Grootste ruilvoetverslechtering in elf jaar tijd
Als de invoerprijzen sterker stijgen dan de uitvoerprijzen (een verslechtering van de ruilvoet) dan houdt Nederland relatief minder over aan de internationale handel. Het handelssaldo is de waarde van de export minus de waarde van de import. De waarde van de export en de import kan toe- of afnemen door prijs- en/of volumeontwikkelingen. Wel is de waarde van de export in Nederland al jaren beduidend hoger dan die van de import. Een verslechtering van de ruilvoet betekent dus niet per se dat het handelssaldo daalt.
Het handelssaldo is toegenomen van 83,3 miljard euro in 2020 naar 94,8 miljard euro in 2021. De toename is te danken aan de volumeontwikkelingen. Het volume van de export groeide met 6,6 procent en dat van de import met 5,1 procent. Zonder de ruilvoetverslechtering in 2021 was het handelssaldo nog 2,1 miljard euro hoger uitgekomen.
| Periode | Ruilvoet (2009=100) |
|---|---|
| 2009 | 100,0 |
| 2010 | 98,2 |
| 2011 | 96,7 |
| 2012 | 96,7 |
| 2013 | 97,1 |
| 2014 | 97,0 |
| 2015 | 98,1 |
| 2016 | 98,7 |
| 2017 | 98,5 |
| 2018 | 98,3 |
| 2019 | 98,9 |
| 2020 | 99,8 |
| 2021 | 98,2 |
Ruilvoet tussen 2011 en 2020 verbeterd
Tussen 2011 en 2020 verbeterde de ruilvoet nog, na een aanzienlijke verslechtering in 2010 en 2011. Tussen 2012 en 2016 daalden zowel de in- als de uitvoerprijzen, maar de daling van de prijzen van geëxporteerde producten was in die periode minder groot dan die van de geïmporteerde producten. Tussen 2016 en 2019 stegen de in- en uitvoerprijzen allebei met ongeveer 5 procent. In 2020 verbeterde de ruilvoet fors doordat de invoerprijzen sterker daalden dan de uitvoerprijzen. In dat jaar daalden van delfstoffen de invoerprijzen met 28,1 procent en de uitvoerprijzen met 19,8 procent. Daarnaast was de stijging van de uitvoerprijzen van machines en elektrotechnische apparatuur groter dan die van de invoerprijzen.
| Jaar | Invoer (2009=100) | Uitvoer (2009=100) |
|---|---|---|
| 2009 | 100,0 | 100,0 |
| 2010 | 106,4 | 104,6 |
| 2011 | 113,1 | 109,4 |
| 2012 | 115,8 | 112,0 |
| 2013 | 114,4 | 111,1 |
| 2014 | 112,4 | 109,0 |
| 2015 | 109,0 | 107,0 |
| 2016 | 105,3 | 103,9 |
| 2017 | 108,3 | 106,6 |
| 2018 | 110,7 | 108,8 |
| 2019 | 110,5 | 109,3 |
| 2020 | 106,7 | 106,6 |
| 2021 | 117,6 | 115,5 |
Ruilvoetverslechtering in 2021 vooral door sterke stijging olie- en gasprijzen
De ruilvoet kan verbeteren doordat de uitvoerprijzen per productgroep sterker stijgen dan de invoerprijzen, en/of doordat een land meer producten waarvan de prijzen sterk stijgen exporteert dan importeert. De verslechtering van de ruilvoet in 2021 komt vooral door de forse stijging van de olie- en gasprijzen. De invoerprijzen van delfstoffen stegen met bijna 72 procent weliswaar iets minder fors dan de uitvoerprijzen (ruim 77 procent), maar omdat Nederland veel meer delfstoffen importeert dan exporteert had de prijsstijging toch een groot negatief effect op de ruilvoet. Ook de prijsontwikkeling van metaalproducten droeg bij aan de ruilvoetverslechtering. De prijsontwikkeling van chemische producten en aardolieproducten dempte de verslechtering nog enigszins.
| productgroep | Invoerprijzen (%-verandering t.o.v. een jaar eerder) | Uitvoerprijzen (%-verandering t.o.v. een jaar eerder) |
|---|---|---|
| Delfstoffen | 71,6 | 77,1 |
| Aardolieproducten | 48,7 | 48,1 |
| Metalen en metaalproducten | 23,7 | 18,3 |
| Chemische producten | 16,7 | 17,1 |
| Papier, papierproducten | 17,0 | 10,6 |
| Landbouw-, visserijproducten | 5,7 | 5,8 |
| Rubber-, kunststofproducten | 4,5 | 4,7 |
| Voedings- en genotmiddelen | 6,4 | 4,2 |
| Overige productgroepen | 3,2 | 4,0 |
| Transportmiddelen | 1,2 | 2,2 |
| Textiel, kleding, lederwaren | 1,8 | 1,6 |
| Machines en apparaten | 0,6 | 1,1 |
| Electrotechnische machines | 0,8 | 0,8 |
| Overige industriële producten | 0,7 | 0,0 |