartaal62,990,5
20184e kwartaal60,291,1
20191e kwartaal60,493,0
20192e kwartaal62,389,4
20193e kwartaal67,994,9
20194e kwartaal63,391,6
20201e kwartaal61,880,0
20202e kwartaal63,860,9
20203e kwartaal48,171,1
20204e kwartaal38,371,9
20211e kwartaal31,785,4
20212e kwartaal29,878,0
20213e kwartaal27,975,6
20214e kwartaal30,975,0
20221e kwartaal31,379,2
20222e kwartaal31,679,4
20223e kwartaal35,485,7
20224e kwartaal43,692,4
20231e kwartaal46,795,0
Bron: CBS, Eurostat

Faillissementsniveau industrie Nederland en EU vergelijkbaar

In de industrie lag het aantal faillissementen zowel in Nederland als in de EU in het eerste kwartaal van 2023 op ongeveer 75 procent van het niveau van 2015. In alle andere onderscheiden bedrijfstakken lag het aantal faillissementen in Nederland op een lager niveau dan gemiddeld in de EU.

Vooral de ontwikkeling van het aantal faillissementen in de horeca week af van het Europese gemiddelde in de coronajaren. Waar in Nederland het aantal faillissementen eerst toenam onder hotels, restaurants en cafés, tot ruim 156 procent van het niveau van 2015 in het tweede kwartaal van 2020, zette daarna een daling in. Voor de EU als geheel gold daarentegen dat het faillissementsniveau in de horeca eerst afnam, om daarna een aantal kwartalen toe te nemen.

Faillissementen horeca (seizoen- en kalenderdaggecorrigeerd)
JaarKwartaalNederland (2015 = 100)EU-27 (2015 = 100)
20201e kwartaal94,589,0
20202e kwartaal156,870,6
20203e kwartaal64,1107,6
20204e kwartaal63,5113,6
20211e kwartaal41,6139,7
20212e kwartaal39,2129,2
20213e kwartaal27,5129,6
20214e kwartaal36,8110,8
20221e kwartaal29,0115,5
20222e kwartaal33,6111,2
20223e kwartaal49,7140,6
20224e kwartaal62,2157,1
20231e kwartaal83,1146,0
Bron: CBS, Eurostat

Snellere toename faillissementen Nederland dan in EU

In Nederland nam het aantal faillissementen sneller toe dan gemiddeld in de EU in het eerste kwartaal van 2023. Er gingen 7 procent meer Nederlandse bedrijven failliet ten opzichte van het kwartaal ervoor. Voor de EU als geheel gingen in die periode 3 procent meer bedrijven failliet. Nederland kende eind 2022 ook al een snellere toename (+23 procent) dan de buurlanden.

Ook in Frankrijk (+8 procent) en België (+4 procent) nam het aantal faillissementen sneller toe dan gemiddeld in Europa in de eerste drie maanden van 2023. In Spanje nam het aantal faillissementen juist af.

Vier kwartalen op rij toename faillissementen in Nederlandse horeca

In het eerste kwartaal van 2023 nam het aantal faillissementen in Nederland het sterkst toe in de horeca (+34 procent). Het betekende het vierde kwartaal op rij waarin het aantal faillissementen onder Nederlandse logies-, maaltijd- en drankverstrekkers steeg. In Spanje nam het aantal horecafaillissementen juist af (-18 procent) in het eerste kwartaal van 2023. Zowel voor Spanje als Nederland geldt dat vooral in het derde kwartaal van 2022 het aantal faillissementen in de horeca sterk toenam.

Faillissementen horeca (seizoen- en werkdaggecorrigeerd)
JaarKwartaalNederland (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)Frankrijk (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)Spanje (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)EU-27 (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)
20221e kwartaal-21,247,50,44,2
20222e kwartaal15,912,7-7,4-3,7
20223e kwartaal47,918,657,226,4
20224e kwartaal25,21,112,711,7
20231e kwartaal33,618,7-17,8-7,1
Bron: CBS, Eurostat

Voor de EU als geheel gold dat in het eerste kwartaal van 2023 er 7 procent minder horecafaillissementen waren ten opzichte van het jaar ervoor.

De cijfers voor Nederland in dit artikel zijn ontleend aan Eurostat en zijn – vanwege seizoencorrecties– niet zonder meer vergelijkbaar met de cijfers over faillissementen in Nederland, die het CBS maandelijks publiceert.