Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik, 1995-2013
| Balansposten | Sectoren | Perioden | Energiedragers in petajoule Aardoliegrondstoffen en -producten Aardoliegrondstoffen Aardgascondensaat (PJ) | Energiedragers in petajoule Hernieuwbare energie Windenergie (PJ) | Energiedragers in fysieke eenheden Totaal energiedragers (PJ) | Energiedragers in fysieke eenheden Aardgas (mln m3) | Energiedragers in fysieke eenheden Kernenergie (PJ) | Energiedragers in fysieke eenheden Afval en andere energiedragers (PJ) | Energiedragers in fysieke eenheden Elektriciteit (mln kWh) | Energiedragers in fysieke eenheden Warmte (PJ) | Energiedragers in fysieke eenheden Aardoliegrondstoffen en -producten Aardoliegrondstoffen Aardgascondensaat (mln kg) | Energiedragers in fysieke eenheden Hernieuwbare energie Windenergie (mln kWh) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Primair energieaanbod | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | 449 | 10.477 | - | 2 | 24.772 | 11 | - | - |
| Winning | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | 14 | - | - | 2 | - | - | ||
| Invoer | Particuliere huishoudens | 2013 | . | . | . | . | . | . | ||||
| Uitvoer | Particuliere huishoudens | 2013 | . | . | . | . | . | . | ||||
| Bunkering | Particuliere huishoudens | 2013 | . | . | . | . | . | . | ||||
| Energie-aanvoer | Particuliere huishoudens | 2013 | - | 436 | 10.477 | 24.772 | 11 | - | ||||
| Energie-aflevering | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | - | - | - | - | ||||
| Aanvoer minus aflevering | Particuliere huishoudens | 2013 | - | 436 | 10.477 | 24.772 | 11 | - | ||||
| Voorraadmutatie | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | - | - | - | |||||
| Totale inzet energieomzetting | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | 1 | - | - | - | - | - | - | |
| Inzet elektriciteit/WKK-omzetting | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | 1 | - | - | - | - | - | - | |
| Inzet andere omzetting | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | - | - | - | - | - | |||
| Totale productie energieomzetting | Particuliere huishoudens | 2013 | - | 1 | - | 360 | - | - | ||||
| Productie elektriciteit/WKK-omzetting | Particuliere huishoudens | 2013 | 1 | 360 | - | |||||||
| Productie andere omzetting | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | - | - | - | |||||
| Primair energieverbruik | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | 449 | 10.477 | - | 2 | 24.772 | 11 | - | - |
| Totaal saldo energieomzetting | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | - | - | - | -360 | - | - | - | |
| Saldo elektriciteit/WKK-omzetting | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | - | - | - | -360 | - | - | - | |
| Saldo andere omzettingen | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | - | - | - | - | - | |||
| Totaal finaal verbruik | Particuliere huishoudens | 2013 | - | 449 | 10.477 | 2 | 25.132 | 11 | - | |||
| Finaal energieverbruik | Particuliere huishoudens | 2013 | - | 449 | 10.477 | 2 | 25.132 | 11 | - | |||
| Niet-energetisch gebruik | Particuliere huishoudens | 2013 | - | - | - | - | - | |||||
| Bron: CBS. | ||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel geeft het aanbod, de omzetting en het verbruik van energie weer in balansvorm. Energie komt onder andere vrij bij de verbranding van bijvoorbeeld aardgas, aardolie, steenkool en biobrandstoffen. Energie kan ook worden verkregen uit elektriciteit of warmte of worden onttrokken aan de natuur, bijvoorbeeld windkracht of zonne- energie. In de energiestatistiek heten al deze bronnen waaruit energie kan worden gebruikt 'energiedragers'.
Energie kan ook worden overgedragen van de ene energiedrager naar de andere. In de energiestatistieken noemen we dat 'omzetting'.
Aan de aanbodkant van de balans staan de winning van energie, de in- en uitvoer, bunkering en de voorraadmutatie.
De verbruikskant staat het verbruik bij de omzetting in andere energiedragers en het finaal verbruik.
Finaal verbruik is het door gebruik opmaken van energie. Hierna resteert geen nuttig bruikbare energiedrager.
Over de energieomzetting worden in de tabel zowel cijfers vermeld over de inzet van energiedragers voor omzetting (de hoeveelheid energie die is gebruikt om er andere energiedragers van te maken) als over de productie van energie nà de omzetting (de hoeveelheid energie die is geproduceerd uit andere energiedragers).
De energiebalans beschrijft de situatie voor vijf hoofdsectoren, te weten de energiesector, de nijverheid, het vervoer, de huishoudens en de landbouw, visserij en dienstverlening, en voor meerdere subsectoren hiervan. Er is een verschil tussen de energiebalans van Nederland en de energiebalans per sector. Per sector is niet bekend hoe groot invoer en uitvoer zijn. Wel is bekend wat de aanvoer en afleveringen per sector zijn. De energiebalans laat daarom het saldo van aanvoer en aflevering zien. Dit is gelijk aan het saldo van invoer, uitvoer en bunkers.
Bedrijven en instellingen zijn uitgesplitst naar bedrijfstak op basis van de Standaard Bedrijfsindeling 2008 (SBI 2008). Sectoren beginnend met een letter of getal zijn bedrijfstakken volgens SBI 2008.
Gegevens beschikbaar:
Van 1995 tot en met 2013.
Status van de cijfers:
Alle cijfers tot en met verslagjaar 2013 zijn definitief.
Wijzigingen per 28 juli 2015:
Geen, deze tabel is stopgezet omdat er een revisie voor alle jaren is doorgevoerd. Deze tabel wordt opgevolgd door 'Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik '. Zie paragraaf 3.
Wanneer komen er nieuwe cijfers:
Niet meer van toepassing.
NB
Bij de publicatie van nader voorlopige jaarcijfers behouden de onderliggende maandbalansen nog wel hun voorlopige karakter. De maandbalansen van de energiedragers aardgas, steenkool, elektriciteit, aardolieproducten, aardoliegrondstoffen en motorbrandstoffen zijn weergegeven in afzonderlijke StatLinetabellen (zie bij 3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen). Bij publicatie van de definitieve jaarcijfers worden de maandbalansen ook definitief.
Toelichting onderwerpen
- Energiedragers in petajoule
- Een energiedrager is een product dat energie bevat, dit kan zijn in de vorm van een brandstof, warmte of kracht.
Een petajoule (PJ) is 1 000 000 000 000 000 joule (een 1 met 15 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie. Een PJ komt overeen met 31,6 miljoen kubieke meter aardgas of 278 miljoen kilowattuur elektriciteit.- Aardoliegrondstoffen en -producten
- Een vloeibare, fossiele brandstof bestaande uit ketens van koolwaterstoffen. Ruwe aardolie wordt gewonnen uit de natuur. In raffinaderijen wordt ruwe aardolie omgezet in diverse aardolieproducten.
- Aardoliegrondstoffen
- Goederen die als grondstof dienen in raffinaderijen. Dit zijn vooral ruwe aardolie en aardgascondensaat. Verder vallen de additieven inclusief de biobrandstoffen voor het wegverkeer hieronder. Deze worden toegevoegd aan motorbrandstoffen om de eigenschappen bij verbranding te verbeteren en/of om de CO2-uitstoot te verminderen.
- Aardgascondensaat
- Lichte koolwaterstoffen die als bijproduct vrijkomen bij de winning van aardgas of aardolie. Het zijn onder andere ethaan, propaan, butaan en pentaan. Aardgascondensaat dat bij normale temperatuur en druk gasvormig is, wordt voor transport vloeibaar gemaakt.
- Hernieuwbare energie
- Energie opgewekt uit wind, waterkracht, zon, aarde, bodem, buitenluchtwarmte en biomassa en komt uit bronnen die steeds opnieuw worden aangevuld. Fossiele energie en kernenergie vallen daarom niet onder hernieuwbare energie.
Deze definitie van hernieuwbare energie volgt de Energy Statistics Manual van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) en Eurostat. Ook worden definities volgens andere methoden gebruikt: namelijk de bruto eindverbruikmethode uit de EU-Richtlijn Hernieuwbare Energie en de substitutiemethode uit het nationale Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie. Afhankelijk van de methode kunnen ondiepe bodemenergie, buitenluchtwarmte en warmte uit net gemolken melk al dan niet onder de noemer hernieuwbare energie vallen.- Windenergie
- Energie, opgewekt met een windmolen of windturbine. Windmolens staan op land of in binnenwater of op zee. Windmolens in binnenwateren worden gerekend bij windenergie op land.
- Energiedragers in fysieke eenheden
- Een energiedrager is een product dat energie bevat, dit kan zijn in de vorm van een brandstof, warmte of kracht. De energiedragers waarvan geen fysieke eenheid bekend is, worden in de warmte-eenheid joule gepresenteerd.
- Totaal energiedragers
- Dit is een samentelling van de categorieën:
- Kool en koolproducten
- Aardoliegrondstoffen en aardolieproducten
- Aardgas
- Hernieuwbare energie
- Kernenergie
- Afval en andere energiedragers
- Elektriciteit
- Warmte.
- Aardoliegrondstoffen en -producten
- Een vloeibare, fossiele brandstof bestaande uit ketens van koolwaterstoffen. Ruwe aardolie wordt gewonnen uit de natuur. In raffinaderijen wordt ruwe aardolie omgezet in diverse aardolieproducten.
- Aardoliegrondstoffen
- Goederen die als grondstof dienen in raffinaderijen. Dit zijn vooral ruwe aardolie en aardgascondensaat. Verder vallen de additieven inclusief de biobrandstoffen voor het wegverkeer hieronder. Deze worden toegevoegd aan motorbrandstoffen om de eigenschappen bij verbranding te verbeteren en/of om de CO2-uitstoot te verminderen.
- Aardgascondensaat
- Lichte koolwaterstoffen die als bijproduct vrijkomen bij de winning van aardgas of aardolie. Het zijn onder andere ethaan, propaan, butaan en pentaan. Aardgascondensaat dat bij normale temperatuur en druk gasvormig is, wordt voor transport vloeibaar gemaakt.
- Aardgas
- Gas van natuurlijke oorsprong dat vooral bestaat uit methaan. Het ontstaat bij hetzelfde proces dat tot de vorming van aardolie leidt. Voor vervoer over lange afstanden per schip wordt aardgas vloeibaar gemaakt.
- Hernieuwbare energie
- Energie opgewekt uit wind, waterkracht, zon, aarde, bodem, buitenluchtwarmte en biomassa en komt uit bronnen die steeds opnieuw worden aangevuld. Fossiele energie en kernenergie vallen daarom niet onder hernieuwbare energie.
Deze definitie van hernieuwbare energie volgt de Energy Statistics Manual van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) en Eurostat. Ook worden definities volgens andere methoden gebruikt: namelijk de bruto eindverbruikmethode uit de EU-Richtlijn Hernieuwbare Energie en de substitutiemethode uit het nationale Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie. Afhankelijk van de methode kunnen ondiepe bodemenergie, buitenluchtwarmte en warmte uit net gemolken melk al dan niet onder de noemer hernieuwbare energie vallen.- Windenergie
- Energie, opgewekt met een windmolen of windturbine. Windmolens staan op land of in binnenwater of op zee. Windmolens in binnenwateren worden gerekend bij windenergie op land.
- Kernenergie
- Energie die vrijkomt bij splitsing of fusie van atoomkernen. Door verhitting van water wordt deze energie omgezet in stoom onder hoge druk. Vervolgens kan met deze stoom elektriciteit worden opgewekt met behulp van een stoomturbine.
- Afval en andere energiedragers
- Energie niet afkomstig uit fossiele, hernieuwbare of nucleaire energiedragers.
Hieronder vallen:
- Het niet-biogene deel (het deel dat niet van planten en dieren afkomstig is) van huishoudelijk en industrieel afval dat is gebruikt voor productie van energie
- Elektriciteit opgewekt door het uitzetten van gas in gasexpansieturbines
- Warmte die vrijkomt bij chemische reacties
- Energie die afkomstig is van een diepte van minder dan 500 m (bodemenergie boven deze diepte is grotendeels afkomstig van uitwisseling van energie met de atmosfeer op seizoensbasis, ondiepe bodemenergie staat ook bekend als warmte/koudeopslag)
- Warmte uit de buitenlucht (deze wordt benut voor verwarming van woningen en utiliteitsgebouwen door gebruik te maken van een warmtepomp)
- Warmte uit net gemolken melk.
- Elektriciteit
- Stroom van elektronen die wordt gebruikt om bijvoorbeeld lampen te laten branden of wasmachines te laten draaien. Elektronen zijn elementaire deeltjes in een atoom met een negatieve lading, die door een spanningsverschil gaan stromen.
- Warmte
- Energie in de vorm van stoom en/of warm water. Stoom is water van 100 graden Celsius of warmer. Warm water heeft een temperatuur van minder dan 100 graden Celsius.