Hulp voor ziekenhuis in Gambia na avontuurlijke reis

/ Auteur: Miriam van der Sangen
Inwoners van de hoofdstad Banjul, Gambia
© ANP / EPA
Op 22 oktober van dit jaar vertrok een colonne van 52 deelnemers met 23 auto’s en 2 motoren vanuit Zwijndrecht naar Gambia. Doel was geld op te halen voor een röntgenapparaat ter waarde van ongeveer 200 000 euro voor het Health Center in Lamin in Gambia. Carola Weijsenfeld, werkzaam bij het CBS als manager bij de sector informatiemanagement en beleidsadvies, was met haar echtgenoot één van de deelnemers. Een groot aantal van haar collega’s sponsorden de rally. Na een avontuurlijke tocht door Europa en Noord- en West-Afrika werd het ziekenhuis in Gambia bereikt en het geld voor het röntgenapparaat ingezameld.

Zwakke economie

Gambia is het kleinste land van Afrika. Het ligt in het westen aan de Atlantische Oceaan en grenst aan de andere kant aan Senegal. Het is erg arm en heeft een zwakke economie. Volgens de Verenigde Naties leeft 61 procent van de bevolking onder de armoedegrens en zijn de leefomstandigheden slecht. De gezondheid van de 2 miljoen inwoners laat vaak te wensen over door eenzijdige voeding. Er is aan veel gebrek, zoals aan elektriciteit en stromend water. Statistieken wijzen uit dat de levensverwachting zo’n 20 jaar lager is dan in de Europese landen. Naast hypertensie, diabetes, infectieziekten, ondervoeding en malaria is er een hoge kindersterfte. Gemiddeld sterven er bijna 50 van de 1000 baby’s bij de geboorte en halen 125 op de 1000 kinderen hun eerste levensjaar niet. Gambia heeft geen sociaal verzekeringsstelsel. Alleen degenen die geld hebben, kunnen naar de dokter of onderwijs volgen.

Schrijnende gevallen

Reden voor Carola Weijsenfeld om mee te doen aan de X-ray challenge om geld voor een röntgenapparaat in het Lamin Health Center in te zamelen. Weijsenfeld: ‘Dit Health Center is een kliniek midden in het hart van Lamin, een dorp van 45 000 inwoners in Gambia. Gemiddeld komen er jaarlijks ruim 25 000 patiënten uit de hele regio – vaak schrijnende gevallen – voor een medisch consult. Het röntgenapparaat is hard nodig, omdat er veel TBC in deze regio voorkomt. Met een röntgenapparaat kan die ziekte in een vroeg stadium opgespoord worden. Dat geldt ook voor mensen die breuken hebben opgelopen. Daarnaast is het apparaat van groot belang voor vruchtbaarheidsonderzoek bij vrouwen. Kinderen zijn ‘het pensioen’ van hun ouders: zij zorgen voor hen bij ouderdom. Vrouwen krijgen gemiddeld 8 kinderen, maar 3 ervan overlijden vroegtijdig en er gaat veel mis bij de bevallingen.’

565374626576624d744a634871526f4f6a3748686f773d3d
© CBS, Carola Weijsenfeld

De medewerkers van de Sara Kunda kliniek krijgen uitleg over de medicijnen van Carola Weijsenfeld

Risicovol

De reis naar Gambia startte op 22 oktober van dit jaar vanuit Zwijndrecht. ‘We wilden al eerder gaan maar vanwege het coronavirus, een diplomatiek geschil tussen Marokko en Spanje en de voortdurende strijd tussen Marokko, Front Polisario en Mauritanië over de westelijke Sahara was dat te gevaarlijk. Maar ook nu was de reis door Noord-Afrika risicovol. In de grensgebieden met de Westelijke Sahara en Mauritanië liggen mijnen. Daar was begeleiding van militairen en gidsen noodzakelijk. We hebben ter voorbereiding vooraf veel zelf geregeld. Denk aan vaccinaties, preventieve medicijnen met apothekersverklaringen, visa, aanmeldingen bij de ambassades, paspoort en autopapieren in 20-voud voor alle grens- en controleposten. Met de deelnemers zijn we voor de start van de reis een aantal keren bij elkaar gekomen om kennis te maken en informatie uit te wisselen.’

Sponsorgeld en veiling

Het was volgens Weijsenfeld een enthousiast en gemêleerd gezelschap. De jongste deelnemers waren 23–24 jaar, de oudste ruim 60. Vooraf moesten ook alle deelnemers zoveel mogelijk sponsorgeld inzamelen. ‘Een groot aantal CBS’ers heeft een bijdrage geleverd en ik heb bij de AFAS-foundation door een uitgebreide projectaanvraag een groot sponsorbedrag mogen binnenslepen. Daarnaast hebben we zelf een tweedehands auto aangeschaft, waarmee we de tocht aangingen. In Gambia hebben we – samen met de andere deelnemers – alle auto’s op een veiling in de hoofdstad Banjul verkocht. De opbrengst hiervan leverde in totaal ruim 100 000 euro op. Deze opbrengst wordt tezamen met 35 000 euro aan opgehaald sponsorgeld met een factor 1,5 door de Stichting Wilde Ganzen vermenigvuldigd. Daardoor komen we ruim op de gewenste 200 000 euro voor het röntgenapparaat uit.’

Onder de indruk

Weijsenfeld raakte tijdens de tocht door Noord- en West-Afrika zeer onder de indruk van het continent. ‘We zijn een avontuur aangegaan en wisten van tevoren niet wat we zouden tegen komen. De reis door Marokko was geweldig. Het is een heel mooi land met een prachtige natuur. We hebben hoog in het Atlasgebergte overnacht in het bergdorp Imilchil, te midden van Berbers. Dan waan je je 200 jaar terug in de tijd. Ook hebben we een ontvangst en lunch gehad in Rabat bij de Nederlandse ambassadeur van Marokko, Jeroen Roodenburg en zijn vrouw. Hij vertelde dat een paar weken later een aantal CBS-collega’s een werkbezoek aan het Marokkaanse statistiekbureau zou afleggen en ook de ambassade zou bezoeken. We hebben hele stukken afgelegd door de woestijn van Mauritanië, zonder een mens tegen te komen. Het wegdek was vaak erg slecht, waardoor er heel wat wielen moesten worden verwisseld en garages zijn bezocht. Vanaf de westelijke Sahara tot en met Gambia waren er veel controleposten, waar je altijd moest stoppen en een praatje maken. Daardoor duurde een dag vaak lang. Tijdens onze reis van ruim 8500 kilometer zijn we – ondanks de enorme armoede – heel veel vriendelijke en gastvrije mensen tegengekomen. In Gambia voelden we ons enorm welkom met juichende kinderen die naar ons zwaaiden en mensen die ons spontaan bedankten. Dan voel je je trots en nederig tegelijkertijd.’

Fantastisch avontuur

Inmiddels zijn Weijsenfeld en de andere deelnemers van de X-ray challenge weer terug in Nederland. ‘Het was één groot en fantastisch avontuur en er zijn veel vriendschappen ontstaan onder de deelnemers. We hebben ons doel gehaald en verschillende offertes opgevraagd om het röntgenapparaat te kunnen aanschaffen. Uiteindelijk hebben we gekozen voor een bedrijf in Delft. Dat gaat in februari 2023 het apparaat afleveren in Lamin.’ Weijsenfeld is zó enthousiast over het continent, de mensen, de natuur en cultuur dat ze van plan is binnen niet al te lange termijn terug te gaan. ‘We gaan de levering van het röntgenapparaat volgen en willen ook nog helpen met onderdelen voor een ambulance die gerepareerd moet worden. Kortom, onze reis gaat nog wel een vervolg krijgen.’