Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio

Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio

Bedrijfstypen Regio's Perioden Graasdieren Aantal dieren Rundvee Jongvee voor de melkveehouderij (aantal) Graasdieren Aantal dieren Rundvee Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar) (aantal) Graasdieren Aantal dieren Geiten Melkgeiten (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Rundvee Jongvee voor de melkveehouderij (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Rundvee Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar) (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Geiten Melkgeiten (aantal)
Totaal alle bedrijfstypen Nederland 2023 992.080 1.573.787 489.488 15.977 14.264 651
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Nederland (LD) 2023 319.272 505.700 49.689 4.229 3.901 139
Totaal alle bedrijfstypen Oost-Nederland (LD) 2023 332.159 518.470 194.691 5.931 5.158 216
Totaal alle bedrijfstypen West-Nederland (LD) 2023 171.490 297.310 59.051 3.334 3.037 147
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Nederland (LD) 2023 169.159 252.307 186.057 2.483 2.168 149
Totaal alle bedrijfstypen Groningen (PV) 2023 64.931 102.720 8.908 813 765 21
Totaal alle bedrijfstypen Fryslân (PV) 2023 184.019 298.224 21.039 2.494 2.306 79
Totaal alle bedrijfstypen Drenthe (PV) 2023 70.322 104.756 19.742 922 830 39
Totaal alle bedrijfstypen Overijssel (PV) 2023 160.594 255.010 71.722 2.988 2.589 83
Totaal alle bedrijfstypen Flevoland (PV) 2023 21.817 34.085 6.933 242 221 7
Totaal alle bedrijfstypen Gelderland (PV) 2023 149.748 229.375 116.036 2.701 2.348 126
Totaal alle bedrijfstypen Utrecht (PV) 2023 54.417 95.255 25.881 1.190 1.067 46
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Holland (PV) 2023 51.290 87.514 14.888 897 828 47
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Holland (PV) 2023 50.414 91.213 14.759 1.047 955 44
Totaal alle bedrijfstypen Zeeland (PV) 2023 15.369 23.328 3.523 200 187 10
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Brabant (PV) 2023 136.882 207.965 143.046 2.019 1.771 126
Totaal alle bedrijfstypen Limburg (PV) 2023 32.277 44.342 43.011 464 397 23
Totaal alle bedrijfstypen Oost-Groningen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Delfzijl en omgeving (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Overig Groningen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidoost-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidoost-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Overijssel (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Overijssel (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Twente (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Veluwe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Achterhoek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Arnhem/Nijmegen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Gelderland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Utrecht (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Kop van Noord-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Alkmaar en omgeving (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen IJmond (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Agglomeratie Haarlem (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zaanstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Groot-Amsterdam (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Delft en Westland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Oost-Zuid-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Groot-Rijnmond (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Overig Zeeland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen West-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Midden-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Midden-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Flevoland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Bouwhoek en Hogeland (LG) 2023 45.535 73.787 6.772 562 518 23
Totaal alle bedrijfstypen Veenkoloniën en Oldambt (LG) 2023 56.040 85.517 17.538 618 577 26
Totaal alle bedrijfstypen Noordelijk Weidegebied (LG) 2023 253.809 401.955 41.155 3.698 3.408 108
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijk Veehouderijgebied (LG) 2023 220.129 350.654 93.676 4.013 3.415 112
Totaal alle bedrijfstypen Centraal Veehouderijgebied (LG) 2023 35.479 51.182 51.490 784 700 60
Totaal alle bedrijfstypen IJsselmeerpolders (LG) 2023 29.409 46.300 11.780 347 319 12
Totaal alle bedrijfstypen Westelijk Holland (LG) 2023 42.637 73.772 5.166 836 778 34
Totaal alle bedrijfstypen Waterland en Droogmakerijen (LG) 2023 17.297 30.846 6.257 315 285 19
Totaal alle bedrijfstypen Hollands/Utrechts Weidegebied (LG) 2023 66.612 121.894 20.839 1.438 1.298 46
Totaal alle bedrijfstypen Rivierengebied (LG) 2023 41.322 62.318 48.291 676 593 44
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwestelijk Akkerbouwgebied (LG) 2023 29.000 44.314 12.139 422 390 31
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Brabant (LG) 2023 14.239 20.717 7.666 214 186 13
Totaal alle bedrijfstypen Zuidelijk Veehouderijgebied (LG) 2023 131.097 198.185 166.262 1.902 1.668 122
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Limburg (LG) 2023 9.475 12.346 457 152 129 1
Totaal alle bedrijfstypen De Marne (LB) 2023 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Centraal Weidegebied in Groningen (LB) 2023 4.360 7.038 66 66 62 2
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijke Bouwstreek in Groningen (LB) 2023 19.710 32.009 2.002 205 194 5
Totaal alle bedrijfstypen Westerwolde en Gron. Veenkoloniën (LB) 2023 8.307 11.478 3.164 75 73 5
Totaal alle bedrijfstypen Groninger zuidelijk Westerkwartier (LB) 2023 19.956 30.834 2.725 306 283 6
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijk Hogeland (LB) 2023 12.598 21.361 951 161 153 3
Totaal alle bedrijfstypen Noordelijk Friesland (LB) 2023 32.937 52.426 5.821 401 365 20
Totaal alle bedrijfstypen Weidestreek in Friesland (LB) 2023 76.091 124.163 8.728 1.048 968 27
Totaal alle bedrijfstypen De Wouden (LB) 2023 73.178 119.011 6.488 1.012 941 31
Totaal alle bedrijfstypen Eilanden (LB) 2023 1.813 2.624 2 33 32 1
Totaal alle bedrijfstypen Weidegebied van het Noorderveld (LB) 2023 5.363 7.749 169 72 64 6
Totaal alle bedrijfstypen Smilde en Centr. Zandgebied in Dr. (LB) 2023 14.845 22.671 8.218 180 168 6
Totaal alle bedrijfstypen Zuidw. Weidegebied in Drenthe (LB) 2023 21.653 32.107 4.462 315 279 10
Totaal alle bedrijfstypen Zuidelijk Zandgebied in Drenthe (LB) 2023 15.283 22.870 2.739 197 177 7
Totaal alle bedrijfstypen Drentse Veenkoloniën en Hondsrug (LB) 2023 13.178 19.359 4.154 158 142 10
Totaal alle bedrijfstypen Weidegebied in Overijssel (LB) 2023 51.395 78.429 18.515 846 779 25
Totaal alle bedrijfstypen Noordoost-Overijssel (LB) 2023 21.120 33.880 8.921 360 316 9
Totaal alle bedrijfstypen Twente (LB) 2023 62.424 99.550 27.099 1.279 1.053 30
Totaal alle bedrijfstypen Salland (LB) 2023 25.655 43.151 17.187 503 441 19
Totaal alle bedrijfstypen Noordoostelijke Polder (LB) 2023 5.737 8.024 4.419 86 70 5
Totaal alle bedrijfstypen Zuidelijke IJsselmeerpolders (LB) 2023 16.080 26.061 2.514 156 151 2
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijke Veluwe (LB) 2023 13.238 17.584 11.505 243 208 17
Totaal alle bedrijfstypen IJsselstreek (LB) 2023 10.665 15.911 951 167 145 1
Totaal alle bedrijfstypen Zuidelijk Gelderland (LB) 2023 13.122 20.808 13.126 184 170 17
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijke Betuwe en Nijmegen (LB) 2023 775 867 3.090 13 10 2
Totaal alle bedrijfstypen Veluwezoom en Betuwe (LB) 2023 19.590 28.893 22.289 304 276 20
Totaal alle bedrijfstypen Bommelerwaard (LB) 2023 4.899 7.160 6.760 76 67 4
Totaal alle bedrijfstypen Westelijke Veluwe (LB) 2023 15.599 23.668 34.662 391 359 36
Totaal alle bedrijfstypen Achterhoek (LB) 2023 71.860 114.484 23.653 1.323 1.113 29
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over grondgebruik, akkerbouw, tuinbouw, grasland, graasdieren en hokdieren, op regionaal niveau naar hoofdbedrijfstype. Voor alle onderwerpen wordt zowel het telgegeven (oppervlakte, aantal dieren), als het bijbehorend aantal bedrijven gepresenteerd.

De gegevens voor deze tabel komen uit de landbouwtelling. De landbouwtelling maakt deel uit van de gecombineerde opgave, die onder meer gebruikt wordt voor de uitvoering van het landbouwbeleid en handhaving van de Meststoffenwet.

De regionale indeling van de Landbouwtelling is gebaseerd op het hoofdvestigingsadres. Hierdoor kan de regio, waaraan de landbouwactiviteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) worden toegerekend, afwijken van de plaats waar deze activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden.

De peildatum voor het aantal dieren is 1 april; de peildatum voor de gewassen is 15 mei.

In 2022 maken paarden, pony’s en ezels geen onderdeel uit van de Landbouwtelling. Dit heeft invloed op de bedrijfstypering en het totaal aantal landbouwbedrijven in de Landbouwtelling. Bedrijven met paarden en pony's die eerder ingedeeld werden bij 'paard -en ponybedrijven' worden in 2022, als er naast het houden van paarden en pony's ook nog landbouwactiviteiten zijn, ingedeeld bij een ander bedrijfstype. Dit heeft met name effect op graasdierbedrijven en 'akkerbouwbedrijven met vooral voedergewassen', hier treedt een duidelijke trendbreuk op.

Met ingang van 2020 geldt de SO2017, gebaseerd op de jaren 2015 tot en met 2019 (zie ook de toelichting bij SO: Standaard Opbrengst).

Met ingang van 2018 wordt het aantal vleeskalveren, vleesvarkens, kippen en kalkoenen bijgesteld bij tijdelijke leegstand op de peildatum. Voor de bijstelling wordt gebruik gemaakt van de opgave van voorgaand jaar.
De Landbouwtelling is een structuur enquête, daarin is een bijstelling bij tijdelijke leegstand o.a. van belang voor de bepaling van het bedrijfstype en de economische omvang van de bedrijven.
Bij de omvang van de veestapels is het aantal dieren op de peildatum van belang, daarom worden de dieraantallen in de veestapeltabellen niet bijgesteld bij tijdelijke leegstand.
Als gevolg hiervan kunnen er verschillen optreden tussen de dieraantallen in de Landbouwtellingstabellen en de veestapeltabellen (zie ‘koppeling naar relevante tabellen en artikelen’).

Met ingang van 2017 worden de dieraantallen in toenemende mate afgeleid uit I&R registers (Identificatie en Registratie van dieren), in plaats van d.m.v. directe uitvraag in de Gecombineerde Opgave. De I&R registers vallen onder verantwoordelijkheid van RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland). Sinds 2017 worden de rundvee aantallen afgeleid uit I&R-rund, en vanaf 2018 worden ook schapen, geiten en pluimvee afgeleid uit de betreffende I&R registers. De registratie van rundvee, schapen en geiten vindt rechtstreeks bij RVO plaats. Pluimvee gegevens worden ingewonnen via de aangewezen databank Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) van Avined. Avined is een brancheorganisatie voor de eier- en pluimveevleessector. Avined geeft de gegevens door aan de centrale database van RVO.nl. Door de overgang naar het gebruik van I&R registers treedt er voor schapen en geiten vanaf 2018 een wijziging in de indeling op.

Met ingang van 2016 wordt voor de afbakening van de Landbouwtelling gebruik gemaakt van informatie uit het Handelsregister. Inschrijving in het Handelsregister met een agrarische SBI (Standaard BedrijfsIndeling) is leidend bij de bepaling of er sprake is van een landbouwbedrijf. Met deze afbakening wordt zo nauw mogelijk aangesloten bij de statistische verordeningen van Eurostat en de (Nederlandse) implementatie van het begrip 'actieve landbouwer' uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

De afbakening van de Landbouwtelling op basis van informatie uit het Handelsregister heeft vooral invloed op het aantal bedrijven, hier treedt een duidelijke trendbreuk op. De invloed op arealen (behalve bij niet-cultuurgrond en natuurlijk grasland) en de dieraantallen (behalve bij schapen, en paarden en pony's) zijn beperkt. Dit heeft met name te maken met het soort bedrijven dat bij de nieuwe afbakening wordt uitgesloten (zoals maneges, kinderboerderijen en natuurbeheer organisaties).

Met ingang van 2011 zijn er wijzigingen doorgevoerd in de geografische toedeling van bedrijven met hoofdvestiging in het buitenland. Dit kan met name in de grensgebieden invloed hebben op de regionale cijfers.

Met ingang van 2010 wordt een nieuwe norm voor de economische omvang van bedrijven en een nieuwe bedrijfstypering gehanteerd. Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte-Eenheid). Met ingang van 2010 is dit vervangen door SO (Standaard Opbrengst). Hierdoor wijzigt de ondergrens voor opname van bedrijven in de publicatie van de Landbouwtelling van 3 nge in 3000 euro SO.
Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en -indelingen. SO-normen worden om de drie jaar geactualiseerd. De meest recente actualisatie vond plaats in 2016; bij de herberekening zijn de SO-normen uit 2010 gehanteerd.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2000

Status van de cijfers: De cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 29 maart 2024: de definitieve cijfers van 2023 zijn toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Volgens de reguliere planning verschijnen in november de voorlopige cijfers en in maart van het jaar daarna volgen de definitieve cijfers.

Toelichting onderwerpen

Graasdieren
Graasdieren zijn paarden en pony's, rundvee, schapen en geiten.
Aantal dieren
Rundvee
Met ingang van 2013 worden de diercategorieën ‘Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar)’ en ‘Zoogkoeien (>= 2 jaar)’ niet meer apart waargenomen maar samengeteld in de nieuwe categorie ‘Overige koeien’.
Eveneens met ingang van 2013 worden de diercategorieën ‘Stieren voor de fokkerij (>= 2 jaar)’ en ‘Stieren voor vleesproductie (>= 2 jaar)’ niet meer apart waargenomen maar samengeteld in de nieuwe categorie ‘Stieren (>= 2 jaar)’.
Hierdoor zijn ook de totalen voor ‘melk- en fokvee’ en ‘vlees- en weidevee’ komen te vervallen.
Met ingang van 2017 worden de rundvee gegevens afgeleid uit het I&R register (Identificatie en Registratie) voor runderen. Dit kan, in vergelijking met de eerdere directe uitvraag in de Gecombineerde Opgave, van invloed zijn op de verdeling tussen de verschillende categorieën.
Jongvee voor de melkveehouderij
Jongvee dat voor melkproductie wordt aangehouden.
Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar)
Koeien van 2 jaar of ouder, die ten minste eenmaal gekalfd hebben en voor de melkproductie, dan wel de fokkerij worden aangehouden; inclusief droogstaande koeien (dit zijn koeien, die tijdelijk geen melk geven omdat ze drachtig zijn).
Geiten
Met ingang van 2018 worden de geiten afgeleid uit het I&R register (Identificatie en Registratie) voor geiten. Hierdoor is de indeling gewijzigd ten opzichte van eerdere jaren.
Melkgeiten
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Rundvee
Met ingang van 2013 worden de diercategorieën ‘Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar)’ en ‘Zoogkoeien (>= 2 jaar)’ niet meer apart waargenomen maar samengeteld in de nieuwe categorie ‘Overige koeien’.
Eveneens met ingang van 2013 worden de diercategorieën ‘Stieren voor de fokkerij (>= 2 jaar)’ en ‘Stieren voor vleesproductie (>= 2 jaar)’ niet meer apart waargenomen maar samengeteld in de nieuwe categorie ‘Stieren (>= 2 jaar)’.
Hierdoor zijn ook de totalen voor ‘melk- en fokvee’ en ‘vlees- en weidevee’ komen te vervallen.
Met ingang van 2017 worden de rundvee gegevens afgeleid uit het I&R register (Identificatie en Registratie) voor runderen. Dit kan, in vergelijking met de eerdere directe uitvraag in de Gecombineerde Opgave, van invloed zijn op de verdeling tussen de verschillende categorieën.
Jongvee voor de melkveehouderij
Jongvee dat voor melkproductie wordt aangehouden.
Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar)
Koeien van 2 jaar of ouder, die ten minste eenmaal gekalfd hebben en voor de melkproductie, dan wel de fokkerij worden aangehouden; inclusief droogstaande koeien (dit zijn koeien, die tijdelijk geen melk geven omdat ze drachtig zijn).
Geiten
Met ingang van 2018 worden de geiten afgeleid uit het I&R register (Identificatie en Registratie) voor geiten. Hierdoor is de indeling gewijzigd ten opzichte van eerdere jaren.
Melkgeiten