Bedrijven; bedrijfsgrootte en rechtsvorm

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Rechtsvorm

Vorm van juridische eenheden die in het recht bekend is.

De navolgende rechtsvormen kunnen onder meer worden onderscheiden:
- Nederlandse rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid: eenmanszaak, vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap, maatschap;
- Nederlandse rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid: besloten vennootschap, naamloze vennootschap, vereniging, stichting, coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij;
- Europese rechtsvormen: Europees economisch samenwerkingsverband, Europese vennootschap, Europese coöperatieve vennootschap;
- Buitenlandse rechtspersonen.

Formeel is de rechtsvorm een kenmerk van een juridische eenheid en niet van een bedrijf. De statistische eenheid 'bedrijf' kan bestaan uit een of meer juridische eenheden (natuurlijke personen en/of niet-natuurlijke personen). Als een bedrijf uit meer dan één juridische eenheid bestaat, dan heeft het in principe geen eigen rechtsvorm. In de CBS-tabellen worden dergelijke bedrijven opgenomen onder de rechtsvorm van die juridische eenheid die als kern van de combinatie kan worden beschouwd.

Natuurlijke personen

Totaal natuurlijke personen

Eenmanszaak

Rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid met één natuurlijke persoon (m/v)als eigenaar van het bedrijf. Deze eigenaar is volledig aansprakelijk voor alle bedrijfshandelingen en vermogensaangelegenheden. Er is geen onderscheid tussen bedrijfs- en privébezittingen.

Zaakschuldeisers kunnen zich verhalen op privébezittingen en privéschuldeisers kunnen zich op de bezittingen van het bedrijf verhalen. Er kunnen meerdere personen werken in de eenmanszaak; de eigenaar kan personeel in dienst hebben.

Maatschap, samenwerking

Deze klasse omvat de volgende rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid:
- Eenmanszaak met meerdere eigenaren
- Maatschap
- Rederij
- Samenwerkingsovereenkomst

Maatschap:
Samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid waarin twee of meer partners, maten genoemd, een bedrijf voeren. Er is geen van het privévermogen afgescheiden zakelijk vermogen ('afgescheiden vermogen'). Over de bevoegdheden van elke maat zijn afspraken gemaakt, doorgaans in een maatschapscontract. Een daartoe bevoegde maat kan namens het samenwerkingsverband overeenkomsten afsluiten, waarna alle maten voor gelijke delen aansprakelijk zijn.

De maten zijn doorgaans natuurlijke personen, maar kunnen ook niet-natuurlijke personen zijn. Een onbevoegd handelende maat bindt alleen zichzelf; de andere maten zijn daarvoor niet aansprakelijk. Schuldeisers van de maatschap hebben geen voorrang op privéschuldeisers.

Rederij:
Van een rederij is sprake indien een zeeschip, respectievelijk een binnenschip aan twee of meer personen gezamenlijk toebehoort.

Samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid:
Rechtsvorm, behorende bij een georganiseerde groep waarin natuurlijke personen, rechtspersonen of combinaties daarvan samenwerken voor een gemeenschappelijk doel of belang, maar waarbij die groep zelf niet in het recht als rechtssubject is erkend als drager van wettelijke rechten en plichten.

Voorbeelden van deze rechtsvorm zijn de maatschap, de vennootschap onder firma (VOF en de commanditaire vennootschap (CV). Na het in werking treden van de wet PersonenVennootschappen zullen dergelijke samenwerkingsverbanden aangeduid worden als openbare vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid (OV), of als openbare vennootschappen mét rechtspersoonlijkheid (OVR). Een OV kan een OVR worden als het vennootschapscontract wordt vastgelegd in een notariële akte.

Vennootschap onder firma (VOF)

Samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid waarin twee of meer partners, vennoten of firmanten genoemd, een bedrijf voeren. Er is een zakelijk vermogen, ingebracht door de vennoten en afgescheiden van hun privévermogen ('afgescheiden vermogen'), dat alleen voor de bedrijfsuitoefening mag worden gebruikt. Elke vennoot is met zijn privévermogen volledig aansprakelijk voor de verplichtingen van het samenwerkingsverband, ook als die door een andere (bevoegde) vennoot zijn aangegaan.

De vennoten zijn doorgaans natuurlijke personen, maar kunnen ook niet-natuurlijke personen zijn.
Alleen zaakschuldeisers kunnen zich verhalen op het zakelijke vermogen. Als dit onvoldoende is om de schulden te voldoen, dan kunnen zij hun vordering verhalen op het privévermogen van elke vennoot. Privéschuldeisers kunnen echter privéschulden niet verhalen op het zakelijke vermogen van het samenwerkingsverband, of op het privévermogen van de andere vennoten.

Commanditaire vennootschap (CV)

Samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid waarin twee of meer partners, vennoten genoemd, een bedrijf voeren. Binnen het samenwerkingsverband zijn er twee soorten vennoten: beherende en stille (commanditaire) vennoten. Beherende vennoten zijn volledig aansprakelijk voor de verplichtingen van het samenwerkingsverband. Stille vennoten zijn alleen financieel betrokken en slechts aansprakelijk tot het bedrag dat ze in het samenwerkingsverband hebben ingebracht.

De vennoten zijn doorgaans natuurlijke personen, maar kunnen ook niet-natuurlijke personen zijn.
Beherende vennoten zijn met hun hele privévermogen aansprakelijk als de vennootschap de verplichtingen niet nakomt.
Stille vennoten mogen niet namens de vennootschap naar buiten treden. Doen ze dat wel dan worden ze gezien als beherend vennoot en worden aansprakelijk met hun hele privévermogen.