2. Ondernemersvertrouwen

Het ondernemersvertrouwen is een stemmingsindicator van het Nederlandse bedrijfsleven. Bij het beoordelen van de uitkomsten kan men ervan uitgaan dat hoe optimistischer of pessimistischer de ondernemers gestemd zijn, des te meer de waarde van het ondernemersvertrouwen positief of negatief zal afwijken van de nullijn. De indicator is opgebouwd uit het ongewogen seizoengecorrigeerde gemiddelde van de saldo’s uit twee vragen. Deze twee vragen betreffen de ontwikkeling in de afgelopen drie maanden en de verwachting voor de komende drie maanden van het economisch klimaat. Het ondernemersvertrouwen van het totale Nederlandse bedrijfsleven is een gewogen gemiddelde van de vertrouwensindicatoren van de onderliggende bedrijfstakken.

2.1 Ondernemersvertrouwen totale niet-financiële bedrijfsleven

Het ondernemersvertrouwen is voor het dertiende kwartaal op rij negatief en komt in het eerste kwartaal van 2025 uit op -5,4. Een kwartaal eerder lag het ondernemersvertrouwen op -3,2. Daarmee is het cijfer voor het eerst in ruim een jaar gedaald ten opzichte van een kwartaal eerder. Het ondernemersvertrouwen ligt aan het begin van het eerste kwartaal van 2025 onder het gemiddelde (-3,6) van de reeks vanaf 2012.

2.2 Ondernemersvertrouwen per bedrijfstak

Het totaalcijfer voor het ondernemersvertrouwen is licht gedaald en nog steeds negatief. Dat geldt ook voor de meeste bedrijfstakken, alleen in de zakelijke dienstverlening is het ondernemersvertrouwen positief. Bij twee bedrijfstakken is het ondernemersvertrouwen gestegen, bij elf bedrijfstakken is er sprake van een daling. In de industrie is het vertrouwen nagenoeg gelijk gebleven.

Ondernemers in de landbouw en de horeca meest negatief gestemd

Het ondernemersvertrouwen is met -18,6 het laagst in de landbouw, bosbouw en visserij gevolgd door de horeca met -17,9. In de landbouw, bosbouw en visserij zijn ondernemers over de ontwikkeling en de verwachting van het economisch klimaat nagenoeg even negatief. Ondernemers in de horeca zijn met name negatief over de ontwikkeling van het economisch klimaat in de afgelopen drie maanden.

Ten opzichte van het vorige kwartaal is het ondernemersvertrouwen het meest gedaald bij de delfstoffenwinning (-13,7), de vervoer en opslag (-10,0) en de autohandel en -reparatie (-9,8). Bij de eerste twee bedrijfstakken zorgde dat voor een omslag van een positief naar een negatief cijfer. Datzelfde is ook bij de verhuur en handel van onroerend goed te zien, al was daar de daling een stuk kleiner.

Ondernemersvertrouwen in de groothandel het sterkst verbeterd

In de groothandel en handelsbemiddeling is het ondernemersvertrouwen het sterkst verbeterd (+2,6) ten opzichte van een kwartaal eerder. Dat komt met name omdat ondernemers daar minder negatief zijn over de ontwikkeling van het economisch klimaat. Ondanks de verbetering is het ondernemersvertrouwen hier nog wel negatief. Ook in de zakelijke dienstverlening is het cijfer verbeterd (+2,2) ten opzichte van het vorige kwartaal. Het ondernemersvertrouwen is hier met 3,2 als enige bedrijfstak positief.

2.3 Ondernemersvertrouwen naar regio

Net als het landelijke cijfer is het ondernemersvertrouwen in alle provincies negatief in het eerste kwartaal van 2025. In acht van de twaalf provincies is het cijfer ook gedaald ten opzichte van het vorige kwartaal. In Noord-Holland is het ondernemersvertrouwen van 1,2 naar -6,9 het meest gedaald. Ook in Flevoland sloeg de stemming om van positief naar negatief. In Fryslân, Overijssel en Utrecht is het ondernemersvertrouwen gestegen. In Utrecht is het cijfer met -1,0 het minst negatief van alle provincies. In Noord-Holland en Drenthe is de stemming met -6,9 het negatiefst.