Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio

Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio

Bedrijfstypen Regio's Perioden Grondgebruik Oppervlakte Cultuurgrond (are) Grondgebruik Aantal bedrijven Grondgebruik, totaal (aantal) Grondgebruik Aantal bedrijven Cultuurgrond (aantal) Akkerbouw Oppervlakte Overige akkerbouwgewassen (are) Akkerbouw Aantal bedrijven Handelsgewassen (aantal) Tuinbouw open grond Oppervlakte Tuinbouw open grond, totaal (are) Tuinbouw onder glas Oppervlakte Tuinbouw onder glas, totaal (m2) Grasland en groenvoedergewassen Aantal bedrijven Grasland Tijdelijk grasland (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Paarden en pony's Paarden (aantal)
Totaal graasdierbedrijven Nederland 2023 101.512.573 24.307 24.012 222.320 223 139.810 5.065 13.505 4.764
Totaal graasdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2023 33.716.788 5.888 5.845 66.095 51 15.300 370 2.955 1.314
Totaal graasdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2023 32.786.092 9.322 9.185 68.350 98 50.469 1.695 5.608 1.513
Totaal graasdierbedrijven West-Nederland (LD) 2023 21.044.225 5.144 5.106 28.970 22 27.425 2.000 2.077 998
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2023 13.965.468 3.953 3.876 58.905 52 46.616 1.000 2.865 939
Totaal graasdierbedrijven Groningen (PV) 2023 6.815.267 1.125 1.121 12.308 12 1.357 0 548 216
Totaal graasdierbedrijven Fryslân (PV) 2023 19.523.702 3.348 3.326 26.673 31 8.682 0 1.466 785
Totaal graasdierbedrijven Drenthe (PV) 2023 7.377.819 1.415 1.398 27.114 8 5.261 370 941 313
Totaal graasdierbedrijven Overijssel (PV) 2023 15.572.920 4.361 4.324 22.538 27 15.295 450 2.700 631
Totaal graasdierbedrijven Flevoland (PV) 2023 1.351.271 229 218 3.313 2 8.310 245 196 30
Totaal graasdierbedrijven Gelderland (PV) 2023 15.861.901 4.732 4.643 42.499 69 26.864 1.000 2.712 852
Totaal graasdierbedrijven Utrecht (PV) 2023 6.315.573 1.690 1.678 14.058 8 10.333 0 672 275
Totaal graasdierbedrijven Noord-Holland (PV) 2023 6.784.247 1.495 1.478 6.019 3 10.066 200 687 333
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Holland (PV) 2023 6.332.716 1.610 1.601 3.312 6 4.700 1.800 498 307
Totaal graasdierbedrijven Zeeland (PV) 2023 1.611.689 349 349 5.581 5 2.326 0 220 83
Totaal graasdierbedrijven Noord-Brabant (PV) 2023 10.807.869 3.131 3.077 44.193 45 31.399 1.000 2.307 691
Totaal graasdierbedrijven Limburg (PV) 2023 3.157.599 822 799 14.712 7 15.217 0 558 248
Totaal graasdierbedrijven Oost-Groningen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Delfzijl en omgeving (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Overig Groningen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Noord-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuidwest-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuidoost-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Noord-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuidoost-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuidwest-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Noord-Overijssel (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuidwest-Overijssel (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Twente (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Veluwe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Achterhoek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Arnhem/Nijmegen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuidwest-Gelderland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Utrecht (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Kop van Noord-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Alkmaar en omgeving (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven IJmond (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Agglomeratie Haarlem (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zaanstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Groot-Amsterdam (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Delft en Westland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Oost-Zuid-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Groot-Rijnmond (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Overig Zeeland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven West-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Midden-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Noord-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Midden-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Flevoland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Bouwhoek en Hogeland (LG) 2023 4.746.397 747 741 11.554 6 1.911 0 375 152
Totaal graasdierbedrijven Veenkoloniën en Oldambt (LG) 2023 5.763.428 894 883 21.075 9 3.317 0 611 194
Totaal graasdierbedrijven Noordelijk Weidegebied (LG) 2023 26.825.257 5.193 5.159 31.603 38 14.431 370 2.391 1.050
Totaal graasdierbedrijven Oostelijk Veehouderijgebied (LG) 2023 21.317.580 5.837 5.799 47.395 75 22.154 1.450 3.958 986
Totaal graasdierbedrijven Centraal Veehouderijgebied (LG) 2023 3.965.017 1.788 1.712 13.753 13 5.952 0 779 286
Totaal graasdierbedrijven IJsselmeerpolders (LG) 2023 2.071.165 365 354 4.357 2 10.017 245 305 54
Totaal graasdierbedrijven Westelijk Holland (LG) 2023 5.560.306 1.397 1.380 3.931 5 8.532 2.000 590 323
Totaal graasdierbedrijven Waterland en Droogmakerijen (LG) 2023 2.559.532 551 547 840 0 1.035 0 161 107
Totaal graasdierbedrijven Hollands/Utrechts Weidegebied (LG) 2023 8.136.993 2.060 2.053 6.726 10 6.873 0 645 316
Totaal graasdierbedrijven Rivierengebied (LG) 2023 4.814.051 1.161 1.147 17.284 15 14.041 0 622 263
Totaal graasdierbedrijven Zuidwestelijk Akkerbouwgebied (LG) 2023 3.240.914 703 699 9.461 6 5.877 0 434 161
Totaal graasdierbedrijven Zuidwest-Brabant (LG) 2023 1.316.799 323 319 2.971 7 6.200 0 243 82
Totaal graasdierbedrijven Zuidelijk Veehouderijgebied (LG) 2023 10.142.450 3.031 2.963 49.107 36 35.031 1.000 2.222 724
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Limburg (LG) 2023 1.052.684 257 256 2.263 1 4.439 0 169 66
Totaal graasdierbedrijven De Marne (LB) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal graasdierbedrijven Centraal Weidegebied in Groningen (LB) 2023 596.171 95 95 927 0 38 0 31 26
Totaal graasdierbedrijven Oostelijke Bouwstreek in Groningen (LB) 2023 1.967.364 259 258 6.511 5 103 0 169 45
Totaal graasdierbedrijven Westerwolde en Gron. Veenkoloniën (LB) 2023 706.373 104 103 1.168 2 31 0 72 21
Totaal graasdierbedrijven Groninger zuidelijk Westerkwartier (LB) 2023 2.246.963 470 469 2.959 4 280 0 170 95
Totaal graasdierbedrijven Oostelijk Hogeland (LB) 2023 1.298.396 197 196 743 1 905 0 106 29
Totaal graasdierbedrijven Noordelijk Friesland (LB) 2023 3.448.001 550 545 10.811 5 1.006 0 269 123
Totaal graasdierbedrijven Weidestreek in Friesland (LB) 2023 7.760.747 1.306 1.300 4.483 13 6.428 0 513 297
Totaal graasdierbedrijven De Wouden (LB) 2023 7.930.398 1.424 1.413 11.379 13 1.248 0 675 339
Totaal graasdierbedrijven Eilanden (LB) 2023 384.556 68 68 0 0 0 0 9 26
Totaal graasdierbedrijven Weidegebied van het Noorderveld (LB) 2023 637.537 109 108 3.293 1 603 0 60 26
Totaal graasdierbedrijven Smilde en Centr. Zandgebied in Dr. (LB) 2023 1.695.888 273 270 6.622 2 2.249 0 195 67
Totaal graasdierbedrijven Zuidw. Weidegebied in Drenthe (LB) 2023 2.209.049 484 479 5.609 5 986 370 315 93
Totaal graasdierbedrijven Zuidelijk Zandgebied in Drenthe (LB) 2023 1.441.542 291 289 4.816 0 489 0 196 66
Totaal graasdierbedrijven Drentse Veenkoloniën en Hondsrug (LB) 2023 1.393.803 258 252 6.774 0 934 0 175 61
Totaal graasdierbedrijven Weidegebied in Overijssel (LB) 2023 5.059.836 1.237 1.227 2.953 2 4.848 0 618 148
Totaal graasdierbedrijven Noordoost-Overijssel (LB) 2023 1.989.033 505 496 4.092 4 1.108 0 361 81
Totaal graasdierbedrijven Twente (LB) 2023 5.914.141 1.897 1.882 12.885 13 6.797 450 1.261 278
Totaal graasdierbedrijven Salland (LB) 2023 2.609.910 722 719 2.608 8 2.542 0 460 124
Totaal graasdierbedrijven Noordoostelijke Polder (LB) 2023 373.539 76 73 1.103 1 2.256 0 62 5
Totaal graasdierbedrijven Zuidelijke IJsselmeerpolders (LB) 2023 977.732 153 145 2.210 1 6.054 245 134 25
Totaal graasdierbedrijven Oostelijke Veluwe (LB) 2023 1.575.132 536 528 4.121 5 851 0 242 105
Totaal graasdierbedrijven IJsselstreek (LB) 2023 1.188.743 280 280 5.010 6 383 0 156 47
Totaal graasdierbedrijven Zuidelijk Gelderland (LB) 2023 1.552.919 362 358 3.594 4 3.666 300 208 92
Totaal graasdierbedrijven Oostelijke Betuwe en Nijmegen (LB) 2023 242.920 41 41 1.087 2 970 0 21 9
Totaal graasdierbedrijven Veluwezoom en Betuwe (LB) 2023 2.316.356 544 541 6.370 3 8.905 0 278 121
Totaal graasdierbedrijven Bommelerwaard (LB) 2023 553.933 137 134 382 2 341 0 69 31
Totaal graasdierbedrijven Westelijke Veluwe (LB) 2023 1.810.606 1.052 986 7.545 7 4.579 0 422 149
Totaal graasdierbedrijven Achterhoek (LB) 2023 6.621.292 1.780 1.775 14.390 40 7.169 700 1.316 298
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over grondgebruik, akkerbouw, tuinbouw, grasland, graasdieren en hokdieren, op regionaal niveau naar hoofdbedrijfstype. Voor alle onderwerpen wordt zowel het telgegeven (oppervlakte, aantal dieren), als het bijbehorend aantal bedrijven gepresenteerd.

De gegevens voor deze tabel komen uit de landbouwtelling. De landbouwtelling maakt deel uit van de gecombineerde opgave, die onder meer gebruikt wordt voor de uitvoering van het landbouwbeleid en handhaving van de Meststoffenwet.

De regionale indeling van de Landbouwtelling is gebaseerd op het hoofdvestigingsadres. Hierdoor kan de regio, waaraan de landbouwactiviteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) worden toegerekend, afwijken van de plaats waar deze activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden.

De peildatum voor het aantal dieren is 1 april; de peildatum voor de gewassen is 15 mei.

In 2022 maken paarden, pony’s en ezels geen onderdeel uit van de Landbouwtelling. Dit heeft invloed op de bedrijfstypering en het totaal aantal landbouwbedrijven in de Landbouwtelling. Bedrijven met paarden en pony's die eerder ingedeeld werden bij 'paard -en ponybedrijven' worden in 2022, als er naast het houden van paarden en pony's ook nog landbouwactiviteiten zijn, ingedeeld bij een ander bedrijfstype. Dit heeft met name effect op graasdierbedrijven en 'akkerbouwbedrijven met vooral voedergewassen', hier treedt een duidelijke trendbreuk op.

Met ingang van 2020 geldt de SO2017, gebaseerd op de jaren 2015 tot en met 2019 (zie ook de toelichting bij SO: Standaard Opbrengst).

Met ingang van 2018 wordt het aantal vleeskalveren, vleesvarkens, kippen en kalkoenen bijgesteld bij tijdelijke leegstand op de peildatum. Voor de bijstelling wordt gebruik gemaakt van de opgave van voorgaand jaar.
De Landbouwtelling is een structuur enquête, daarin is een bijstelling bij tijdelijke leegstand o.a. van belang voor de bepaling van het bedrijfstype en de economische omvang van de bedrijven.
Bij de omvang van de veestapels is het aantal dieren op de peildatum van belang, daarom worden de dieraantallen in de veestapeltabellen niet bijgesteld bij tijdelijke leegstand.
Als gevolg hiervan kunnen er verschillen optreden tussen de dieraantallen in de Landbouwtellingstabellen en de veestapeltabellen (zie ‘koppeling naar relevante tabellen en artikelen’).

Met ingang van 2017 worden de dieraantallen in toenemende mate afgeleid uit I&R registers (Identificatie en Registratie van dieren), in plaats van d.m.v. directe uitvraag in de Gecombineerde Opgave. De I&R registers vallen onder verantwoordelijkheid van RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland). Sinds 2017 worden de rundvee aantallen afgeleid uit I&R-rund, en vanaf 2018 worden ook schapen, geiten en pluimvee afgeleid uit de betreffende I&R registers. De registratie van rundvee, schapen en geiten vindt rechtstreeks bij RVO plaats. Pluimvee gegevens worden ingewonnen via de aangewezen databank Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) van Avined. Avined is een brancheorganisatie voor de eier- en pluimveevleessector. Avined geeft de gegevens door aan de centrale database van RVO.nl. Door de overgang naar het gebruik van I&R registers treedt er voor schapen en geiten vanaf 2018 een wijziging in de indeling op.

Met ingang van 2016 wordt voor de afbakening van de Landbouwtelling gebruik gemaakt van informatie uit het Handelsregister. Inschrijving in het Handelsregister met een agrarische SBI (Standaard BedrijfsIndeling) is leidend bij de bepaling of er sprake is van een landbouwbedrijf. Met deze afbakening wordt zo nauw mogelijk aangesloten bij de statistische verordeningen van Eurostat en de (Nederlandse) implementatie van het begrip 'actieve landbouwer' uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

De afbakening van de Landbouwtelling op basis van informatie uit het Handelsregister heeft vooral invloed op het aantal bedrijven, hier treedt een duidelijke trendbreuk op. De invloed op arealen (behalve bij niet-cultuurgrond en natuurlijk grasland) en de dieraantallen (behalve bij schapen, en paarden en pony's) zijn beperkt. Dit heeft met name te maken met het soort bedrijven dat bij de nieuwe afbakening wordt uitgesloten (zoals maneges, kinderboerderijen en natuurbeheer organisaties).

Met ingang van 2011 zijn er wijzigingen doorgevoerd in de geografische toedeling van bedrijven met hoofdvestiging in het buitenland. Dit kan met name in de grensgebieden invloed hebben op de regionale cijfers.

Met ingang van 2010 wordt een nieuwe norm voor de economische omvang van bedrijven en een nieuwe bedrijfstypering gehanteerd. Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte-Eenheid). Met ingang van 2010 is dit vervangen door SO (Standaard Opbrengst). Hierdoor wijzigt de ondergrens voor opname van bedrijven in de publicatie van de Landbouwtelling van 3 nge in 3000 euro SO.
Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en -indelingen. SO-normen worden om de drie jaar geactualiseerd. De meest recente actualisatie vond plaats in 2016; bij de herberekening zijn de SO-normen uit 2010 gehanteerd.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2000

Status van de cijfers: De cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 29 maart 2024: de definitieve cijfers van 2023 zijn toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Volgens de reguliere planning verschijnen in november de voorlopige cijfers en in maart van het jaar daarna volgen de definitieve cijfers.

Toelichting onderwerpen

Grondgebruik
Oppervlakte
Cultuurgrond
Cultuurgrond is grond die, blijvend dan wel tijdelijk, deel uitmaakt van het bedrijf, en in hoofdzaak bestemd is voor het voortbrengen van landbouwproducten (akkerbouw, tuinbouw, veehouderij), met inbegrip van braakland en (tijdelijk) grasland.
_
Omvat akkerbouw, tuinbouw open grond, tuinbouw onder glas,
grasland en voedergewassen.
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Grondgebruik, totaal
Cultuurgrond
Cultuurgrond is grond die, blijvend dan wel tijdelijk, deel uitmaakt van het bedrijf, en in hoofdzaak bestemd is voor het voortbrengen van landbouwproducten (akkerbouw, tuinbouw, veehouderij), met inbegrip van braakland en (tijdelijk) grasland.
_
Omvat akkerbouw, tuinbouw open grond, tuinbouw onder glas,
grasland en voedergewassen.
Akkerbouw
Akkerbouw is teelt in de volle grond, veelal voor industriële verwerking.
Oppervlakte
Overige akkerbouwgewassen
Omvat onder andere miscanthus en graszoden.
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Handelsgewassen
Handelsgewassen zijn planten die gewoonlijk niet direct voor consumptie worden verkocht omdat ze voor hun eindgebruik industrieel moeten worden verwerkt.
_
Omvat onder andere blauwmaanzaad, cichorei, hennep, karwijzaad, kool- en raapzaad, lijnzaad, sojabonen, vlas en zonnebloemen.
Tuinbouw open grond
Tuinbouw open grond is teelt in de volle grond, veelal direct voor de markt.
Oppervlakte
Tuinbouw open grond, totaal
Tuinbouw onder glas
Tuinbouw onder glas is teelt in kassen, bedekt met glas of plastic, of in betreedbare plastic tunnels.
Oppervlakte
Tuinbouw onder glas, totaal
Grasland en groenvoedergewassen
Grasland en voedergewassen dienen doorgaans als vers plantaardig veevoer.
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Grasland
Tijdelijk grasland
Grond met een natuurlijke of ingezaaide vegetatie van grassen of andere kruidachtige voedergewassen, die voor minder dan 5 jaar niet in de vruchtwisseling is meegenomen.
_
Vruchtwisseling is het op een perceel na elkaar telen van verschillende gewassen om bodemziekten te voorkomen.
Graasdieren
Graasdieren zijn paarden en pony's, rundvee, schapen en geiten.
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Paarden en pony's
Uitsluitend de op geregistreerde landbouwbedrijven voorkomende paarden en pony's.
_
Vanaf 2010 inclusief ezels van 6 maanden en ouder.
_
In 2022 maken paarden, pony’s en ezels geen onderdeel uit van de Landbouwtelling.
Paarden