Emissies naar lucht, herkomst en bestemming; nationale rekeningen,1990-2013
| Herkomst-bestemming | Perioden | Klimaatverandering (Broeikasgassen) CO2 (mln kg) | Klimaatverandering (Broeikasgassen) N2O (mln kg) | Klimaatverandering (Broeikasgassen) CH4 (mln kg) | Klimaatverandering (Broeikasgassen) Broeikasgas-equivalent (x mln) | Verzuring (Verzurende stoffen) NOx (mln kg) | Verzuring (Verzurende stoffen) SO2 (mln kg) | Verzuring (Verzurende stoffen) NH3 (mln kg) | Verzuring (Verzurende stoffen) Zuur-equivalent (x mld) | Ozonlaagaantasting CFK12-equivalent (x 1 000) | (Overige) luchtverontreiniging CO (mln kg) | (Overige) luchtverontreiniging NMVOS (mln kg) | (Overige) luchtverontreiniging PM10 (mln kg) | (Overige) luchtverontreiniging Fijn stof-equivalent (x mln) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| O-Q Overheid en zorg | 2013* | 6.182 | 0,2 | 7,0 | 6.449 | 11,1 | 0,8 | 0,2 | 0,3 | 0,0 | 6,3 | 2,6 | 0,3 | 0,3 |
| Q Gezondheids- en welzijnszorg | 2013* | 2.425 | 0,1 | 0,8 | 2.528 | 2,7 | 0,0 | 0,1 | 0,1 | 0,0 | 1,5 | 1,1 | 0,0 | 0,0 |
| Bron: CBS. | ||||||||||||||
Tabeltoelichting
In deze tabel vindt u de luchtemissierekeningen, dit is een onderdeel van de milieurekeningen die het CBS jaarlijks samenstelt. In deze luchtemissierekeningen staat waar verontreinigende stoffen en gassen in de lucht vandaan komen (de herkomst) en waar ze heen gaan (de bestemming). Hierbij wordt de uitstoot van verontreinigende stoffen en gassen uit zowel stationaire bronnen (zoals elektriciteitscentrales) als uit mobiele bronnen (zoals het wegverkeer) toegerekend aan de verschillende bedrijfstakken en huishoudens.
Naar keuze kunnen tabellen worden opgesteld waarin per economische activiteit (inclusief huishoudens), per stof en per jaar de omvang van de uitstoot naar de lucht wordt weergegeven. De verontreinigende stoffen die worden meegenomen zijn onder meer broeikasgassen (CO2, CH4, N2O), gassen die de ozonlaag aantasten (CFK's) en verzurende stoffen (SO2, NOx en NH3).
Doordat de gegevens in de milieurekeningen direct aansluiten op de economische gegevens in de nationale rekeningen, is het mogelijk om de gevolgen van de economische prestaties van Nederland voor het milieu cijfermatig in beeld te brengen.
Gegevens beschikbaar vanaf: 1990 tot en met 2013.
De tabel is stopgezet per 15 januari 2016. De tabel gaat verder als Emissies naar lucht, herkomst en bestemming; nationale rekeningen, zie paragraaf 3.
Status van de cijfers:
De cijfers zijn voorlopig. De gehele tijdreeks vanaf 1990 wordt jaarlijks (her)berekend en aangepast aan de bijgestelde emissiecijfers.
De laatste inzichten, met name ten aanzien van de emissiefactoren, zijn daarin meegenomen.
Wijzigingen per 15 januari 2016:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Wijzigingen per 8 juli 2015:
De cijfers van de stationaire bronnen van met name de dienstensectoren bleken onjuist te zijn berekend. Deze zijn nu gecorrigeerd. De correctie heeft betrekking op de hele tijdreeks.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing.
Toelichting onderwerpen
- Klimaatverandering (Broeikasgassen)
- Broeikasgassen houden een deel van de warmte die op aarde terecht komt door zonnestraling vast. Door de toegenomen concentratie broeikasgassen in de atmosfeer wordt meer warmte vastgehouden en neemt de temperatuur van het aardoppervlak toe. Dit noemt men het versterkte broeikaseffect.
De belangrijkste broeikasgassen zijn kooldioxide (CO2), methaan (CH4), lachgas (N2O), HFK's, PFK's en SF6.- CO2
- Kooldioxide.
- N2O
- Lachgas.
- CH4
- Methaan.
- Broeikasgas-equivalent
- Maatstaf die aangeeft in welke mate een stof bijdraagt aan het broeikaseffect. Eén broeikasgasequivalent staat gelijk aan het effect dat de uitstoot van 1 kilogram kooldioxide (CO2) heeft. Zo staat de uitstoot van 1 kg methaan gelijk aan 21 broeikasgasequivalenten en is de uitstoot van 1 kg lachgas gelijk aan 310 broeikasgasequivalenten.
De fluor(chloor)gassen hebben elk afzonderlijk een hoog CO2-equivalent, maar omdat de uitgestoten hoeveelheden relatief klein zijn, is hun bijdrage van het landelijk totaal gering.
- Verzuring (Verzurende stoffen)
- Proces waarbij bodem en water zuurder worden als gevolg van de belasting door verontreinigende stoffen, zoals NOX, SO2, NH3 en VOS (Vluchtige Organische Stoffen).
De verzurende stoffen worden, samen met andere luchtverontreinigende stoffen (VOS en fijn stof), geschaard onder het milieuthema: "Verzuring en grootschalige luchtverontreiniging".- NOx
- Stikstofoxiden (NOx = NO en NO2, berekend als NO2).
Veroorzaakt verzuring en speelt een rol bij smogvorming.
- SO2
- Zwaveldioxide.
- NH3
- Ammoniak
- Zuur-equivalent
- Maat waarin wordt uitgedrukt in welke mate een stof bijdraagt aan verzuring van het milieu. Een zuurequivalent (zeq) is gelijk aan één mol H+.
Bij de omrekening naar zuurequivalenten wordt rekening gehouden met de bijdrage van de emissie aan de verzuring van het milieu.
De emissie van 1 kg NOx is gelijk gesteld aan 21,7 zuurequivalent, de emissie van 1 kg SO2 is gelijk aan 31,3 zuurequivalent, en de emissie van 1 kg NH3 is gelijk aan 58,8 zuurequivalent.
- Ozonlaagaantasting
- Aantasting van de ozonlaag ten gevolge van de uitstoot van CFK's en halonen naar de lucht, omgerekend naar CFK12 equivalenten.
- CFK12-equivalent
- De emissies van chloorfluorkoolwaterstofverbindingen (CFK's) en halonen kunnen worden omgerekend naar CFK12-equivalenten. De omrekenfactoren zijn afhankelijk van de mate waarin de verschillende CFK's en halonen de ozonlaag aantasten.
- (Overige) luchtverontreiniging
- Naast verzurende stoffen leveren een aantal andere luchtverontreinigende stoffen, zoals vluchtige organische stoffen en fijn stof, een bijdrage aan het milieuthema: "Verzuring en grootschalige luchtverontreiniging".
Hier worden afzonderlijk een aantal luchtverontreinigende stoffen, opgenomen, die niet onder een van de andere thema's zijn geschaard. Het gaat ondermeer om de uitstoot van Fijn stof (PM10) en koolmonoxide (CO) naar de lucht.- CO
- Koolmonoxide.
- NMVOS
- Vluchtige organische verbindingen, exclusief methaan (NMVOS).
Smogvormend en soms carcinogeen.
- PM10
- Stofdeeltjes met een aërodynamische diameter kleiner dan 10 µm. De aërodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van een bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als dat stofdeeltje.
Schadelijk voor de gezondheid, dringt diep door in longen.
- Fijn stof-equivalent
- Hierin is alleen de uitstoot van fijnstof opgenomen.