Maatstaven Financiële-verhoudingswet (Fvw)

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Oppervlakten

Land (Gf-Fvw)

De oppervlakte land(Gf-Fvw) in hectare, wordt berekend op basis van de meest recente topografische kaartbladen van de Basis Registratie Topografie (BRT) van het Kadaster, volgens de omschrijvingen van de meest recent gepubliceerde statistiek van het Bodemgebruik.
Jaarlijks word de digitale topografische kaart van Nederland opnieuw door het Kadaster geïnventariseerd en gepubliceerd. De inventarisatie wordt afgeleid van luchtfoto’s en is maximaal twee jaar oud.

Naast de oppervlakten land(Gf-Fvw) publiceert het CBS ook oppervlakten land volgens de methodiek van de statistiek van het Bodemgebruik. Berekende oppervlakten land verschillen tussen beide publicaties. Daar waar de berekening voor het Gemeentefonds uitgaat van de meest recent gepubliceerde topografische kaarten gebruikt de statistiek van het Bodemgebruik een jaaropname, die integraal van Nederland eens in de drie jaar wordt uitgevoerd, en heeft daarmee een oudere grondslag.

Definitieve cijfers
Berekening vindt plaats met definitieve gemeentegrenzen van het peiljaar en de meest recent gepubliceerde topografische kaarten.

Voorlopige cijfers
Berekening vindt plaats in november van het voorgaand jaar en is gebaseerd op definitieve gegevens van twee jaar voor het peiljaar.
De gemeentelijke cijfers van het peiljaar worden afgeleid van definitieve gegevens van twee jaar daarvoor, gecombineerd met gemeentegrenzen van het voorgaand jaar waarop een herindeling naar het peiljaar is toegepast.

Tot land wordt gerekend de hoofdgroepen: Verkeer, Bebouwd, Semi-bebouwd, Recreatie, Bos & natuur en Landbouw uit de statistiek 'Bodemgebruik in Nederland' van het CBS.

Buitengebied

Oppervlakte land buiten de woonkernen in hectaren volgens de regionale indeling op 1 januari van het peiljaar.

Bebouwing (Gf-Fvw)

De oppervlakte bebouwing volgens toepassing binnen het Gemeentefonds is de oppervlakte van de verticale projectie van de contouren van bebouwing op het aardoppervlak.
Met ingang van cijfers over 2015 worden pandcontouren uit de Basisregistratie Adressen en gebouwen (BAG) afgeleid, waarbij pandcontouren worden uitgesloten welke overwegend als kas/warenhuis of tank aan te merken zijn volgens de Basisregistratie Topografie (BRT) van het Kadaster.

Definitieve cijfers
Met ingang van cijfers over 2015 worden oppervlakten bebouwing per woonkern en buitengebied afgeleid van de pandcontouren en het aantal verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen per 500 bij 500 meter vierkant op 1 januari in de BAG.

Voorlopige cijfers
Berekening vindt plaats in november van het voorgaand jaar.
Met ingang van cijfers over 2015 worden deze gebaseerd op de BAG van 1 september voorafgaand aan het peiljaar.
De gemeentelijke indeling van het peiljaar is afgeleid van een herindeling en eventuele opsplitsing van gemeenten van het voorgaande jaar. Grenscorrecties tussen gemeenten worden hierbij buiten beschouwing gelaten.

Buitengebied

Oppervlakte bebouwing in het gebied buiten de woonkernen in hectaren volgens de regionale indeling op 1 januari van het peiljaar.

Bodemgesteldheid en oeverlengte

Bodemgesteldheid en oeverlengte bevat:
- De bodemfactoren
- De oppervlakten kleigrond, kleiveengrond, veengrond en zandgrond/overig
- De totale oeverlengte
- De oeverlengte op kleiveengronden en veengronden

Bij voldoende aanwezigheid van kleigrond, kleiveengrond en veengrond in de bodem wordt gesproken van ‘slechte grond’. De oppervlakte 'slechte grond' is de oppervlakte in hectare van een minimaal vijf meter dik aaneengesloten pakket holocene klei- en/of veenlagen dat zich binnen de eerste acht meter onder het maaiveld bevindt, voor zover de betrokken lagen niet zijn gelegen onder water(Gf-Fvw).

Er is sprake van een aaneengesloten pakket:
- Kleigrond, wanneer de cumulatieve veendikte binnen de bovenste vijf meter slechte grond maximaal 50 cm bedraagt;
- Kleiveengrond, wanneer de cumulatieve veendikte binnen de bovenste vijf meter slechte grond tussen de 50 cm en de 400 cm bedraagt;
- Veengrond, wanneer de cumulatieve veendikte binnen de bovenste vijf meter slechte grond minimaal 400 cm bedraagt.

Niet tot kleigrond, kleiveengrond of veengrond onderscheiden land wordt tot zandgrond/overig gerekend.

De contouren van 'slechte gronden' zijn in 1997 door NITG-TNO vastgesteld. Per 2022 zijn de contouren ‘slechte gronden’ voor het overgrote deel van het gebied met slechte grond aangepast door de Geologische Dienst Nederland aan de hand van het model Geotop, onderdeel van de Basisregistratie Ondergrond.

Bodemfactor

Een bodemfactor van een regio is het gewogen gemiddelde aandeel van verschillende grondsoorten onder land(Gf-Fvw) en van het binnenwater(Gf-Fvw) ten opzichte van het totale oppervlak van land(Gf-Fvw) en binnenwater(Gf-Fvw) binnen deze regio.

Bij weging van grondsoorten worden de volgende wegingsfactoren gehanteerd:
Weging Categorie
1,00 - Land: zandgrond/overig
1,30 - Land: klei
1,45 - Land: kleiveen
2,10 - Land: veen
1,00 - Binnenwater

De oppervlakken klei-, kleiveen- en veengrond, zandgrond/overig en binnenwater(Gf-Fvw) van een gemeente naar woonkernen en buitengebied wordt berekend met behulp van een Geografisch informatiesysteem waarbij topografische kaartbladen van de Basisregistratie Topografie, kaartbladen van het Bodemgebruik, bodemgesteldheidskaart, dichtheden uit de BAG per 500m x 500m rastervierkant en gemeentegrenzen worden gecombineerd.

Bodemfactoren woonkern en buitengebied worden mede uit de Basisregistratie Adressen en Gebouwen afgeleid door aan verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen een 500 meter bij 500 meter vierkant toe te kennen.

Definitieve cijfers
Berekening vindt plaats met definitieve gemeentegrenzen van het peiljaar, definitieve gegevens van de BAG van het peiljaar en de meest recent gepubliceerde topografische kaarten BRT.

Voorlopige cijfers
Berekening vindt plaats in november van het voorgaand jaar. Gemeentegrenzen worden afgeleid van die van het voorgaand jaar waarbij een herindeling en eventueel een opsplitsing van gemeenten naar de gemeentelijke indeling van het peiljaar wordt toegepast.
De verdeling van land en water is gebaseerd op definitieve topografische kaartbladen van het peiljaar twee jaar daarvoor.
De begrenzing van woonkernen en buitengebied van het peiljaar wordt afgeleid van de BAG van 1 september van het jaar voorafgaand aan het peiljaar.

Bodemfactor: buitengebied

Bodemfactor van het gebied buiten woonkernen per gemeente of regio volgens de indeling op 1 januari van het peiljaar.