Herindelingen en grenswijzigingen

In Nederland vinden regelmatig herindelingen plaats op gemeentelijk niveau. Soms zijn dit wijzigingen in de grens tussen twee gemeenten. Soms betreft het fusies van gemeenten. In StatLine wordt elke verandering sinds 1949 vermeld in de toelichting bij de betreffende gemeente. De StatLine-tabel Gebieden; overzicht vanaf 1830 bevat het volledige overzicht.

Als gemeenten fuseren onder een nieuwe naam, krijgt de nieuwe gemeente ook een nieuwe gemeentecode. Dit gebeurt ook wanneer een gemeente van naam verandert. Indien gemeenten fuseren en de nieuwe naam die van één van de fusiegenoten is, dan verandert de gemeentecode niet. Van de gemeentelijke indelingen vanaf 1991 en hun wijzigingen in naam en code is een overzicht beschikbaar.

Gevolgen van herindelingen

De statistieken van het CBS worden steeds berekend voor de indeling die op dat moment van toepassing is. Het gevolg daarvan is dat statistieken na een herindeling niet meer goed door de tijd vergelijkbaar zijn: van opgeheven gemeenten worden geen cijfers meer weergegeven, en bij fusies is er sprake van een breuk (grote verandering) in de cijfers. U kunt volgtijdelijke cijfers zelf berekenen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid van het laten berekenen van volgtijdelijke cijfers door het CBS. Daarnaast biedt CBS de tabel Gemeenten, regionale indeling 2009, volgtijdelijk, waarin gemeenten voor enkele variabelen wel in de tijd zijn te volgen.

Een ander gevolg van de gemeentelijke herindelingen is dat gebiedsindelingen met gemeenten als basis na een fusie ineens midden door een nieuwe gemeente kunnen lopen. Er wordt dan met de beheerder van deze indelingen afspraken gemaakt over de nieuwe grenzen. Deze gebieden zijn vervolgens ook niet zonder meer door de tijd vergelijkbaar.

Meer achtergronden over herindelingen en de gevolgen voor de statistiek staan in De invloed van gemeentelijke herindelingen op de regionale statistieken van het CBS.