Dierlijke mest; productie, transport en gebruik; kerncijfers, 1950-2017

Dierlijke mest; productie, transport en gebruik; kerncijfers, 1950-2017

Perioden Mestproductie (mln kg) Stikstofuitscheiding (N) Stikstofuitscheiding (mln kg) Fosfaatuitscheiding (P205) (mln kg) Van landbouwbedrijven afgevoerde mest Fosfaat (P2O5) in afgevoerde mest (mln kg) Op landbouwbedrijven aangevoerde mest Fosfaat (P2O5) in aangevoerde mest (mln kg) Mestverwerking Verwerkt fosfaat (P2O5) (mln kg) Netto export van dierlijke mest Fosfaatafvoer (P2O5) naar het buitenland (mln kg) Plaatsingsruimte dierlijke mest Plaatsingsruimte fosfaat (P2O5) (mln kg) Gebruik van dierlijke mest Fosfaatgebruik (P2O5) in de landbouw (mln kg)
1950 49.019 . 117,1 . . . . . .
1960 60.696 . 143,4 . . . . . .
1970 68.192 . 181,3 . . . . . .
1980 85.634 565,1 231,6 . . . . . .
1990 87.445 691,2 229,1 . . 2,1 3,2 432 .
2000 75.560 549,1 190,9 65,0 47,0 1,7 13,1 208 173
2002 71.529 504,4 172,9 63,6 43,2 2,7 16,5 194 153
2014 74.089 486,7 171,7 82,3 37,5 9,7 27,3 137 127
2015 76.326 497,5 180,1 91,6 40,5 9,7 33,4 134 129
2016 78.211 504,3 175,2 . . . . 130 .
2017* 76.198 500,0 167,9 . . . . 135 .
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


De tabel geeft informatie over de productie en het gebruik van dierlijke mest en de in de mest aanwezige mineralen stikstof en fosfaat. Ook zijn cijfers opgenomen over het deel van de uitgescheiden stikstof dat vervluchtigt in de vorm van ammoniak en overige stikstofverbindingen. Het gebruik van stikstof en fosfaat op landbouwbedrijven wordt afgeleid uit de mestproductie en het verschil tussen aan- en afvoer van mest. Het gebruik is gerelateerd aan de beschikbare plaatsingsruimte bij landbouwbedrijven. De mest die niet wordt gebruikt op landbouwbedrijven wordt op een andere manier verwerkt of geëxporteerd naar het buitenland.

Gegevens beschikbaar van 1950 t/m 2017.

Status van de cijfers:
De gegevens over 2017 zijn voorlopig. Aangezien deze tabel is stopgezet, worden de gegevens niet meer definitief gemaakt.

Wijzigingen per 4 mei 2018:
Geen, deze tabel is stopgezet.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing, deze tabel wordt opgevolgd door Dierlijke mest; productie, transport en gebruik; kerncijfers, zie paragraaf 3.

Toelichting onderwerpen

Mestproductie
De hoeveelheid uitgescheiden mest die na enkele maanden bewaring aanwezig is in stalopslag en in opslag buiten de stal, inclusief voerresten, schoonmaakwater en vermorst drinkwater. Voor rundvee, schapen, paarden en pony's komt daar nog de hoeveelheid mest bij die deze dieren produceren wanneer ze in de wei lopen.
Stikstofuitscheiding (N)
Stikstofuitscheiding
De totale hoeveelheid uitgescheiden stikstof (N). Dit betreft zowel de in de geproduceerde mest aanwezige stikstof als de uitgescheiden stikstof die vervluchtigt in de vorm van ammoniak (NH3), lachgas (N2O), stikstofoxide (NO) en stikstofgas (N2). De stikstof die vervluchtigt wordt gasvormig stikstofverlies genoemd.
Fosfaatuitscheiding (P205)
De uitgescheiden hoeveelheid fosfaat uitgedrukt in P2O5. In tegenstelling tot stikstof treden bij fosfaat geen gasvormige verliezen op.
Van landbouwbedrijven afgevoerde mest
Van landbouwbedrijven afgevoerde dierlijke mest.

Deze mestafvoer is voornamelijk het gevolg van het ontbreken van voldoende cultuurgrond (plaatsingsruimte) bij een landbouwbedrijf.
Fosfaat (P2O5) in afgevoerde mest
Op landbouwbedrijven aangevoerde mest
Aanvoer van dierlijke mest op landbouwbedrijven die over voldoende cultuurgrond (plaatsingsruimte) beschikken.
Fosfaat (P2O5) in aangevoerde mest
Mestverwerking
Verwerkingsprocessen waarbij het eindproduct niet langer als dierlijke mest wordt aangemerkt zoals de asresten bij mestverbranding. Ook de stikstof die door kalvergierzuivering in luchtemissies wordt omgezet, valt hieronder. Verwerkingsprocessen en de netto export verklaren voor een groot deel het verschil tussen mestafvoer en mestaanvoer door landbouwbedrijven.
Verwerkt fosfaat (P2O5)
Netto export van dierlijke mest
De mestexport naar het buitenland minus de mestimport uit het buitenland.
Fosfaatafvoer (P2O5) naar het buitenland
Plaatsingsruimte dierlijke mest
De bij een landbouwbedrijf beschikbare oppervlakte bemestbare cultuurgrond vermenigvuldigd met de toegestane hoeveelheid mineraal per hectare (gebruiksnorm) voor dierlijke mest.
Plaatsingsruimte fosfaat (P2O5)
De plaatsingsruimte voor fosfaat wordt berekend door vermenigvuldiging van de gebruiksnorm in kg P2O5/ha met het beschikbare areaal in hectare.

Voor grasland en bouwland gelden verschillende gebruiksnormen die geleidelijk worden aangescherpt. Met ingang van 2010 zijn de gebruiksnormen voor fosfaat gedifferentieerd naar fosfaattoestand van de bodem. Indien geen informatie beschikbaar is over de fosfaattoestand is gerekend met de laagste fosfaatgebruiksnorm (fosfaattoestand hoog). Van 1998 tot en met 2005 (Mineralenaangiftesysteem Minas) is de gebruiksnorm dierlijke mest afgeleid uit de som van het toegestane fosfaatverlies en de fosfaatafvoer met het gewas.
Gebruik van dierlijke mest
Het gebruik van stikstof en fosfaat in dierlijke mest op landbouwbedrijven. Dit gebruik is berekend als de productie op landbouwbedrijven, plus de aanvoer op landbouwbedrijven, minus de afvoer van landbouwbedrijven. Het gebruik van dierlijke mest omvat de toediening aan de bodem van opgeslagen mest door middel van uitrijtechnieken en de mest die de dieren produceren als ze in de wei lopen.
Fosfaatgebruik (P2O5) in de landbouw