Innovatie bij bedrijven; bedrijfstakken

Gewijzigd op: 7-2-2020 02:00

Bewerk tabel Download volledige dataset Toon toelichting

Innovatie bij bedrijven; bedrijfstakken
Bedrijfstakken SBI 2008	Perioden	Innovatoren met afgeronde innovaties Technologische innovatoren (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Aandeel van de onderzoekspopulatie (%)	Innovatoren met afgeronde innovaties Productinnovatoren Bedrijven met productinnovaties (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Productinnovatoren Aandeel bedrijven met productinnovaties (%)	Innovatoren met afgeronde innovaties Productinnovatoren Deze productinnovatie betrof Goederen (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Productinnovatoren Deze productinnovatie betrof Diensten (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Procesinnovatoren Bedrijven met procesinnovaties (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Procesinnovatoren Aandeel bedrijven met procesinnovaties (%)	Innovatoren met afgeronde innovaties Procesinnovatoren Deze procesinnovatie was voor Productie van goederen en diensten (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Procesinnovatoren Deze procesinnovatie was voor Logistiek (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Procesinnovatoren Deze procesinnovatie was voor Ondersteunende activiteiten (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Procesinnovatoren Procesinnovatie was nieuw voor de markt Ja (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Procesinnovatoren Procesinnovatie was nieuw voor de markt Nee (aantal)	Innovatoren met afgeronde innovaties Procesinnovatoren Procesinnovatie was nieuw voor de markt Onbekend (aantal)	Lopende/afgebroken innovatieactiviteiten Afgebroken innovaties (aantal)	Lopende/afgebroken innovatieactiviteiten Onafgeronde innovaties (aantal)	Technologische innovatie uitgaven Totaal technologische innovatie uitgaven (mln euro)	Technologische innovatie uitgaven Ontplooide innovatieactiviteiten Uitbesteed R&D onderzoek (%)	Technologische innovatie uitgaven Ontplooide innovatieactiviteiten Inkoop apparatuur (%)	Technologische innovatie uitgaven Ontplooide innovatieactiviteiten Aankoop van andere externe kennis (%)	Technologische innovatie uitgaven Ontplooide innovatieactiviteiten Opleiding en training (%)	Technologische innovatie uitgaven Ontplooide innovatieactiviteiten Marktintroductie van innovaties (%)	Technologische innovatie uitgaven Ontplooide innovatieactiviteiten Ontwerp en design (%)	Technologische innovatie uitgaven Ontplooide innovatieactiviteiten Andere voorbereidingen (%)	Financiering technologische innovatie Innovatoren met overheidssteun (aantal)	Financiering technologische innovatie Aandeel innovatoren met overheidssteun (%)	Niet-technologische innovatoren Organisatorische en marketinginnovaties Bij alle bedrijven (%)	Niet-technologische innovatoren Organisatorische en marketinginnovaties Bij technologische innovatoren (%)	Niet-technologische innovatoren Organisatorische innovaties Bij alle bedrijven (%)	Niet-technologische innovatoren Organisatorische innovaties Bij technologische innovatoren (%)	Niet-technologische innovatoren Marketinginnovaties Bij alle bedrijven (%)	Niet-technologische innovatoren Marketinginnovaties Bij de technologische innovatoren (%)
A-N Business economy en landbouw	2014 - 2016**	18.688	36	12.972	65	8.103	7.661	12.033	60	6.003	3.424	7.634	1.585	8.059	2.389	2.964	7.855	16.344	35	51	21	50	28	33	50	6.280	32	26	44	18	32	16	27
A Landbouw, bosbouw en visserij	2014 - 2016**	274	14	248	84	248	3	46	16	40	13	32	7	18	21	50	101	386	20	71	14	27	18	12	21	266	90	12	19	12	16	10	7
01 Landbouw	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
02 Bosbouw	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
03 Visserij	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie	2014 - 2016**	4.640	54	3.440	70	3.205	940	3.026	61	2.249	709	1.600	531	1.782	713	1.123	2.501	8.311	42	58	26	49	34	41	59	2.576	52	33	47	26	36	19	28
B Delfstoffenwinning	2014 - 2016**	27	39	16	48	14	7	23	67	15	7	14	4	12	7	4	17	36	63	40	12	27	15	20	35	15	42	32	41	26	32	9	15
06 Winning van aardolie en aardgas	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
08 Delfstoffenwinning (geen olie en gas)	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
09 Dienstverlening delfstoffenwinning	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
C Industrie	2014 - 2016**	4.511	55	3.375	71	3.164	899	2.919	61	2.200	670	1.540	510	1.718	691	1.081	2.410	8.164	41	58	26	50	34	41	59	2.505	52	33	47	26	36	19	28
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie	2014 - 2016**	643	50	473	69	462	96	402	59	288	105	166	63	266	73	146	297	655	33	60	21	50	24	28	50	252	37	28	43	20	30	19	30
10 Voedingsmiddelenindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
11 Drankenindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
12 Tabaksindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie	2014 - 2016**	142	65	111	76	110	9	90	62	74	35	38	17	61	13	32	59	40	33	43	20	21	54	49	37	69	48	31	44	24	33	24	36
13 Textielindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
14 Kledingindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
15 Leer- en schoenenindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
16 Houtindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
17-18 Papier- en grafische industrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
17 Papierindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
18 Grafische industrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
19-22 Raffinaderijen en chemie	2014 - 2016**	575	68	500	81	475	88	381	62	317	71	181	85	169	128	175	337	2.490	46	65	25	54	37	38	62	386	63	45	56	37	46	24	32
19 Aardolie-industrie	2014 - 2016**	6	39	.	.	.	.	6	85	6	3	5	0	4	2	2	4	800	62	62	62	85	46	31	69	4	62	.	.	.	.	.	.
20-21 Chemie en farmaceutische industrie	2014 - 2016**	286	70	249	78	241	52	190	59	152	43	87	37	91	61	103	196	1.547	56	65	28	57	45	35	59	230	72	47	55	39	47	26	31
20 Chemische industrie	2014 - 2016**	239	70	212	80	205	46	156	59	126	36	69	27	77	51	89	165	802	57	64	29	54	48	38	58	192	73	46	55	37	47	27	33
21 Farmaceutische industrie	2014 - 2016**	47	72	37	68	37	6	34	63	26	7	18	10	14	10	14	31	745	52	71	23	71	29	21	64	37	69	51	55	44	47	19	21
22 Rubber- en kunststofproductindustrie	2014 - 2016**	284	66	.	.	.	.	186	64	160	26	89	48	74	64	71	137	143	35	66	20	51	28	42	65	153	53	.	.	.	.	.	.
23 Bouwmaterialenindustrie	2014 - 2016**	147	65	81	51	79	11	112	70	82	16	42	26	76	11	38	76	26	45	46	27	36	31	37	54	58	36	32	44	21	27	24	34
24-30, 33 Metalektro	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie	2014 - 2016**	821	47	572	68	512	169	566	68	437	141	281	89	337	140	150	374	284	35	62	25	46	30	40	56	420	50	24	41	18	33	12	22
24 Basismetaalindustrie	2014 - 2016**	55	47	43	69	41	.	42	67	38	13	19	7	14	21	12	53	105	48	67	34	46	39	43	49	51	82	29	53	23	43	17	31
25 Metaalproductenindustrie	2014 - 2016**	766	47	528	68	471	.	524	68	399	129	262	82	323	119	137	322	179	34	62	24	46	29	40	56	369	48	24	40	18	32	12	22
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
26-27 Elektrische en elektron. Industrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
26 Elektrotechnische industrie	2014 - 2016**	190	71	174	81	164	64	96	44	84	24	47	18	49	28	49	176	1.424	47	62	28	52	48	73	68	163	76	45	52	35	40	30	35
27 Elektrische apparatenindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
28 Machine-industrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
29-30 Transportmiddelenindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
29 Auto- en aanhangwagenindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
30 Overige transportmiddelenindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
31 Meubelindustrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
32 Overige industrie	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
33 Reparatie en installatie van machines	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
D Energievoorziening	2014 - 2016**	35	39	18	39	13	13	29	63	9	4	25	5	18	6	8	26	58	56	44	38	35	37	39	59	22	48	35	52	30	49	21	34
35 Energiebedrijven	2014 - 2016**	35	39	18	39	13	13	29	63	9	4	25	5	18	6	8	26	58	56	44	38	35	37	39	59	22	48	35	52	30	49	21	34
E Waterbedrijven en afvalbeheer	2014 - 2016**	67	23	31	34	13	21	56	62	25	28	21	13	33	10	31	48	53	44	42	38	49	9	37	60	35	39	26	36	21	33	8	13
36 Waterleidingbedrijven	2014 - 2016**	9	90	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	2	7	20	90	60	30	80	30	30	70	8	80	70	70	60	60	30	30
37 Afvalwaterinzameling en -behandeling	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
38 Afvalbehandeling en recycling	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
39 Sanering en overig afvalbeheer	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
F Bouwnijverheid	2014 - 2016**	1.213	26	755	57	602	495	845	64	261	58	658	9	559	277	73	234	131	18	41	20	53	16	18	41	400	30	16	35	12	24	5	16
41 Algemene bouw en projectontwikkeling	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
42 Grond-, water- en wegenbouw	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
43 Gespecialiseerde bouw	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
G-I Handel, vervoer en horeca	2014 - 2016**	6.298	29	4.090	62	2.809	2.202	4.113	62	1.480	1.811	2.512	371	3.152	590	846	2.133	2.186	36	52	16	42	24	28	41	1.003	15	23	40	12	26	16	28
G Handel	2014 - 2016**	4.533	34	3.093	64	2.538	1.264	2.919	61	1.187	1.057	1.747	292	2.253	374	454	1.556	1.789	34	46	16	43	22	27	44	875	18	24	42	12	24	19	32
45 Autohandel en -reparatie	2014 - 2016**	264	16	86	29	82	35	195	67	6	13	190	2	190	4	26	18	33	12	78	2	18	14	49	8	6	2	9	21	5	7	8	19
46 Groothandel en handelsbemiddeling	2014 - 2016**	3.358	46	2.461	70	2.189	854	2.084	59	892	691	1.371	286	1.438	360	416	1.340	1.311	38	53	21	46	28	31	48	857	24	30	44	20	30	21	31
47 Detailhandel (niet in auto’s)	2014 - 2016**	911	20	545	55	267	375	639	65	289	352	186	4	626	10	13	198	445	29	12	4	38	4	4	40	13	1	21	41	3	9	19	38
H Vervoer en opslag	2014 - 2016**	1.218	35	565	44	162	512	970	76	190	583	553	73	703	193	84	177	380	27	54	21	54	9	8	44	126	10	22	42	18	37	9	17
49 Vervoer over land	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
50 Vervoer over water	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
51 Vervoer door de lucht	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
52 Opslag, dienstverlening voor vervoer	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
53 Post en koeriers	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
I Horeca	2014 - 2016**	547	12	432	79	109	427	224	41	103	171	212	6	196	22	309	400	18	76	95	4	7	76	93	8	2	0	20	24	8	7	12	21
55 Logiesverstrekking	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
56 Eet- en drinkgelegenheden	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
J Informatie en communicatie	2014 - 2016**	1.890	65	1.647	82	549	1.518	1.105	55	711	275	707	229	570	306	294	1.191	2.112	32	49	25	64	46	52	65	1.089	54	46	58	37	46	31	40
58-60 Uitgeverijen, film,radio en t.v.	2014 - 2016**	205	50	141	65	48	124	112	51	14	14	91	7	97	7	11	62	.	19	54	8	43	35	17	48	58	27	34	45	15	13	29	40
58 Uitgeverijen	2014 - 2016**	152	67	109	69	30	107	79	50	8	10	66	3	73	3	3	47	.	12	47	5	52	45	16	57	53	34	51	52	18	9	47	46
59 Film- en tv-productie; geluidsopname	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
60 Radio- en televisieomroepen	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
61 Telecommunicatie	2014 - 2016**	71	61	60	80	23	56	40	53	21	11	36	7	21	12	3	41	812	39	43	30	64	43	46	68	34	45	56	68	42	58	41	50
62-63 IT- en informatiedienstverlening	2014 - 2016**	1.614	68	1.446	84	477	1.337	953	55	676	250	580	215	451	287	280	1.088	1.149	34	49	27	67	47	57	67	997	58	48	59	40	50	31	39
62 IT-dienstverlening	2014 - 2016**	1.438	67	1.296	84	441	1.194	841	55	616	214	502	211	381	248	259	989	1.108	34	48	27	67	49	59	67	898	58	47	58	40	50	31	39
63 Diensten op het gebied van informatie	2014 - 2016**	176	72	150	84	36	143	112	63	60	36	78	3	71	38	21	99	41	29	55	25	63	37	45	65	98	55	52	65	41	49	31	42
K Financiële dienstverlening	2014 - 2016**	361	34	288	69	.	288	267	63	149	89	196	80	169	18	118	191	403	52	51	32	47	28	42	47	68	16	36	59	31	55	20	39
64 Bankwezen	2014 - 2016**	154	39	124	70	.	124	149	85	98	55	103	72	75	2	89	101	173	66	71	44	34	41	55	44	42	24	34	59	33	59	20	44
65 Verzekeraars en pensioenfondsen	2014 - 2016**	51	44	30	52	.	30	43	75	17	16	31	4	35	4	10	37	116	48	52	17	55	27	33	36	11	18	35	65	33	61	17	34
66 Overige financiële dienstverlening	2014 - 2016**	156	28	135	72	.	135	75	40	34	19	62	4	60	12	19	53	115	39	32	26	57	17	32	53	15	8	38	57	29	49	22	37
L Verhuur en handel van onroerend goed	2014 - 2016**	157	22	77	39	.	63	123	62	18	37	88	5	116	2	37	71	17	17	23	16	68	24	19	63	4	2	16	38	16	37	11	32
68 Verhuur en handel van onroerend goed	2014 - 2016**	157	22	77	39	.	63	123	62	18	37	88	5	116	2	37	71	17	17	23	16	68	24	19	63	4	2	16	38	16	37	11	32
M-N Zakelijke dienstverlening	2014 - 2016**	3.856	37	2.426	59	634	2.151	2.509	61	1.096	433	1.841	353	1.693	463	422	1.433	2.799	30	48	23	55	22	29	53	874	21	27	43	19	34	16	23
M Specialistische zakelijke diensten	2014 - 2016**	2.452	43	1.743	66	425	1.560	1.604	61	749	248	1.125	267	970	367	336	1.188	2.658	34	51	27	52	28	36	52	798	30	33	50	24	39	20	28
69-71 Management- en technisch advies	2014 - 2016**	1.825	45	1.352	70	283	1.244	1.160	60	536	145	910	216	764	180	227	858	598	35	54	31	54	29	39	53	514	26	33	49	24	37	20	29
69 Juridische diensten en administratie	2014 - 2016**	452	32	275	59	.	275	275	59	97	10	274	4	256	14	5	116	28	30	58	38	31	14	26	54	3	1	30	46	17	28	20	29
70 Holdings en managementadviesbureaus	2014 - 2016**	649	49	545	79	.	502	402	58	159	45	313	66	274	62	69	316	121	37	44	29	61	34	43	45	177	26	33	50	24	37	21	34
71 Architecten-, ingenieursbureaus e.d.	2014 - 2016**	723	54	532	68	188	467	483	62	279	90	324	146	234	103	152	426	449	38	60	28	61	35	42	61	333	43	37	51	30	43	18	24
72 Research	2014 - 2016**	186	60	153	63	81	108	115	48	82	19	60	49	39	27	61	167	1.950	52	55	26	50	35	35	53	197	82	36	43	29	36	21	26
73-75 Reclame, design, overige diensten	2014 - 2016**	441	35	239	51	61	208	329	71	131	83	155	2	168	160	47	163	110	18	36	15	48	17	27	46	87	19	34	57	22	49	19	24
73 Reclamewezen en marktonderzoek	2014 - 2016**	257	35	167	59	44	145	160	57	44	8	143	1	114	45	46	83	51	23	39	22	49	23	37	44	79	28	29	49	20	37	20	34
74 Design, fotografie, vertaalbureaus	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
75 Veterinaire dienstverlening	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
N Verhuur en overige zakelijke diensten	2014 - 2016**	1.404	30	683	47	209	592	905	63	347	186	716	86	722	96	87	245	141	23	42	14	61	13	15	54	76	5	20	29	14	23	12	16
77 Verhuur van roerende goederen	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
78 Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling	2014 - 2016**	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.	.
Bron: CBS.

Verklaring van tekens

Tabeltoelichting

In deze tabel staan gegevens over innovatie bij Nederlandse bedrijven. Deze gegevens zijn de resultaten van een tweejaarlijkse innovatie-enquête. Eén enquête omvat drie jaren, bijvoorbeeld 2010 tot en met 2012 (dit is de verslagperiode). Het laatste jaar in een enquête is daarbij gelijk aan het eerste jaar in de volgende enquête. Dat betekent dat de periodes elkaar gedeeltelijk overlappen.
De innovatie-enquête wordt gehouden onder een steekproef van bedrijven met 10 en meer werkzame personen. De uitkomsten zijn uitgesplitst naar bedrijfsgrootte en bedrijfstak.

Gegevens beschikbaar vanaf 2010-2012.

Status van de cijfers:
De cijfers tot en met de innovatie-enquête 2012-2014 zijn definitief en de cijfers over de innovatie-enquête 2014-2016 zijn nader voorlopig.

Wijzigingen per 7 februari 2020:
De nader voorlopige cijfers over de innovatie-enquête 2014-2016 toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De resultaten van de innovatie-enquête 2016-2018 worden medio 2020 gepubliceerd.

Toelichting onderwerpen

Innovatoren met afgeronde innovaties

Totaal van technologische innovatoren die in de beschouwde periode technologische innovatieprojecten succesvol hebben uitgevoerd en afgerond. Technologische innovatie omvat productinnovatie en procesinnovatie.
Productinnovatoren zijn bedrijven die innovatieprojecten hebben uitgevoerd die hebben geleid tot technologisch nieuwe of sterk verbeterde producten of diensten (productinnovaties).
Procesinnovatoren zijn bedrijven die innovatieprojecten hebben uitgevoerd die hebben geleid tot nieuwe of sterk verbeterde productieprocessen, distributiemethoden of ondersteunende activiteiten voor de goederen en/of diensten.

Technologische innovatoren: Bedrijven die in de beschouwde periode technologische innovatieprojecten hebben afgerond. Technologische innovatie omvat productinnovatie en procesinnovatie.

Aandeel van de onderzoekspopulatie: Bedrijven met afgeronde technologische innovatieprojecten als percentage van alle bedrijven in de onderzoekspopulatie.

Productinnovatoren

Bedrijven die in beschouwde periode innovatieprojecten hebben uitgevoerd die hebben geleid tot technologisch nieuwe of sterk verbeterde producten of diensten.

Bedrijven met productinnovaties: Bedrijven die in beschouwde periode innovatieprojecten hebben uitgevoerd die hebben geleid tot technologisch nieuwe of sterk verbeterde producten of diensten.

Aandeel bedrijven met productinnovaties: Bedrijven die in beschouwde periode innovatieprojecten hebben uitgevoerd die hebben geleid tot technologisch nieuwe of sterk verbeterde producten of diensten (productinnovaties).
In procenten van het aantal technologische innovatoren.

Deze productinnovatie betrof

Goederen: Aantal productinnovatoren met goederen die nieuw of sterk verbeterd zijn.
Goederen zijn doorgaans tastbare objecten zoals smartphones, meubels of verpakte software, maar muziek, films en software die gedownload kunnen worden, zijn ook goederen.

Diensten: Aantal productinnovatoren met diensten die nieuw of sterk verbeterd zijn.
Diensten zijn doorgaans niet tastbaar, zoals verzekeringen, opleidingen, luchtvaart, consulting, etc.

Procesinnovatoren

Bedrijven die in beschouwde periode innovatieprojecten hebben uitgevoerd die hebben geleid tot nieuwe of sterk verbeterde productieprocessen, distributiemethoden of ondersteunende activiteiten voor de goederen en/of diensten.

Bedrijven met procesinnovaties: Aantal bedrijven die in beschouwde periode innovatieprojecten hebben uitgevoerd die hebben geleid tot technologisch nieuwe of sterk verbeterde productieprocessen, distributiemethoden of ondersteunende activiteiten voor de goederen en/of diensten.

Aandeel bedrijven met procesinnovaties: Bedrijven die in beschouwde periode innovatieprojecten hebben uitgevoerd die hebben geleid tot technologisch nieuwe of sterk verbeterde productieprocessen, distributiemethoden of ondersteunende activiteiten voor de goederen en/of diensten.
In procenten van het aantal innovatoren.

Deze procesinnovatie was voor

Productie van goederen en diensten: Het aantal procesinnovatoren dat nieuwe of sterk verbeterde methoden in gebruik heeft genomen voor de productie van goederen of diensten.

Logistiek: Het aantal procesinnovatoren dat nieuwe of sterk verbeterde methoden in gebruik heeft genomen voor de logistiek (levering of distributie) van inputs (goederen of diensten).

Ondersteunende activiteiten: Het aantal procesinnovatoren dat nieuwe of sterk verbeterde methoden in gebruik heeft genomen voor ondersteunende activiteiten voor processen, zoals onderhoudssystemen danwel aankoop-, boekhoudkundige- of calculatiemethoden.

Procesinnovatie was nieuw voor de markt

Bedrijven die procesinnovaties hebben geïntroduceerd die nieuw voor de markt waren.

Ja

Nee

Onbekend: Bedrijven die niet weten of hun procesinnovaties nieuw voor de markt waren, of alleen nieuw voor het eigen bedrijf.

Lopende/afgebroken innovatieactiviteiten

Verrichte innovatieactiviteiten voor het ontwikkelen en implementeren van technologische innovaties (product- en/of procesinnovaties) die in de beschouwde periode zijn afgebroken of die aan het einde van de beschouwde periode nog niet waren afgerond.

Afgebroken innovaties

Onafgeronde innovaties

Technologische innovatie uitgaven

Uitgaven in het laatste jaar van de beschouwde periode voor technologische innovatieactiviteiten.

Totaal technologische innovatie uitgaven: Totaal van de uitgaven aan eigen en uitbesteed R&D onderzoek, bijbehorende apparatuur, andere externe kennis, opleiding, de marktintroductie van innovaties, ontwerp, design en andere relevante activiteiten.
Betreft per activiteit alle lopende uitgaven in het laatste jaar van de beschouwde periode, exclusief afschrijvingen, maar inclusief de directe personeelskosten en eventuele investeringsuitgaven.

Ontplooide innovatieactiviteiten

Ontplooide innovatieactiviteiten als percentage van technologische innovatoren.

Uitbesteed R&D onderzoek: Aantal technologische innovatoren met uitbesteed R&D onderzoek in procenten van alle technologische innovatoren.
Tot uitbesteed R&D onderzoek behoren creatieve werkzaamheden verricht door andere organisaties of bedrijven, om kennis te vergroten of toe te passen bij het ontwerpen van nieuwe of sterk verbeterde producten en processen. Inclusief de ontwikkeling van software hierbij.

Inkoop apparatuur: Aantal technologische innovatoren die geavanceerde apparatuur, computerhardware of -software hebben aangekocht ten behoeve van nieuwe of sterk verbeterde producten en processen.
In procenten van alle technologische innovatoren.

Aankoop van andere externe kennis: Aantal technologische innovatoren die externe kennis hebben aangekocht in procenten van alle technologische innovatoren.
Tot externe kennis behoren licentieovereenkomsten voor octrooien en niet-gepatenteerde uitvindingen, knowhow en andere vormen van kennis van andere bedrijven of organisaties.

Opleiding en training: Aantal technologische innovatoren met uitgaven voor opleidingen en trainingen in procenten van alle technologische innovatoren.
Tot opleidingen en trainingen behoren interne of externe opleidingen voor het personeel specifiek gericht op de ontwikkeling en/of introductie van nieuwe of sterk verbeterde producten en processen.

Marktintroductie van innovaties: Aantal innovatoren met uitgaven voor marktintroductie van innovaties in procenten van alle technologische innovatoren.
Hiertoe behoren activiteiten voor de marktintroductie van nieuwe of sterk verbeterde goederen en diensten, inclusief marktonderzoek en reclame bij de productintroductie.

Ontwerp en design: Aantal innovatoren met uitgaven voor ontwerp en design in procenten van alle technologische innovatoren.
Hiertoe behoren activiteiten om de vorm of het uiterlijk van nieuwe of sterk verbeterde goederen en diensten te ontwerpen, verbeteren of veranderen.

Andere voorbereidingen: Aantal innovatoren met uitgaven voor andere voorbereidingen iIn procenten van alle technologische innovatoren.
Hiertoe behoren procedures en technische voorbereidingen voor de implementatie van innovaties voorzover niet begrepen in andere ontplooide innovatie-activiteiten (eigen onderzoek, uitbesteed onderzoek, inkoop apparatuur, aankoop van andere externe kennis, opleidingen, ontwerp, design en marktintroductie van innovaties). Bijvoorbeeld haalbaarheidsstudies, testen, routinematige softwareontwikkeling, nieuw machinepark, industrieel ontwerpen, enz.

Financiering technologische innovatie

Ontvangen financiering voor R&D-activiteiten in de beschouwde periode zowel van de overheid, semi-overheid en bedrijven. Inclusief financiële steun in de vorm van belastingfaciliteiten, subsidies, gesubsidieerde leningen en garanties voor onderzoeksleningen. Exclusief onderzoeks- en andere innovatieactiviteiten die via een contract geheel zijn uitgevoerd voor de publieke sector.

Innovatoren met overheidssteun: Aantal technologische innovatoren dat subsidies, fiscale voordelen en/of andere overheidssteun uit binnen- of buitenland ontvangt.

Aandeel innovatoren met overheidssteun: Aantal technologische innovatoren dat subsidies, fiscale voordelen en/of andere overheidssteun uit binnen- of buitenland ontvangt.
In procenten van alle technologische innovatoren.

Niet-technologische innovatoren

Niet-technologische innovatoren zijn bedrijven die in de beschouwde periode organisatorische of marketing vernieuwingen hebben geïntroduceerd. Een organisatorische innovatie is een vernieuwing van, of een ingrijpende verandering in, de bedrijfsstructuur of managementmethoden met als doel de benutting van kennis en daardoor de efficiency van het bedrijfsproces en/of de kwaliteit van goederen en diensten te verbeteren. Een marketinginnovatie is de implementatie van een nieuw of sterk verbeterd productontwerp/productuitvoering of verkoopmethode om goederen en diensten aantrekkelijker te maken of om nieuwe markten te veroveren.

Organisatorische en marketinginnovaties

Totaal organisatorische en/of marketinginnovaties.

Bij alle bedrijven: Bedrijven die in de beschouwde periode een organisatorische of marketinginnovatie hebben doorgevoerd.
Als percentage van alle bedrijven in de onderzoekspopulatie.

Bij technologische innovatoren: Technologische innovatoren die in de beschouwde periode een organisatorische of marketinginnovatie hebben doorgevoerd. Dit zijn technologische innovatoren die tevens een niet-technologische innovatie hebben doorgevoerd.
Technologische innovatoren zijn bedrijven die in de beschouwde periode technologische innovatieprojecten uitvoeren of deze - al dan niet succesvol - hebben uitgevoerd.
In procenten van alle technologische innovatoren.

Organisatorische innovaties

Een organisatorische innovatie is een nieuwe, nog niet eerder door het bedrijf gebruikte organisatorische methode in de bedrijfsprocessen (inclusief kennismanagement), werkplekorganisatie of externe relaties.
- Het moet resulteren uit strategische beslissingen van het management.
- Fusies of het verwerven van bedrijf(sonderdelen) behoren hier niet toe, zelfs niet als dit voor het eerst plaatsvindt.

Bij alle bedrijven: Bedrijven die in de beschouwde periode een organisatorische innovatie hebben doorgevoerd.
Als percentage van alle bedrijven in de onderzoekspopulatie.

Bij technologische innovatoren: Technologische innovatoren die in de beschouwde periode een organisatorische innovatie hebben doorgevoerd.
Technologische innovatoren zijn bedrijven die in de beschouwde periode technologische innovatieprojecten uitvoeren of deze - al dan niet succesvol - hebben uitgevoerd.
In procenten van alle technologische innovatoren.

Marketinginnovaties

Een marketinginnovatie is het implementeren van een nieuw, nog niet eerder door het bedrijf gebruikt marketingconcept of -strategie die sterk verschilt van de bestaande marketingmethodes van het bedrijf.
- Het vereist ingrijpende veranderingen in het ontwerp of de verpakking van een product, de positionering van een product in de markt, reclame of prijsstelling.
- Reguliere (seizoens)veranderingen in marketingmethodes behoren hier niet toe.

Bij alle bedrijven: Bedrijven die in de beschouwde periode een marketinginnovatie hebben doorgevoerd.
In procenten van alle bedrijven in de onderzoekspopulatie.

Bij de technologische innovatoren: Technologische innovatoren die in de beschouwde periode een marketinginnovatie hebben doorgevoerd.
Technologische innovatoren zijn bedrijven die in de beschouwde periode technologische innovatieprojecten uitvoeren of deze - al dan niet succesvol - hebben uitgevoerd.
In procenten van alle technologische innovatoren.