Aan de slag met big data tijdens Zwolse 24-uurs hackaton

/ Auteur: Miriam van der Sangen
Hoe kan big data bijdragen aan het vergroten van de bereikbaarheid en gastvrijheid van Zwolle? Hoe kunnen we big data gebruiken voor innovatieve informatietoepassingen en -diensten? Om hier achter te komen gingen tijdens een Innovation Hack tientallen enthousiaste dataspecialisten en datascientists - onder meer vanuit CBS - in het weekend van 21 en 22 mei jl. vierentwintig uur lang aan de slag om te kijken of ze met big data een antwoord konden vinden op deze vragen. Het resultaat was verrassend.  

Privacy

Wethouder Brink van de gemeente Zwolle heeft financiën, cultuur, onderwijs en bedrijfsvoering in zijn portefeuille. Hij wil met allerlei digitaliseringsprojecten, onder andere op het gebied van big data, belangrijke beleidsvragen die in zijn stad leven beantwoorden. Daartoe organiseerde de gemeente Zwolle in augustus vorig jaar voor de eerste keer een hackaton. Dat was zo’n succes dat er een vervolg op kwam. ‘Toen wij met het idee voor een hackaton kwamen, reageerde iedereen in de trant van: waar beginnen jullie aan? Ik heb toen gezegd dat we het konden doen onder de voorwaarde dat de privacy van de persoonlijke gegevens gewaarborgd is. Daar hebben we voor gezorgd.’

Intensief

De eerste hackaton ging over de vraag hoe ouderen op een goede manier thuis kunnen blijven wonen. Bij de tweede hackaton zochten ongeveer dertig datadeskundigen in groepen naar toepassingen met data die de gemeente verder zouden kunnen helpen op het gebied van bereikbaarheid en gastvrijheid. CBS nam ook bij de tweede hackaton de uitnodiging van de gemeente Zwolle aan, omdat het graag het gebruik van data wil stimuleren. Namens CBS waren Mirela Causevic en Ole Mussmann aanwezig. Beide CBS’ers werken bij de ICT-afdeling waar innovatie hoog in het vaandel staat. Zij waren gelijk enthousiast toen hun leidinggevende vroeg of ze wilden deelnemen. Mussmann: ‘Het was héél intensief. We waren twee dagen constant aan het werk en hebben veel gebrainstormd met allerlei deelnemers.’ Causevic bevestigt dat. ‘We hadden veel demografische datasets, onder andere over bevolking, huishoudens, buurten, voertuigen, bushaltes. Daarnaast beschikten we over parkeerdata, sociale media data, geregistreerde ongevallen, politiemeldingen, fietsdata, verkeerslichtdata, data over reistijden en wifidata van mobiele devices. De uitdaging lag in het vinden en combineren van overlappende variabelen, bijvoorbeeld datums, om zaken met elkaar te kunnen vergelijken.’ De CBS-deelnemers werkten intensief samen met Mitra Baratchi, een ervaren onderzoeker van de Universiteit Twente.

‘Toen we de vijf verschillende resultaten zagen, waren we erg verrast’

Verrassende resultaten

Aan het eind van de hackaton moesten de verschillende groepjes datadeskundigen hun bedachte oplossingen presenteren. Wethouder Brink: ‘We wisten van tevoren eigenlijk niet wat we konden verwachten. Toen we de vijf totaal verschillende resultaten zagen, waren we erg verrast.’ Zo bedacht een aantal studenten van de Zwolse scholengemeenschap Landstede, mbo-opleiding applicatie-ontwikkeling, een praktische evenementenapp. Daarmee kunnen bezoekers aan de stad snel en efficiënt begeleid worden naar parkeerplaatsen. De winnaars van de hackaton waren 5 data-experts die zich verdiepten in de data van kruispunten en verkeersstromen in Zwolle. Via verschillende databronnen keken ze naar de verschillen per kruispunt. Door de combinatie van verkeerstroomdata en data van verkeersregelinstallaties wisten zij die verschillen helder in kaart te brengen en daarmee dichter bij een oplossing te komen om de bereikbaarheid van Zwolle te vergroten. De gemeente Zwolle bespreekt binnenkort alle resultaten en bekijkt hoe de gepresenteerde ideeën praktisch uitgewerkt kunnen worden. 

Kennis en ervaring delen

Wethouder Brink vertelt dat Zwolle al geruime tijd aan fact based policy doet en dat deze hackaton daar mooi op aansluit. ‘Ik ben een groot voorstander van dit soort evenementen, omdat het enorm prikkelt om op deze manier te werken aan oplossingen voor beleidsvraagstukken. Ik kan zó een aantal onderwerpen voor de volgende drie hackatons noemen, bijvoorbeeld op onderwijsgebied.’ Brink benadrukt dat hij de aanwezigheid van CBS, zowel tijdens de eerste als de tweede hackaton, zeer op prijs stelt. ‘Onze afdeling Onderzoek heeft goede contacten met CBS. Wij vinden het erg belangrijk om kennis en ervaring met hen te delen. Daarnaast is Zwolle een groot voorstander van samenwerking.’

Innoveren

Ook Causevic en Mussman zijn erg te spreken over de resultaten van deze hackaton. Causevic: ‘Een hackaton dwingt je om snel verschillende dingen uit te proberen. Die vorm van experimenteren kan heel nuttig zijn als je wilt innoveren. We proberen dat in ons werk ook zoveel mogelijk te doen.’ Mussman: ‘Ik heb in korte tijd veel geleerd. De volgende keer wil ik er zeker weer bij zijn!’

Initiatief van Smart Zwolle 

De hackaton, met de naam ‘Smart benutten Urban Traffic Data Hack’, is een initiatief van Smart Zwolle (van de gemeente Zwolle) in samenwerking met Beter Benutten Zwolle Kampen en Data Science Amsterdam/Zwolle. Diverse partners werkten aan deze hackaton mee door onder andere data beschikbaar te stellen, zoals de gemeente Zwolle, provincie Overijssel, CBS en Rijkswaterstaat.