Warmtepompen; aantallen, thermisch vermogen en energiestromen

Warmtepompen; aantallen, thermisch vermogen en energiestromen

Warmtepompen Sector Perioden Warmtepompen In gebruik genomen warmtepompen (aantal) Warmtepompen Uit gebruik genomen warmtepompen (aantal) Warmtepompen Opgestelde warmtepompen einde van jaar (aantal) Thermisch vermogen van warmtepompen In gebruik genomen thermisch vermogen (megawatt) Thermisch vermogen van warmtepompen Uit gebruik genomen thermisch vermogen (megawatt) Thermisch vermogen van warmtepompen Opgesteld thermisch vermogen einde jaar (megawatt) Energiestromen Bruto warmteproductie warmtepompen (TJ) Energiestromen Verbruik van elektriciteit en aardgas (TJ) Energiestromen Bruto eindverbruik (TJ) Vermeden verbruik van fossiele energie (TJ) Vermeden emissie kooldioxide (CO2) (mln kg)
Warmtepompen; totaal Totaal gebouwen 2021 368.142 5.494 1.470.614 2.095 81 10.420 24.924 8.723 16.201 7.193 278
Warmtepompen; totaal Totaal gebouwen 2022** 420.704 5.278 1.886.039 2.656 109 12.966 31.774 11.274 20.500 8.210 292
Warmtepompen; totaal Totaal gebouwen 2023* 465.448 7.355 2.344.132 3.013 146 15.834 40.246 14.409 25.837 10.021 346
Warmtepompen; totaal Woningen 2021 322.450 4.613 1.063.324 1.558 26 5.411 12.988 4.636 8.353 3.516 130
Warmtepompen; totaal Woningen 2022** . 4.342 1.453.172 . 25 7.393 18.074 6.529 11.545 4.362 146
Warmtepompen; totaal Woningen 2023* . 6.394 1.886.505 . 50 9.634 24.608 8.973 15.635 5.714 185
Warmtepompen; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2021 45.692 881 407.290 537 55 5.008 11.936 4.088 7.848 3.677 148
Warmtepompen; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2022** . 936 432.867 . 84 5.574 13.700 4.745 8.955 3.848 146
Warmtepompen; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2023* . 961 457.628 . 96 6.200 15.638 5.436 10.202 4.307 161
Warmtepompen bodem; totaal Totaal gebouwen 2021 21.792 3.446 106.264 215 78 1.865 7.384 1.864 5.520 3.658 178
Warmtepompen bodem; totaal Totaal gebouwen 2022** 22.693 3.583 125.374 260 104 2.021 8.002 2.018 5.984 3.865 187
Warmtepompen bodem; totaal Totaal gebouwen 2023* 26.563 4.100 147.837 341 119 2.242 8.880 2.237 6.643 4.291 208
Warmtepompen bodem; totaal Woningen 2021 21.300 2.565 96.992 139 23 771 3.053 769 2.284 1.514 74
Warmtepompen bodem; totaal Woningen 2022** . 2.687 116.289 . 23 890 3.524 887 2.636 1.704 83
Warmtepompen bodem; totaal Woningen 2023* . 3.323 138.676 . 40 1.022 4.048 1.019 3.030 1.960 95
Warmtepompen bodem; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2021 492 881 9.272 77 55 1.094 4.331 1.095 3.236 2.144 105
Warmtepompen bodem; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2022** . 896 9.085 . 82 1.131 4.479 1.131 3.348 2.160 105
Warmtepompen bodem; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2023* . 777 9.161 . 79 1.220 4.832 1.219 3.613 2.331 113
Warmtepompen bodem; wv hybride Totaal gebouwen 2021 . . . . . . . . . . .
Warmtepompen bodem; wv hybride Totaal gebouwen 2022** . . . . . . . . . . .
Warmtepompen bodem; wv hybride Totaal gebouwen 2023* . . . . . . . . . . .
Warmtepompen bodem; wv hybride Woningen 2021 . . . . . . . . . . .
Warmtepompen bodem; wv hybride Woningen 2022** . . . . . . . . . . .
Warmtepompen bodem; wv hybride Woningen 2023* . . . . . . . . . . .
Warmtepompen bodem; wv hybride Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2021 . . . . . . . . . . .
Warmtepompen bodem; wv hybride Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2022** . . . . . . . . . . .
Warmtepompen bodem; wv hybride Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2023* . . . . . . . . . . .
Warmtepompen buitenlucht; totaal Totaal gebouwen 2021 346.350 2.048 1.364.349 1.880 3 8.555 17.541 6.860 10.681 3.535 99
Warmtepompen buitenlucht; totaal Totaal gebouwen 2022** 398.011 1.695 1.760.665 2.396 5 10.946 23.772 9.256 14.515 4.345 105
Warmtepompen buitenlucht; totaal Totaal gebouwen 2023* 438.885 3.255 2.196.295 2.672 27 13.591 31.366 12.171 19.194 5.730 138
Warmtepompen buitenlucht; totaal Woningen 2021 301.150 2.048 966.332 1.420 3 4.640 9.936 3.867 6.069 2.001 56
Warmtepompen buitenlucht; totaal Woningen 2022** . 1.655 1.336.884 . 2 6.503 14.551 5.642 8.909 2.658 64
Warmtepompen buitenlucht; totaal Woningen 2023* . 3.071 1.747.829 . 10 8.611 20.560 7.954 12.605 3.754 90
Warmtepompen buitenlucht; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2021 45.200 0 398.017 460 0 3.915 7.605 2.993 4.612 1.533 43
Warmtepompen buitenlucht; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2022** . 40 423.782 . 2 4.443 9.221 3.614 5.606 1.688 41
Warmtepompen buitenlucht; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2023* . 184 448.466 . 17 4.980 10.806 4.217 6.589 1.976 48
Warmtepompen buitenlucht-lucht Totaal gebouwen 2021 296.584 0 1.143.210 1.493 0 6.767 6.982 2.686 4.296 1.405 39
Warmtepompen buitenlucht-lucht Totaal gebouwen 2022** 304.031 0 1.447.241 1.634 0 8.401 8.747 3.365 5.382 1.596 38
Warmtepompen buitenlucht-lucht Totaal gebouwen 2023* 305.086 0 1.752.327 1.665 0 10.066 10.553 4.060 6.493 1.925 46
Warmtepompen buitenlucht-lucht Woningen 2021 253.185 0 760.434 1.148 0 3.495 3.175 1.221 1.954 639 18
Warmtepompen buitenlucht-lucht Woningen 2022** . 0 1.043.235 . 0 4.775 4.347 1.672 2.675 793 19
Warmtepompen buitenlucht-lucht Woningen 2023* . 0 1.325.657 . 0 6.065 5.527 2.126 3.401 1.008 24
Warmtepompen buitenlucht-lucht Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2021 43.399 0 382.776 345 0 3.271 3.807 1.465 2.342 766 21
Warmtepompen buitenlucht-lucht Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2022** . 0 404.006 . 0 3.626 4.400 1.693 2.706 803 19
Warmtepompen buitenlucht-lucht Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2023* . 0 426.670 . 0 4.001 5.025 1.934 3.092 917 22
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Totaal gebouwen 2021 49.766 2.048 221.139 387 3 1.788 10.558 4.173 6.385 2.129 60
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Totaal gebouwen 2022** 93.980 1.695 313.424 761 5 2.545 15.024 5.891 9.134 2.750 67
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Totaal gebouwen 2023* 133.799 3.255 443.968 1.007 27 3.525 20.813 8.112 12.701 3.805 92
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Woningen 2021 47.965 2.048 205.898 271 3 1.145 6.761 2.646 4.115 1.362 38
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Woningen 2022** . 1.655 293.648 . 2 1.728 10.203 3.970 6.233 1.865 45
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Woningen 2023* . 3.071 422.172 . 10 2.546 15.032 5.828 9.204 2.746 66
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2021 1.801 0 15.241 115 0 643 3.798 1.528 2.270 767 22
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2022** . 40 19.776 . 2 817 4.821 1.921 2.900 885 22
Warmtepompen buitenlucht-water; totaal Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2023* . 184 21.796 . 17 979 5.781 2.283 3.497 1.059 26
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Totaal gebouwen 2021 . . . . . . . . . . .
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Totaal gebouwen 2022** 23.165 . . 134 . . . . . . .
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Totaal gebouwen 2023* 54.167 . . 285 . . . . . . .
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Woningen 2021 . . . . . . . . . . .
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Woningen 2022** . . . . . . . . . . .
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Woningen 2023* . . . . . . . . . . .
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2021 . . . . . . . . . . .
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2022** . . . . . . . . . . .
Warmtepomp buitenlucht-water; wv hybride Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen 2023* . . . . . . . . . . .
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over aantallen warmtepompen, de capaciteit van deze warmtepompen en de hoeveelheid geproduceerde en verbruikte energie. De temperatuur van de warmte uit de bodem of buitenlucht is vaak niet hoog genoeg voor direct gebruik. Daarom worden warmtepompen ingezet om de temperatuur naar een voldoende hoog niveau te brengen. Warmte uit de bodem of buitenlucht is een vorm van hernieuwbare energie. Er zijn ook cijfers opgenomen over het vermeden verbruik van fossiele energie en vermeden emissies van kooldioxide. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar warmtebron (bodem of buitenlucht) en naar sector (woningen of utiliteit). Deze tabel bevat geen gegevens over warmtepompen die ventilatieretourlucht als warmtebron gebruiken.
Vanaf 2022 wordt voor de buitenluchtwarmte-water- en bodemwarmtewarmtepompen het aantal hybride systemen getoond. Met hybride wordt bedoeld een warmtepomp die in combinatie met een aardgasketel werkt. De aardgasketel wordt actief wanneer de warmtevraag niet meer door de warmtepomp alleen kan worden geleverd. Bij het samenstellen van de informatie is gevraagd naar de verkochte warmtepompen waarvan men zeker wist dat deze als hybride worden ingezet. In werkelijkheid kan het aantal hybride warmtepompen hierdoor hoger liggen dan wat er in deze tabel wordt getoond.

Gegevens beschikbaar vanaf:
1994

Status van de cijfers:
Deze tabel geeft definitieve cijfers tot en met 2021, nader voorlopige cijfers over 2022 en voorlopige cijfers over 2023.

Wijzigingen per 26 april 2024:
Voorlopige cijfers over 2023 zijn toegevoegd. Cijfers over 2022 zijn herzien.
Voor warmtepompen die in de jaren 2022 en 2023 in gebruik zijn genomen was het niet mogelijk om op basis van de beschikbare informatie onderscheid naar sector (woningen en utiliteit) te maken. Hierdoor worden de onderwerpen ‘In gebruik genomen warmtepompen’ en ‘In gebruik genomen thermisch vermogen’ van deze jaren als ‘.’ weergegeven. De totalen voor 2022 en 2023 zijn wel beschikbaar.
Cijfers over opgestelde warmtepompen per sector in 2022 zijn licht aangepast. Als gevolg hiervan veranderen ook de energiestromen per sector. Daardoor wijken cijfers in deze tabel licht af van cijfers in Energiebalans; aanbod en verbruik, sector.

Wijzigingen per 14 december 2023:
Revisie (2021) en actualisering (2022) van cijfers over het vermeden verbruik van fossiele brandstoffen en vermeden CO2-emissies. Dit gebeurt naar aanleiding van een actualisering van het rendement, het fossiele energieverbruik en de CO2-emissie van de elektriciteitsproductie.

Wijzigingen per 14 november 2023:
Cijfers over 2022 verbeterd.

Wijzigingen per 19 april 2023:
Geen, dit is een nieuwe tabel. Deze tabel is de opvolger van "Warmtepompen; aantallen, thermisch vermogen en energiestromen, 1994-2021". Zie paragraaf 3.


Wanneer komen er nieuwe cijfers:
Voorlopige cijfers over het voorafgaande jaar elk jaar in april.
Nader voorlopige cijfers over het voorafgaande jaar verschijnen elk jaar in december.
Definitieve cijfers verschijnen in december van het tweede jaar na het verslagjaar.”

Toelichting onderwerpen

Warmtepompen
Een warmtepomp is een apparaat waarmee warmte op een lage temperatuur door toevoer van hulp-energie (vaak elektriciteit) wordt omgezet in warmte bij hoge temperatuur.

De werking komt overeen met die van een koelkast. Ook daar wordt warmte van lage temperatuur (in de koelkast) omgezet naar warmte van hoge temperatuur (buiten de koelkast). Daarbij wordt warmte van binnen de koelkast verplaatst naar buiten de koelkast.

Over het aantal warmtepompen zijn drie soorten gegevens beschikbaar:
1. Het aantal in gebruik genomen warmtepompen in een bepaald jaar.
2. Het aantal uit gebruik genomen warmtepompen in een bepaald jaar.
3. Het aantal warmtepompen opgesteld aan het eind van een bepaald jaar.
In gebruik genomen warmtepompen
Het aantal warmtepompen dat in het verslagjaar in gebruik is genomen.
Uit gebruik genomen warmtepompen
Het aantal warmtepompen dat in het verslagjaar uit gebruik is genomen en als verwijderd wordt beschouwd.
Opgestelde warmtepompen einde van jaar
Het aantal warmtepompen dat op 31 december van het verslagjaar in gebruik is.
Thermisch vermogen van warmtepompen
Maximale warmteproductie per tijdseenheid

Voor thermisch vermogen wordt als eenheid Megawatt gebruikt.
In gebruik genomen thermisch vermogen
Het thermisch vermogen dat in het verslagjaar in gebruik is genomen.
Uit gebruik genomen thermisch vermogen
Het thermisch vermogen dat in het verslagjaar uit gebruik is genomen en als verwijderd wordt beschouwd.
Opgesteld thermisch vermogen einde jaar
Het thermisch vermogen dat op 31 december van het verslagjaar in gebruik is.
Energiestromen
Bij warmtepompen zijn drie energiestromen relevant;
1. de bruto productie van warmte (uitgaande energie)
2. het eigen verbruik van elektriciteit en aardgas (ingaande energie) en
3. de onttrekking van warmte uit de bodem of buitenlucht (ingaande energie).
De ingaande stromen zijn gelijk aan de uitgaande stroom.

Voor energiestromen wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
Bruto warmteproductie warmtepompen
Totale warmteproductie van de warmtepompen.
Verbruik van elektriciteit en aardgas
Eigen verbruik van elektriciteit en aardgas door warmtepompen.
Bruto eindverbruik
Bruto eindverbruik

Het bruto eindverbruik van warmtepompen is gedefinieerd als de hoeveelheid onttrokken warmete uit de bodem of buitenlucht voor nuttige toepassing. De hoeveelheid onttrokken warmte uit de bodem of buitenlucht wordt doorgaans berekend uit de totale warmteproductie van de warmtepomp minus het eigen verbruik van elektriciteit of aardgas door de warmtepomp.
Vermeden verbruik van fossiele energie
Het vermeden verbruik van fossiele energie is de hoeveelheid fossiele energie (en kernenergie) die nodig geweest zou zijn als de hernieuwbare energie niet gebruikt zou zijn.
Bij de berekening van vermeden verbruik van fossiele energie gaat het om de som van:
1. Het vermeden verbruik van fossiele energie door de binnenlandse productie van elektriciteit, warmte en gas uit hernieuwbare bronnen.
2. Het vermeden verbruik van fossiele energie door de op de binnenlandse markt verkochte biobrandstoffen voor het wegverkeer.
De import en export van groene stroom telt niet mee.

In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
Vermeden emissie kooldioxide (CO2)
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron. De hoeveelheid kooldioxide die uitgestoten zou zijn, wanneer er geen gebruik zou zijn gemaakt van de betreffende hernieuwbare energiebron. Gerekend is met referentietechnologieën die gedefinieerd zijn in het Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (RVO.nl en CBS, 2015). Het gaat hierbij om de binnenlandse productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. De import van groene stroom telt niet mee.
Bij de berekening van de vermeden emissies kooldioxide wordt alleen gekeken naar de vermeden emissies bij de productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. Er wordt niet gekeken naar de verschillen tussen hernieuwbare en fossiele energie bij de winning en omzetting van brandstoffen en bij het maken van installaties voor de productie van elektriciteit, warmte en gas.

CO2: kooldioxide. 1 kton = 1 000 ton = 1 miljoen kg.
De CO2-emissiecijfers zijn voorlopig.