Jeugdhulp 1e halfjaar 2025

Over deze publicatie

In deze rapportage presenteert het CBS de voorlopige cijfers over jeugdhulp in het eerste halfjaar van 2025.

Inleiding

Rijk en gemeenten hebben ieder een verantwoordelijkheid voor hulp aan jongeren; gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg en het rijk is verantwoordelijk voor het functioneren van het systeem als zodanig, de stelselverantwoordelijkheid. Om gemeenten en rijk daarbij te ondersteunen is in de Jeugdwet een regeling opgenomen over het ontsluiten van beleidsinformatie. De beleidsinformatie gaat over jeugdhulpgebruik en de inzet van jeugdbescherming en jeugdreclassering. Jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen dienen hierover gegevens te verstrekken aan het CBS.
In deze rapportage staan de voorlopige resultaten over jeugdhulp in de eerste zes maanden van 2025. De resultaten over jeugdbescherming en jeugdreclassering worden in een aparte rapportage beschreven.

Jeugdhulp is de hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet. Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. Het CBS verzamelt bij jeugdhulpverleners alleen gegevens over jeugdhulp die direct aan de jeugdhulpverlener wordt vergoed door de gemeente, de zogenaamde zorg in natura. Gegevens over jeugdhulp die door de cliënt zelf wordt vergoed met een persoonsgebonden budget (PGB), worden aan het CBS verstrekt door de Sociale verzekeringsbank (SVB). Particulier gefinancierde jeugdhulp, waarbij de hulp door de ouders zelf wordt betaald, valt buiten dit onderzoek.

Uit figuur 0.0.1 blijkt dat in de eerste helft van 2025 ruim 394 duizend jongeren jeugdhulp hebben ontvangen. In 97 procent van de gevallen wordt alle zorg direct door de gemeente aan de jeugdhulpverlener vergoed. Een klein deel van de jongeren met jeugdhulp, 1 procent, maakte alleen gebruik van een PGB. Bijna 2 procent had zowel een PGB als zorg in natura. Het aantal jongeren dat gebruik maakt van een PGB neemt al jaren af.

De in dit rapport gepubliceerde aantallen over het eerste halfjaar van 2025 zijn voorlopige resultaten, weergegeven met een asterisk (*). Elk jaar blijkt dat het definitieve resultaat meer jongeren met jeugdhulp in natura laat zien dan de voorlopige cijfers. In 2024 waren er in de definitieve versie 4,8 procent meer jongeren met jeugdhulp in natura dan in de voorlopige versie. Op grond hiervan verwachten we dat het totaal aantal jongeren met jeugdhulp, exclusief PGB, in de eerste zes maanden van 2025 nog met een kleine 19 duizend zal toenemen tot bijna 409 duizend jongeren. Dat zou een stijging zijn van 0,2 procent ten opzichte van het eerste halfjaar van 2024. Bij het beoordelen van ontwikkelingen tussen de resultaten over het definitieve eerste halfjaar 2024 en het voorlopige eerste halfjaar van 2025 moet met deze verwachting rekening worden gehouden.

De gegevens van de SVB over jeugdhulpontvangers met een PGB bevatten geen zorginhoudelijke informatie. Overal waar in het vervolg van deze rapportage jeugdhulp staat, bedoelen we dan ook de jeugdhulp die is geleverd volgens het zorg in natura-principe; dit is dus exclusief PGB-gefinancierde jeugdhulp.

In de afgelopen jaren heeft het CBS enkele methodologische wijzigingen doorgevoerd bij het samenstellen van de cijfers. Een overzicht van deze wijzigingen en de invloed ervan op de uitkomsten staat beschreven in de bijlage. 

1. Jongeren met jeugdhulp

In het eerste halfjaar van 2025 kregen 390 duizend jongeren jeugdhulp in natura. De meeste jongeren, 96 procent, kregen jeugdhulp zonder verblijf. Dat wil zeggen dat zij niet op de locatie van de jeugdhulpaanbieder overnachtten. Van hen kregen 17 duizend jongeren naast jeugdhulp zonder verblijf ook jeugdhulp met verblijf. Dit is mogelijk als de zorg gedurende het jaar wijzigt of als de jongere bij de ene jeugdhulpaanbieder verblijft en tegelijkertijd ook hulp zonder verblijf krijgt van een andere jeugdhulpaanbieder. 


Van de 390 duizend jongeren met jeugdhulp In het eerste halfjaar van 2025 ontvingen de meesten, 71 procent, ambulante jeugdhulp op de locatie van de jeugdhulpaanbieder. Ruim 20 procent van de jongeren kreeg jeugdhulp in het eigen netwerk, 14 procent kreeg jeugdhulp van het wijk- of buurtteam van de gemeente, en 8 procent kreeg daghulp op locatie van de jeugdhulpaanbieder. Ook hier geldt dat jongeren meerdere hulpvormen na en naast elkaar kunnen hebben gehad. Vandaar dat deze percentages optellen tot meer dan 100 procent.


Het aantal jongeren dat door het wijk- of buurtteam van de gemeente wordt geholpen behoeft enige toelichting. Gemeenten vertalen zelf de definitie van jeugdhulp uit de Jeugdwet naar de praktijksituatie in hun eigen wijkteam. Bij veel wijkteams lopen vraagverheldering, planvorming, doorverwijzing en eventueel hulpverlening in meer of mindere mate door elkaar. Hierdoor is het onderscheid tussen jongeren die wel of niet jeugdhulp van het wijkteam krijgen, en waarover dus bij het CBS moet worden aangeleverd, soms lastig te maken. Als gevolg hiervan zijn niet alleen de aantallen jongeren met wijkhulp tussen gemeenten moeilijk vergelijkbaar, ook laat de ontwikkeling in de tijd soms een grillig verloop zien. Ruim 41 procent van de jongeren die jeugdhulp door het wijkteam kregen in de eerste zes maanden van 2025, had in dezelfde periode ook een andere vorm van jeugdhulp.

34 duizend jongeren kregen in de eerste helft van 2025 jeugdhulp met verblijf. Er waren 17 duizend jongeren in een pleeggezin opgenomen. Bijna 5 duizend jongeren kregen gezinsgerichte opvang en 845 jongeren hadden een gesloten plaatsing. Het aantal jongeren met een gesloten plaatsing is opnieuw gedaald, net als de afgelopen jaren. Bijna 14 duizend jongeren kregen een andere vorm van jeugdhulp met verblijf (figuur 1.0.3). Zij verbleven in een accommodatie van de jeugdhulpaanbieder, meestal in een leef- of behandelgroep met andere jongeren.

 

1.1  11 procent van de minderjarigen ontvangt jeugdhulp in natura

Jeugdhulp is in principe bedoeld voor personen tot 18 jaar. Deze leeftijdsgrens is niet heel hard. Sinds 1 juli 2018 lopen sommige vormen van jeugdhulp zoals pleegzorg standaard door tot 21 jaar. In uitzonderlijke gevallen kan de jeugdhulp worden voortgezet tot de leeftijd van 23 jaar. Van alle 4,4 miljoen jongeren in de leeftijd tot 23 jaar kreeg 9 procent jeugdhulp in natura in het eerste halfjaar van 2025. Als de groep van 18 tot 23-jarigen buiten beschouwing gelaten wordt, ontving 11 procent van alle jongeren jeugdhulp in deze periode.

Jongens krijgen vaker jeugdhulp dan meiden. Dit geldt zowel voor jeugdhulp met verblijf als voor jeugdhulp zonder verblijf. In de eerste zes maanden van 2025 kregen 181 duizend meiden en 209 duizend jongens jeugdhulp. Het aandeel meiden met jeugdhulp neemt de laatste jaren licht toe (figuur 1.1.1).


1.2 Meeste jongeren met jeugdhulp in de basisschoolleeftijd

De meeste jongeren met jeugdhulp in het eerste halfjaar van 2025 hadden een basisschoolleeftijd; 62 duizend van hen waren 4 tot 8 jaar oud en 127 duizend waren tussen de 8 en 12 jaar. Nederland kende op 1 januari 2025 733 duizend 8 tot 12-jarigen. Van hen kreeg dus ruim 17 procent jeugdhulp. Van de 1,2 miljoen Nederlandse jongeren van 12 tot 18 jaar kregen er 167 duizend jeugdhulp in de eerste helft van 2025. Dat is ruim 14 procent.


Van de jongeren met jeugdhulp zonder verblijf was 54 procent jonger dan 12 jaar, bij jeugdhulp met verblijf was 37 procent jonger dan 12 jaar. Het aandeel jongeren van 18 jaar en ouder met jeugdhulp met verblijf, ten opzichte van alle jongeren met jeugdhulp met verblijf, is toegenomen van 11 procent in het eerste halfjaar van 2022 naar 14 procent in de eerste helft van 2025.

1.3 Jeugdhulp hangt samen met kenmerken van ouders en huishouden

Uit CBS-onderzoek is gebleken dat bepaalde achtergrondkenmerken van de ouders en het huishouden van de jongere in meer of mindere mate samenhang vertonen met het krijgen van jeugdhulp. Dat wil overigens niet zeggen dat jeugdhulp het gevolg is van deze kenmerken of van een combinatie van deze kenmerken. Van een aantal achtergrondkenmerken is in deze paragraaf weergegeven hoe de situatie van jongeren met jeugdhulp afwijkt van de jongeren zonder jeugdhulp.


Bij 73 procent van de Nederlandse jongeren woonden beide juridische ouders in hetzelfde huishouden. Voor jongeren met jeugdhulp zonder verblijf in de eerste zes maanden van 2025 was dit 60 procent en bij jongeren met jeugdhulp met verblijf slechts 20 procent.
Hetzelfde patroon is te zien voor jongeren uit huishoudens waar ook gebruik wordt gemaakt van ondersteuning op grond van de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) of waarin zorgkosten zijn gemaakt voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ) dan wel GGZ-medicatie is voorgeschreven. Ruim 5 procent van alle kinderen in Nederland woont in een huishouden waarin ook gebruik wordt gemaakt van de WMO en 25 procent in een huishouden met GGZ-zorg en/of medicatie. Bij jongeren met jeugdhulp zonder verblijf was dit een stuk hoger met respectievelijk 13 en 45 procent en bij jongeren met jeugdhulp met verblijf in het eerste halfjaar van 2025 zelfs 37 en 57 procent. 

Bijna 5 procent van alle jongeren in Nederland heeft iemand in het huishouden die als verdachte van een misdrijf is aangemerkt. Bij jongeren met jeugdhulp zonder verblijf was dit 7 procent en bij jongeren met jeugdhulp met verblijf 23 procent.


In Nederland wonen 610 duizend jongeren tot 23 jaar in een huishouden met een inkomen dat tot de laagste 20 procent van alle huishoudinkomens behoort. Van hen ontving 13 procent jeugdhulp in de eerste helft van 2025. Het aandeel jongeren met jeugdhulp daalt naarmate het huishoudinkomen hoger is. In de 20 procent rijkste huishoudens kreeg 5 procent van de jongeren jeugdhulp.
Van alle 4,2 miljoen Nederlandse jongeren tot 23 jaar, waarvan het huishoudinkomen bekend is, kreeg 0,8 procent jeugdhulp met verblijf in het eerste halfjaar van 2025. In de 20 procent laagste inkomens kreeg 2,4 procent jeugdhulp met verblijf. Dat is drie keer zo vaak.


In 2025 kende Nederland 4,4 miljoen jongeren van 0 tot 23 jaar waarvan bijna 4 miljoen (89 procent) ook in Nederland is geboren. Van deze 4 miljoen jongeren hebben er 3 miljoen (76 procent) ouders die ook in Nederland zijn geboren. Ruim 90 procent van de jongeren die in het eerste halfjaar van 2025 jeugdhulp kregen, is geboren in Nederland. Van hen had 79 procent ouders die ook in Nederland zijn geboren. Uit figuur 1.3.3 blijkt dat bijna 9 procent van de jongeren die in Nederland zijn geboren en ook ouders hebben die in Nederland zijn geboren, jeugdhulp zonder verblijf kreeg in de eerste zes maanden van 2025 en 1 procent van hen kreeg jeugdhulp met verblijf.

Van de in Nederland geboren jongeren met minstens een ouder die in het Nederlands-Caribisch gebied geboren is, had ruim 11 procent jeugdhulp zonder verblijf in het eerste halfjaar van 2025. Bijna 3 procent van deze jongeren kreeg jeugdhulp met verblijf. Dat is het hoogst van alle onderscheiden herkomstgebieden.

Jongeren die in Nederland zijn geboren krijgen verhoudingsgewijs vaker jeugdhulp dan jongeren die in het buitenland zijn geboren. Van alle jongeren die in het buitenland zijn geboren kreeg 5 procent jeugdhulp zonder verblijf en 0,6 procent jeugdhulp met verblijf in de eerste helft van 2025. Bijna 9 procent van de jongeren die in het Nederlands-Caribisch gebied zijn geboren en 8 procent van de jongeren die zijn geboren in Marokko kreeg in die periode jeugdhulp zonder verblijf.

1.4 6 procent van de jongeren met jeugdhulp krijgt ook jeugdbescherming

Van de 390 duizend jongeren met jeugdhulp in het eerste halfjaar van 2025 ontvingen 363 duizend jongeren (93 procent) alleen jeugdhulp en daarnaast geen andere vorm van jeugdzorg. Ruim 23 duizend jongeren kregen naast jeugdhulp ook jeugdbescherming en bijna duizend jongeren kregen naast jeugdhulp en jeugdbescherming ook jeugdreclassering (figuur 1.4.1). Bij ruim 3 duizend jongeren was naast jeugdhulp ook een jeugdreclasseringsmaatregel van kracht zonder jeugdbescherming. 


Jongeren tot 4 jaar die jeugdhulp met verblijf kregen, hadden in 67 procent van de gevallen ook jeugdbescherming. Bij jongeren van 4 tot 8 jaar was dit 57 procent en bij jongeren van 8 tot 12 jaar 48 procent. 
Van de jongeren met jeugdhulp zonder verblijf in de eerste helft van 2025 had 8 procent van de 0 tot 4-jarigen ook jeugdbescherming. Van de 4 tot 8-jarigen had 6 procent ook jeugdbescherming en van de 8 tot 12-jarigen 4 procent.

Jongeren kunnen pas vanaf 12 jaar een jeugdreclasseringsmaatregel opgelegd krijgen en jeugdbescherming houdt op zodra de jongere de leeftijd van 18 jaar bereikt.

Het aandeel jongeren met jeugdhulp in combinatie met jeugdbescherming en/of jeugdreclassering neemt de laatste jaren heel geleidelijk af, van ruim 8 procent in het eerste halfjaar van 2022 naar bijna 7 procent in het eerste halfjaar van 2025. 


1.5 Grote regionale verschillen in aandeel jeugdhulp

Van de in totaal 390 duizend jongeren met jeugdhulp in het eerste halfjaar van 2025 woonden er 79 duizend in Zuid-Holland. Flevoland, Zeeland en Drenthe hadden het kleinste aantal; in elk van deze provincies kregen 11 duizend jongeren jeugdhulp. De 4 grote steden, Amsterdam (16 duizend), Rotterdam (12 duizend), Den Haag (9 duizend), en Utrecht (8 duizend), hebben de hoogste aantallen jongeren met jeugdhulp. Echter, wanneer wordt gekeken naar het aandeel van de jongeren met jeugdhulp ten opzichte van het totaal aantal jongeren in de gemeente, dan blijkt dat in de gemeente Tiel bijna 22 procent van de jongeren tot 18 jaar jeugdhulp kreeg, gevolgd door Noord-Beveland, Terneuzen en Goes met ruim 17 procent (zie figuur 1.5.1). De gemeenten Waalre en Best hadden met meer dan 5 procent het hoogste aandeel jongeren van 18 jaar en ouder met jeugdhulp in de eerste zes maanden van 2025 (zie figuur 1.5.2).









In relatie tot de bevolkingsomvang van de gemeente, werd de meeste jeugdhulp verleend in de gemeenten met 100-150 duizend (figuur 1.5.5). Van de jongeren tot  18 jaar uit die gemeenten ontving meer dan 12 procent jeugdhulp. Het percentage jongeren van 18 tot 23 jaar met jeugdhulp was het hoogst in de gemeenten met 150-250 duizend inwoners.

 

2. Jeugdhulptrajecten

2.1 524 duizend hulptrajecten in het eerste halfjaar van 2025 

In de eerste zes maanden van 2025 waren bijna 524 duizend jeugdhulptrajecten actief. Ruim 55 duizend trajecten werden uitgevoerd door het wijk- of buurtteam van de gemeente, 431 duizend trajecten betrof overige jeugdhulp zonder verblijf en 38 duizend jeugdhulp met verblijf (figuur 2.1.1). 

De ervaring uit eerdere jaren leert dat, net als bij het aantal jongeren, ook het definitieve aantal jeugdhulptrajecten hoger ligt dan bij de voorlopige uitkomsten. Voor 2024 was het verschil tussen het voorlopige en het definitieve aantal jeugdhulptrajecten 8,7 procent. De hier gepresenteerde voorlopige uitkomsten over het eerste halfjaar van 2025 zullen bij de definitieve versie naar verwachting dus hoger uitkomen en ongeveer even hoog zijn als de cijfers over het eerste halfjaar van 2024.


In de eerste zes maanden van 2025 zijn 152 duizend nieuwe jeugdhulptrajecten gestart. Van alle trajecten die op enig moment in het eerste halfjaar van 2025 actief waren, is 29 procent ook in die periode gestart. (figuur 2.1.2).


Van de 17 duizend pleegzorgtrajecten in het eerste halfjaar van 2025 is 8 procent ook in die periode gestart. Het aantal trajecten gesloten plaatsing daalde van 1 465 in de eerste zes maanden van 2022 naar 895 in de eerste helft van 2025. 


Bij 28 procent van de nieuw begonnen jeugdhulptrajecten in de eerste zes maanden van 2025 was sprake van herhaald beroep (figuur 2.1.4). Dat wil zeggen dat de jongeren die in deze periode een nieuw jeugdhulptraject startten, in de vijf voorafgaande jaren al eerder een jeugdhulptraject hebben gehad dat is afgesloten. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt naar de hulpvorm die eerder is ontvangen.
Het aandeel herhaald beroep van de nieuw begonnen jeugdhulptrajecten zonder verblijf was in het eerste halfjaar van 2025 hoger dan bij de jeugdhulptrajecten met verblijf.


Bij 3 procent van de 152 duizend trajecten die in het eerste halfjaar van 2025 zijn gestart, was sprake van crisis bij aanvang. Trajecten jeugdhulp met verblijf starten steeds vaker vanuit een crisissituatie. In het eerste halfjaar van 2025 is 21 procent gestart met crisis. Of er sprake is van crisis is gebaseerd op het oordeel van de jeugdhulpprofessional. 

2.2 Meeste jeugdhulp doorverwezen door huisarts

In het eerste halfjaar van 2025 werd 35 procent van de jeugdhulptrajecten gestart na verwijzing door een huisarts en 33 procent via een gemeentelijke toegang. Uitgesplitst naar hulpvorm blijkt dat de huisarts 36 procent van de nieuw begonnen trajecten jeugdhulp zonder verblijf in het eerste halfjaar van 2025 heeft verwezen (figuur 2.2.1) en 9 procent van de nieuw begonnen trajecten jeugdhulp met verblijf (figuur 2.2.2). 


Vanaf verslagjaar 2021 zijn alle trajecten met de hulpvorm uitgevoerd door het wijk- of buurtteam ondergebracht in de categorie ‘geen verwijzer’. Dit betreft jeugdhulptrajecten waarvoor geen verwijzing nodig is, de zogenaamde vrij toegankelijke jeugdhulp. Wijkhulp is immers per definitie vrij toegankelijk. Wel kan het zo zijn dat bijvoorbeeld de huisarts de jongere of diens ouders heeft geadviseerd om contact op te nemen met het wijkteam, maar dit is formeel gezien geen verwijzing. 

De meeste Jeugdhulp met verblijf wordt doorverwezen via de gemeente (42 procent) en door gecertificeerde Instellingen (36 procent).


2.3 Jeugdhulptrajecten duren meestal korter dan een jaar

Van de trajecten die in het eerste halfjaar van 2025 zijn afgesloten, duurde 33 procent korter dan zes maanden en 61 procent duurde korter dan een jaar. 

Het aantal afgesloten trajecten blijft in deze rapportage met voorlopige uitkomsten onvermeld omdat dit cijfer niet betrouwbaar wordt geacht. Bij de volgende uitvraag, over het tweede halfjaar van 2025 zullen, zoals in elke uitvraagperiode, jeugdhulptrajecten ontbreken die in het eerste halfjaar van 2025 zijn aangeleverd zonder einddatum. Zulke trajecten worden dan alsnog afgesloten waardoor het aantal afgesloten trajecten in het eerste halfjaar van 2025 zal toenemen. Het is nu nog niet te zeggen over hoeveel trajecten dit gaat.
De gemiddelde duur en de procentuele verdeling van de reden van beëindiging van trajecten waarvan nu al bekend is dat ze afgesloten zijn, wordt wel weergegeven. De definitieve uitkomsten voor deze twee kenmerken wijken niet wezenlijk af van het beeld uit de voorlopige uitkomsten. 


Een jeugdhulptraject dat in de eerste helft van 2025 werd afgesloten duurde gemiddeld 416 dagen (figuur 2.3.2). Dat is 22 dagen langer dan een gemiddeld afgesloten traject in de eerste helft van 2024. Trajecten met de hulpvorm gesloten plaatsing duren met gemiddeld 248 dagen het kortst. Afgesloten pleegzorgtrajecten duurden het langst, gemiddeld 1 388 dagen. In het eerste halfjaar van 2024 duurde een gemiddeld pleegzorgtraject nog 81 dagen korter. De grote fluctuatie van de gemiddelde duur van afgesloten pleegzorgtrajecten is te verklaren doordat dit soms zeer langdurige trajecten zijn, waarbij een individueel traject van grote invloed kan zijn op de gemiddelde waarde. 
 
De gemiddelde duur van jeugdhulptrajecten zonder verblijf nam in de eerste helft van 2025 ten opzichte van de eerste helft van 2024 toe met 18 dagen. De gemiddelde duur van wijkhulp steeg met 13 dagen, ambulante trajecten met 31 dagen, daghulp nam met gemiddeld 45 dagen af en de duur van afgesloten trajecten jeugdhulp in het netwerk van de jongere daalde met gemiddeld 5 dagen. 


2.4 Jeugdhulptraject meestal volgens plan beëindigd

Van alle jeugdhulptrajecten die in het eerste halfjaar van 2025 met een bekende reden werden afgesloten, werd 82 procent beëindigd volgens plan (figuur 2.4.1). Naast beëindiging volgens plan werd 11 procent van de trajecten voortijdig afgesloten in overeenstemming tussen cliënt en aanbieder. De overige werden eenzijdig beëindiging door de jeugdige (3 procent) of door de aanbieder (1 procent) of er was sprake van externe omstandigheden (3 procent). 

 

Meer informatie over jeugdhulp op de website van het CBS

Onderzoeksbeschrijving Beleidsinformatie Jeugd

Tabellen Jeugdzorg

Dashboard Jeugdzorg

Privacy is een groot goed. Ook als je niks te verbergen hebt, heb je heel wat te beschermen. Het CBS is het Statistisch Bureau van Nederland dat onafhankelijk onderzoek uitvoert. Het CBS werkt bij elk onderzoek met strenge eisen om data op een veilige manier te verwerven, te verwerken en te publiceren en is transparant over de manier van werken en de methodieken.
Het CBS verzamelt gegevens van natuurlijke personen, bedrijven en instellingen. Dit is wettelijk vastgelegd in de CBS-wet en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Identificerende persoonskenmerken worden na ontvangst direct gepseudonimiseerd. Hierdoor kan het onderzoek alleen worden uitgevoerd op gegevens met een pseudosleutel. Bij publicatie zorgt het CBS er bovendien voor dat natuurlijke personen of bedrijven niet herkenbaar of herleidbaar zijn. Ook hanteert het CBS diverse maatregelen tegen diefstal, verlies of misbruik van persoonsgegevens. Het CBS levert geen herkenbare gegevens aan derden, ook niet aan andere overheidsinstellingen. Wel kunnen sommige (wetenschappelijke) instellingen onder strenge voorwaarden toegang krijgen tot gegevens met pseudosleutel op persoons- of bedrijfsniveau. Dit noemen we microdata.

Voor meer informatie, zie onze website.

Begrippenlijst

Jeugdhulp 

Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet. Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De hulp is bedoeld voor kinderen en jongeren tot 18 jaar en kan verlengd worden tot 23 jaar. Als de jongere overnacht bij de jeugdhulpinstelling, het pleeggezin of het gezinshuis, is er sprake van jeugdhulp met verblijf.

De volgende vormen van jeugdhulp worden onderscheiden:

Jeugdhulp zonder verblijf

Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet, en voor zover deze in natura is geleverd door de zorgaanbieder (dus exclusief PGB). Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De jongere verblijft thuis, in het eigen gezin. Of anders gezegd, de jongere slaapt thuis. In ieder geval formeel. Het kan zijn dat de jongere bij opa en oma slaapt of bij iemand anders, echter dit is dan niet formeel zo geregeld.

Uitgevoerd door het wijk- of buurtteam - Nagenoeg elke gemeente werkt met de inzet van wijk- of buurtteams. Soms beperken deze teams zich tot het coördineren van de hulp aan de jongere, maar veelal bieden deze teams ook zelf hulp. Het gaat hier om de jeugdhulp die de teams zelf verleend hebben. PGB gefinancierde jeugdhulp is hierin niet meegenomen.

Ambulante jeugdhulp op locatie van de aanbieder - Ambulante jeugdhulp op locatie betreft ambulante hulp of groepsgesprekken op locatie bij de zorgaanbieder of digitaal waarbij in principe één (algemene) expertise tegelijkertijd binnen de hulpverlening wordt ingezet. Het betreft fysieke of digitale face-to-face contacten (groepsgesprekken of individueel) met de jeugdige en/of ouders. De gesprekken duren doorgaans maximaal twee uur. PGB gefinancierde jeugdhulp is hierin niet meegenomen.

Daghulp op locatie van de aanbieder - Bij daghulp is een begeleider of hulpverlener minimaal een dagdeel in de nabije omgeving van de jongere. De hulp kan in een groep of individueel plaatsvinden. Dagbesteding en dagstructurering vallen hier ook onder. Daghulp vindt plaats op de locatie van de zorgaanbieder. Een belangrijk kenmerk van de dagbehandeling is dat een multidisciplinair team voor de dagbehandeling wordt ingezet. Het gaat bijvoorbeeld om een combinatie van fysiotherapie, gedragstherapie en psychotherapie die tijdens de dagbehandeling wordt ingezet. PGB gefinancierde jeugdhulp is hierin niet meegenomen.

Jeugdhulp in het netwerk van de jongere - Jeugdhulp in het netwerk van de jongere vindt plaats bij de jongere thuis, op school of elders in het netwerk van de jongere. In ieder geval niet op locatie bij de zorgaanbieder. De intensiteit kan variëren van een of enkele uren tot 24 uur per dag. Het gaat hier in de regel om interventies, die zich niet alleen op het kind richten, maar ook op de bredere omgeving van het kind (variërend van ouders en bredere familie tot vrienden, buren en leerkracht). PGB gefinancierde jeugdhulp is hierin niet meegenomen.

Jeugdhulp met verblijf

Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet en voor zover deze in natura is geleverd door de zorgaanbieder (dus exclusief PGB). Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De jongere verblijft in een pleeggezin, gezinshuis, leef- of behandelgroep, gesloten afdeling, GGZ-instelling of soortgelijke locaties waar jeugdhulp geleverd wordt. Of anders gezegd, de jongere slaapt formeel niet thuis in het eigen gezin. Dit betekent dat het hier alleen om de verblijfsvormen gaat waarbij er sprake is van een overnachting. Ook verblijf in logeerhuizen, alleen tijdens weekenden of juist door de week, vallen onder jeugdhulp met verblijf.

Pleegzorg - Vorm van jeugdhulp waarbij een jongere (tijdelijk) wordt opgenomen in een pleeggezin en waarbij pleegkind, pleegouders en eigen ouders worden begeleid door een pleegzorgaanbieder. PGB gefinancierde jeugdhulp is hierin niet meegenomen.

Gezinsgericht - Alle vormen van verblijf die een gezinssituatie benaderen, maar geen pleegzorg zijn. Te denken valt aan gezinshuizen, logeerhuizen en zorgboerderijen waar jongeren overnachten. PGB gefinancierde jeugdhulp is hierin niet meegenomen.

Gesloten plaatsing - De jongere verblijft bij een jeugdhulpaanbieder op basis van een machtiging gesloten jeugdzorg of op basis van een machtiging BOPZ (Wet Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen, t/m 2019) of machtiging Wvggz (Wet Verplichte Geestelijke Gezondheidszorg, vanaf 2020). PGB gefinancierde jeugdhulp is hierin niet meegenomen.

Overig verblijf bij een jeugdhulpaanbieder - De jongere verblijft in een accommodatie van de jeugdhulpaanbieder, veelal in een groep met andere jongeren. In feite betreft het alle vormen van verblijf die niet onder een van de voorgaande categorieën vallen. Hieronder vallen ook begeleid wonen en kamertraining. Ook kleinschalige residentiele leef- en behandelgroepen die geen gezinssituatie benaderen, vallen onder deze categorie. PGB gefinancierde jeugdhulp is hierin niet meegenomen.

Herhaald beroep

Een jeugdhulptraject wordt als herhaald beroep gezien, als de desbetreffende jongere in de vijf jaar voorafgaand aan de verslagperiode jeugdhulp heeft ontvangen.

Gestart met crisis

De hulpverlening is aangevangen met het stabiliseren van een crisissituatie. Of de jeugdhulp al dan niet is aangevangen met het stabiliseren van een crisissituatie is het professionele oordeel van de jeugdhulpprofessional. Er is daarmee geen vaste definitie van crisis. Iedere professional heeft een beeld bij het onderscheid crisis-geen crisis.

Gecertificeerde instelling

Gecertificeerde instellingen zijn organisaties die, conform de Jeugdwet, maatregelen van jeugdbescherming en jeugdreclassering uitvoeren. Deze instellingen moeten in het bezit zijn van een certificaat. Daarvoor moeten zij aan een aantal eisen voldoen gericht op het borgen van de kwaliteit van de uitvoering van de jeugdbescherming en jeugdreclassering.
 

Jeugdbescherming

Een jeugdbeschermingsmaatregel wordt door de rechter dwingend opgelegd. Het doel van de jeugdbeschermingsmaatregel is het opheffen van de bedreiging voor de veiligheid en ontwikkeling van het kind. Een kind of jongere wordt dan 'onder toezicht gesteld' of 'onder voogdij geplaatst'.

Jeugdreclassering

Jeugdreclassering is een combinatie van toezicht en begeleiding voor jongeren vanaf 12 jaar, die voor hun 18e verjaardag met de politie of leerplichtambtenaar in aanraking zijn geweest en een proces-verbaal hebben gekregen. Bij jongvolwassenen in de leeftijd van 18 tot 23 jaar kan ook het jeugdstrafrecht toegepast worden op grond van het adolescentenstrafrecht, indien het ontwikkelingsniveau van de dader daartoe aanleiding geeft. De jongere krijgt op maat gesneden begeleiding van een jeugdreclasseringswerker om te voorkomen dat hij of zij opnieuw de fout ingaat. Jeugdreclassering kan worden opgelegd door de kinderrechter of het openbaar ministerie. Jeugdreclassering kan ook op initiatief van de Raad voor de Kinderbescherming in het vrijwillige kader worden opgestart.

Verwijzer 

De organisatie of persoon die de jongere en/of zijn/haar ouders heeft verwezen naar de jeugdhulp. Het betreft organisaties of personen die rechtstreeks jongeren en hun ouders op grond van de Jeugdwet kunnen doorverwijzen naar jeugdhulp. De Jeugdwet stelt dat tussen gemeenten en betrokkenen afspraken worden gemaakt over de voorwaarden waaronder en wijze waarop de rechtstreekse verwijzing verloopt.

Gemeentelijke toegang - De jongere is door de gemeente of een gemeentelijke organisatie aangemeld bij een jeugdhulpaanbieder. Hieronder vallen ook de verwijzingen van de politie, Veilig Thuis organisaties en het onderwijs.

Bijlage Methodewijzigingen Beleidsinformatie jeugd

Voor het vaststellen van het jeugdhulpgebruik heeft het CBS vanaf 2020 verschillende verbeteringen doorgevoerd bij de verwerking van de gegevens. Dit betreft een verbeterde methode voor het berekenen van de definitieve cijfers over een verslagjaar en een uitbreiding van de populatie. In onderstaande figuur is dit schematisch weergegeven.


Nieuwe methode

Vanaf verslagjaar 2020 wordt bij het berekenen van de definitieve cijfers niet meer alleen gebruik gemaakt van de aangeleverde data over het eerste (HJ1) en tweede (HJ2) halfjaar van het verslagjaar, maar ook van de aangeleverde data over het eerste halfjaar van het daaropvolgende verslagjaar (HJ3). Het is namelijk gebleken dat de bestanden over HJ3 soms informatie bevat over het voorafgaande jaar, die eerder niet was aangeleverd. 
Deze nieuwe informatie kan verschillende vormen aannemen; er kunnen trajecten van jongeren worden aangeleverd met een begindatum in HJ1 of HJ2 die nooit eerder zijn aangeleverd. Ook kunnen trajecten ontbreken in HJ3 die in HJ2 nog zijn aangeleverd zonder einddatum. Hieruit kan worden opgemaakt dat deze trajecten in HJ2 moeten zijn afgerond.
Het gevolg van deze veranderde werkwijze is enerzijds dat de jaarcijfers beter op elkaar aansluiten en anderzijds dat het aantal waargenomen jongeren met jeugdhulp toeneemt. Uit een herberekening van de cijfers over 2019 inclusief de bestanden over het eerste halfjaar van 2020, blijkt dat het totale aantal jongeren met jeugdhulp in 2019 met 1,6 procent kon worden gecorrigeerd.

Nieuwe populatie 

Er bestaat geen centraal register van jeugdhulpaanbieders. Bij de aanvang van het onderzoek in 2015 heeft het CBS een lijst van jeugdhulpaanbieders gemaakt op basis van een uitvraag onder alle gemeenten van alle jeugdhulpaanbieders waarmee ze een contract hadden afgesloten voor het leveren van jeugdhulp. In de loop der jaren zijn jeugdhulpaanbieders gestopt en hebben nieuwe aanbieders zich bij het CBS aangemeld. Er kwamen in de jaren erna steeds meer signalen dat deze lijst niet volledig was. Het CBS heeft daarom in het voorjaar van 2021 de lijst aangevuld met informatie uit het berichtenverkeer, de zogenaamde iJW berichten, tussen gemeenten en jeugdhulpaanbieders in 2019 of 2020. Eerder bij het CBS onbekende aanbieders die met gemeenten berichten uitwisselen over jeugdhulp zijn aan de populatie toegevoegd. Deze ‘nieuwe’ jeugdhulpaanbieders leverden in 2021 jeugdhulp aan 38 duizend jongeren die niet al bij de reeds bekende jeugdhulpaanbieders jeugdhulp ontvingen. In de periode 2021-2024 heeft het CBS jaarlijks gebruik kunnen maken van gegevens uit het iJW berichtenverkeer om eventuele nieuw gestarte jeugdhulpaanbieders aan de populatie toe te voegen. Van de totale populatie jeugdhulpaanbieders heeft elk halfjaar rond de 90 procent een bestand bij het CBS aangeleverd.

Verschil voorlopig-definitief

Tenslotte is in de figuur voor het eerste halfjaar van 2025 een prognose opgenomen van het definitieve aantal jongeren met jeugdhulp in deze periode. Elk jaar blijkt dat de definitieve cijfers hoger uitvallen dan de voorlopige cijfers. Voor het eerste halfjaar van 2024 kwam het aantal jongeren met jeugdhulp in de definitieve versie 4,8 procent hoger uit dan in de voorlopige versie. Door het aantal jongeren met jeugdhulp in de eerste helft van 2025 met dit percentage te verhogen, ontstaat een betere raming. Op basis van deze opgehoogde cijfers verwachten we dat 409 duizend jongeren jeugdhulp in natura hebben gehad.

In deze rapportage zijn de gecorrigeerde aantallen volgens de nieuwe methode en de nieuwe populatie weergegeven. De cijfers over het eerste halfjaar van 2025 zijn zonder de hierboven genoemde prognose van de definitieve aantallen. Voor de halfjaren van 2022-2024 betreft het de definitieve aantallen. Dit zijn ook de cijfers zoals het CBS die op StatLine presenteert .