De invloed van de toename van het aantal gewerkte uren op de productiviteit

3. Demografische ontwikkelingen

De demografische druk is de som van de groene druk en de grijze druk. De groene druk is het aantal personen jonger dan 20 jaar als percentage van het aantal 20-64-jarigen. De grijze druk is het aantal 65-plussers als percentage van het aantal 20-64-jarigen. Personen jonger dan 20 jaar zitten vaak nog op school en werken daarom niet of minder. Ouderen zijn dikwijls gepensioneerd. Een hoge demografische druk heeft derhalve een drukkend effect op het aantal gewerkte uren per inwoner.

In Nederland daalde de demografische druk fors tussen 1966 en 1994. Dit kwam door de afname van de groene druk. Na 1994 steeg de demografische druk weer. Deze stijging betrof de grijze druk en wordt ook wel de vergrijzing genoemd. In 2019 is de grijze druk 32,6 procent en de totale demografische druk 69,8 procent. Volgens de huidige prognoses stijgen zowel de grijze druk als de totale demografische druk tot en met 2042. In dat jaar zal de grijze druk 48,1 procent bedragen en de totale demografische druk 88,9 procent.

3.1 Demografische druk
JaarGroene druk (%)Grijze druk (%)
195067,914
19516814,2
195268,114,5
195368,414,8
195468,815,1
195569,115,4
195669,515,6
195769,915,9
195870,416,1
19597116,5
196071,416,8
196171,717,1
196272,217,5
196372,517,7
196472,517,9
196572,218,1
196672,118,3
19677018,3
196868,618,5
196967,418,6
197066,618,8
197165,918,9
197265,119
197364,319,1
197463,219,3
19756219,5
197660,719,6
197759,319,6
197857,919,8
197956,519,9
198055,120,1
198153,820,1
198252,320,1
198350,620,1
198448,920,1
198547,320
19864620,2
198744,920,4
198843,820,6
198942,820,7
199041,720,8
199140,820,8
19924020,8
199339,420,9
199439,121
19953921,1
19963921,3
199739,121,5
199839,121,7
199939,221,8
200039,421,9
200139,522
200239,522,1
200339,722,2
200439,822,5
200539,822,8
200639,623,2
200739,423,6
200839,224
20093924,5
201038,925,1
201138,625,6
201238,526,8
201338,428
201438,229
20153829,9
201637,930,6
201737,831,3
201837,632
201937,332,6
20203733,3
202136,734
202236,534,8
202336,335,6
202436,236,4
202536,337,3
202636,438,3
202736,639,3
202836,940,3
202937,241,3
203037,542,4
203137,843,4
203238,144,3
203338,545,2
203438,946,2
203539,447,2
203639,848,2
203740,249
203840,649,6
203940,949,9
204041,150,1
204141,350,1
204241,350,1
204341,350
204441,349,9
204541,249,8
204641,149,7
204740,949,6
204840,749,4
204940,549,1
205040,249


Opmerkelijk is dat ondanks de vergrijzing het aantal gewerkte uren per inwoner juist is gestegen. In 2018 was het aantal gewerkte uren per inwoner met 778 zelfs het hoogst in bijna een halve eeuw tijd.3)

3.2 Aantal gewerkte uren per inwoner
PeriodenGewerkte uren per inwoner
1969768,3558465
'70755,3890994
'71740,864572
'72729,5533115
'73718,9436056
'74696,81898
'75669,9137441
1976664,4371625
'77658,6092828
'78650,5614867
'79650,9273043
'80653,5612446
'81646,1443817
'82627,8919017
1983613,9197747
'84613,0996628
'85615,0186675
'86619,9340068
'87620,3877877
'88626,2000389
'89637,0828836
1990649,2724151
'91652,732592
'92659,8547753
'93653,2920879
'94657,3423555
'95696,6737581
'96715,008238
1997725,9910829
'98736,9472092
'99752,5084987
'00754,020543
'01758,29287
'02749,5687843
'03737,475945
2004736,9278243
'05732,7353373
'06745,7306325
'07765,3775597
'08774,34124
'09759,3171517
'10750,0917829
2011753,5557965
'12744,0407351
'13735,3156045
'14737,4109229
'15741,4759782
'16754,7234952
'17*765,61275
2018*778,1277844
In het jaar 1995 zit een opwaartse breuk van bijna 23 uren per inwoner. Gecorrigeerd voor deze breuk is het aantal uren per inwoner in 2018 het hoogst sinds 1970.


3) Voor de berekening van het aantal gewerkte uren per inwoner is gebruik gemaakt van de gemiddelde bevolking. Dit betreft het gemiddelde van de bevolking op 1 januari van het betreffende jaar en die op 1 januari in het jaar erop.