5. Opgelegde sancties voor computervredebreuk

Het Openbaar Ministerie (OM) en de rechter kunnen sancties opleggen aan verdachten van computervredebreuk (hacken). In een deel van de gevallen deelt het OM zonder tussenkomst van de rechter een strafbeschikking uit, biedt een transactie aan of besluit tot het seponeren van de zaak onder bepaalde voorwaarden (voorwaardelijk beleidssepot). Veelal bestaan strafbeschikkingen of transacties uit een taakstraf, een geldboete of schadevergoeding. Een deel van de zaken stuurt het OM door naar de rechter die op zijn beurt een straf of maatregel kan opleggen. In dit hoofdstuk worden enkele cijfers hierover beschreven. De cijfers zijn afkomstig uit het CBS-onderzoek Strafrechtspraak (CBS, 2024d).

Aantal OM-sepots verdubbeld, gelijk aantal OM-schuldigverklaringen 

Het totaal aantal keren dat het OM een beslissing nam bij computervredebreukzaken nam toe van 440 in de periode 2012—2017 tot 705 in de periode 2018—2023. Dat betekent een toename van 60 procent. In de periode 2018-2023 werden 131 van de in totaal 705 (19 procent) door het OM genomen beslissingen inzake computervredebreuk afgehandeld door het OM met een transactie, strafbeschikking of voorwaardelijk beleidssepot (tabel 4.2.1). Deze zaken zijn dus afgehandeld met een strafoplegging zonder tussenkomst van een rechter. Dit aandeel is sterk afgenomen ten opzichte van de periode 2012—2017, toen nog 29 procent van het totaal aantal door het OM genomen beslissingen met een strafoplegging werd afgehandeld. Het aantal zaken wat door het OM onvoorwaardelijk is geseponeerd is verdubbeld, het betreft 391 zaken in de periode 2018—2023. Een deel van de zaken stuurt het OM door naar de rechter waarna de rechter bij schuldigverklaring een straf of maatregel op kan leggen. In 2018-2023 werden 162 zaken doorgestuurd naar de rechter. Dat is een toename van 62 procent in vergelijking met de periode 2012-2017.  

Ook meer rechterlijke beslissingen

In de periode 2018-2023 werden 132 computervredebreukzaken afgedaan door de rechter. Bijna 55 procent meer dan in de periode 2012-2017. Bij 106 (80 procent) van de computervredebreukzaken die door de rechter zijn afgedaan in 2018—2023 deelde de rechter een straf uit tegenover 73 procent van de zaken in de periode 2012—2017. De meeste overige door de rechter afgedane zaken leiden tot vrijspraak dan wel een schuldigverklaring zonder straf.

Rechter legt vaker gevangenis- en taakstraf op maar minder boetes

Voor de zaken die bij de rechter tot een straf leiden betreft dit relatief vaak een taakstraf.
Bij 79 procent van de zaken waarbij door de rechter een straf werd opgelegd in 2018—2023 betrof dit een taakstraf. Dat is meer dan in 2012—2017 toen nog 61 procent werd afgedaan met een taakstraf. Het aandeel door de rechter opgelegde boetes is gedaald van 31 procent in 2012—2017 naar 8 procent in 2018—2023. Het aandeel opgelegde gevangenisstraffen is daarentegen bijna verdubbeld. Bij 43 procent van de schuldigverklaringen in de periode 2018-2023 tegenover 23 procent in 2012-2017 waarbij door de rechter een straf werd opgelegd betrof dit een gevangenisstraf.