Openbare bibliotheken

Openbare bibliotheken

Perioden Aantal openbare bibliotheken (aantal) Collectie Totaal collectie (x 1 000) Collectie Boeken Totaal boeken (x 1 000) Collectie Boeken Boeken voor volwassenen Totaal boeken volwassenen (x 1 000) Collectie Boeken Boeken voor volwassenen Fictie (x 1 000) Collectie Boeken Boeken voor volwassenen Non-fictie (x 1 000) Collectie Boeken Boeken voor de jeugd Totaal boeken voor de jeugd (x 1 000) Collectie Boeken Boeken voor de jeugd Fictie (x 1 000) Collectie Boeken Boeken voor de jeugd Non-fictie (x 1 000) Collectie Bladmuziek (x 1 000) Collectie Audiovisuele materialen Totaal audiovisuele materialen (x 1 000) Uitleningen Totaal uitleningen (x 1 000) Uitleningen Boeken Totaal uitgeleende boeken (x 1 000) Uitleningen Boeken Boeken voor volwassenen Totaal boeken voor volwassenen (x 1 000) Uitleningen Boeken Boeken voor volwassenen Fictie (x 1 000) Uitleningen Boeken Boeken voor volwassenen Non-fictie (x 1 000) Uitleningen Boeken Boeken voor de jeugd Totaal boeken voor de jeugd (x 1 000) Uitleningen Boeken Boeken voor de jeugd Fictie (x 1 000) Uitleningen Boeken Boeken voor de jeugd Non-fictie (x 1 000) Ingeschreven gebruikers Totaal ingeschreven gebruikers (x 1 000) Ingeschreven gebruikers Jeugd (x 1 000) Ingeschreven gebruikers Volwassenen (x 1 000) Personeel Totaal bezoldigd personeel Totaal personen (aantal) Personeel Totaal bezoldigd personeel Aantal fulltimers (aantal) Personeel Totaal bezoldigd personeel Aantal parttimers (aantal) Personeel Totaal bezoldigd personeel Totaal arbeidsjaren (aantal) Personeel Vrijwilligers Totaal personen (aantal) Exploitatie Baten Totaal baten (mln euro) Exploitatie Baten Inkomsten gebruikers (mln euro) Exploitatie Baten Inkomsten mobiele diensten (mln euro) Exploitatie Baten Subsidies en bijdragen Totaal subsidies en bijdragen (mln euro) Exploitatie Baten Baten in verband met doorberekening Totaal baten doorberekening (mln euro) Exploitatie Baten Ontvangen rente (mln euro) Exploitatie Baten Overige baten (mln euro) Exploitatie Lasten Totaal lasten (mln euro) Exploitatie Lasten Huisvestingskosten (mln euro) Exploitatie Lasten Personeel in loondienst (mln euro) Exploitatie Lasten Personeel niet in loondienst (mln euro) Exploitatie Lasten Administratie en automatisering (mln euro) Exploitatie Lasten Mediakosten (mln euro) Exploitatie Lasten Betaalde rente (mln euro) Exploitatie Lasten Afschrijvingen (mln euro) Exploitatie Lasten Overige lasten (mln euro)
2020, exclusief provinciale organisaties 140 24.818 23.382 10.848 6.038 4.810 12.533 9.774 2.759 311 1.125 44.958 43.428 19.593 15.268 4.325 23.835 20.416 3.419 3.492 2.230 1.262 6.851 685 6.166 4.228 22.627 520,0 49,5 0,7 441,6 18,4 0,0 9,9 512,6 119,2 258,2 16,0 40,5 52,0 26,8
2021, exclusief provinciale organisaties 139 23.817 22.607 10.184 5.607 4.578 12.423 9.681 2.742 231 978 40.772 39.794 17.041 13.183 3.857 22.753 19.637 3.116 3.330 2.090 1.240 7.030 695 6.335 4.423 23.081 543,0 48,0 0,7 461,6 20,0 0,0 12,6 536,4 121,8 265,3 17,1 41,0 49,6 41,6
2022, exclusief provinciale organisaties** 137 23.786 22.698 10.126 5.691 4.435 12.571 9.804 2.768 229 859 53.684 52.647 21.428 16.572 4.856 31.219 26.732 4.486 3.433 2.170 1.263 7.554 741 6.813 4.636 25.121 587,6 50,0 0,8 492,5 27,0 0,0 17,3 588,6 125,5 289,1 24,3 43,4 50,9 55,3
2023, exclusief provinciale organisaties* 133 23.783 22.217 9.643 5.333 4.310 12.574 9.898 2.676 224 652 56.790 53.592 21.267 16.527 4.740 32.325 27.703 4.621 3.605 2.286 1.319 7.907 791 7.115 5.049 26.265 625,6 49,4 1,0 523,4 33,9 0,8 17,1 631,5 133,2 307,7 25,8 47,4 51,9 65,6
Bron: CBS
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel geeft informatie over het aantal bibliotheekorganisaties, collecties, uitleningen, gebruikers en personeels- en exploitatiegegevens.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1999

Status van de cijfers:
De cijfers van 2023 zijn voorlopig. De cijfers van 2022 hebben een nader voorlopige status, omdat er nog nader onderzoek gedaan wordt naar de financiële variabelen. De overige cijfers zijn definitief vastgesteld.

Wijzigingen per 12 september 2024:
De nader voorlopige cijfers van 2022 zijn geplaatst.
De voorlopige cijfers van 2023 zijn toegevoegd.

Wanneer komen de nieuwe cijfers?
In september 2025 verschijnen de voorlopige cijfers over het jaar 2024 en worden de definitieve cijfers over de jaren 2022 en 2023 geplaatst.

Toelichting onderwerpen

Aantal openbare bibliotheken
De cijfers tot en met 2001 bevatten ook de zogenaamde 'volksbibliotheken', en tot en met 2005 zijn ook de provinciale bibliotheek centrales (PBC's) meegeteld. Vanaf 2005 hebben de cijfers betrekking op het totaal van alle openbare bibliotheekorganisaties of ‘basisbibliotheken’. Het gaat hier niet om de afzonderlijke bibliotheekvestigingen.
Collectie
Omvat de totale fysieke collectie in eigendom van de bibliotheken, inclusief verhuurd materiaal en specifieke deelcollecties ten behoeve van school-mediatheekdiensten, materiaal voor uitleenposten en dergelijke. Sinds 2016 ook inclusief de boeken in de collectie van aan de bibliotheekorganisatie verbonden vestigingen van de Bibliotheek op school.
Sinds 2006 zijn geen cijfers meer beschikbaar over de omvang van de deelcollectie overig materiaal. Tussen 2006-2022 waren er ook geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollectie losse tijdschriften, maar deze zijn in 2023 weer opgenomen.
Collectie is exclusief e-books. Zie voor gegevens daarover de aanvullende tabellenset Landelijke digitale openbare bibliotheek, link staat in de toelichting.
Totaal collectie
De som van de fysieke deelcollecties boeken, bladmuziek, audiovisuele materialen, losse tijdschriften en overig. Vanaf 2006 exclusief overig materiaal. Tussen 2006-2022 exclusief losse tijdschriften.
Boeken
Fysieke boeken, exclusief e-books. Zie voor gegevens daarover de aanvullende tabellenset Landelijke digitale openbare bibliotheek, link staat in de toelichting.
Totaal boeken
Boeken voor volwassenen
Volwassenen = personen vanaf 18 jaar.
Totaal boeken volwassenen
Fictie
Teksten die hoofdzakelijk voortkomen uit de fantasie van de schrijver. Met name sprookjes, romans, novellen, toneelstukken, poëzie, stripverhalen worden beschouwd als fictie.
Non-fictie
Teksten die voornamelijk dienen om informatie over te dragen. Bijvoorbeeld algemene informatieve boeken, woordenboeken, essays en andere opstellen, wetenschappelijke werken, studieboeken en reisgidsen. Ook artikelen in kranten en tijdschriften worden tot de non-fictie gerekend.
Boeken voor de jeugd
Jeugd = personen t/m 17 jaar.
Totaal boeken voor de jeugd
Fictie
Teksten die hoofdzakelijk voortkomen uit de fantasie van de schrijver. Met name sprookjes, romans, novellen, toneelstukken, poëzie, stripverhalen worden beschouwd als fictie.
Non-fictie
Teksten die voornamelijk dienen om informatie over te dragen. Bijvoorbeeld algemene informatieve boeken, woordenboeken, essays en andere opstellen, wetenschappelijke werken, studieboeken en reisgidsen. Ook artikelen in kranten en tijdschriften worden tot de non-fictie gerekend.
Bladmuziek
Audiovisuele materialen
Totaal audiovisuele materialen
Uitleningen
Dit omvat de totale geregistreerde fysieke uitleningen door de bibliotheken. Exclusief e-books. Sinds 2006 worden uitleningen van overig materiaal niet meer meegenomen. Tussen 2006-2022 werden uitleningen van losse tijdschriften niet meegenomen. Vanaf 2008 is het aantal in de tabel weergegeven uitleningen exclusief verlengingen. Daardoor is het aantal uitleningen in 2008 lager dan in 2007.
Totaal uitleningen
De som van de fysieke uitleningen van boeken, bladmuziek en audiovisuele materialen, losse tijdschriften en overig. Sinds 2006 worden uitleningen van overig materiaal niet meer meegenomen. Tussen 2006-2022 werden uitleningen van losse tijdschriften niet meegenomen.
Het aantal uitleningen is exclusief de uitlening van e-books. Zie voor cijfers daarover de aanvullende tabellenset Landelijke digitale openbare bibliotheek, link staat in de toelichting.
Boeken
Totaal uitgeleende boeken
Boeken voor volwassenen
Volwassenen = personen vanaf 18 jaar.
Totaal boeken voor volwassenen
Fictie
Teksten die hoofdzakelijk voortkomen uit de fantasie van de schrijver. Met name sprookjes, romans, novellen, toneelstukken, poëzie, stripverhalen worden beschouwd als fictie.
Non-fictie
Teksten die voornamelijk dienen om informatie over te dragen. Bijvoorbeeld algemene informatieve boeken, woordenboeken, essays en andere opstellen, wetenschappelijke werken, studieboeken en reisgidsen. Ook artikelen in kranten en tijdschriften worden tot de non-fictie gerekend.
Boeken voor de jeugd
Jeugd = personen t/m 17 jaar.
Totaal boeken voor de jeugd
Fictie
Teksten die hoofdzakelijk voortkomen uit de fantasie van de schrijver. Met name sprookjes, romans, novellen, toneelstukken, poëzie, stripverhalen worden beschouwd als fictie.
Non-fictie
Teksten die voornamelijk dienen om informatie over te dragen. Bijvoorbeeld algemene informatieve boeken, woordenboeken, essays en andere opstellen, wetenschappelijke werken, studieboeken en reisgidsen. Ook artikelen in kranten en tijdschriften worden tot de non-fictie gerekend.
Ingeschreven gebruikers
Dit zijn de persoonlijk geregistreerde lidmaatschappen, inclusief lidmaatschappen van de bibliobus. Het gaat hierbij om lidmaatschappen voor het kunnen lenen van materialen. Niet meegeteld worden: collectieve lidmaatschappen van bv scholen, tehuizen en dergelijke, proefabonnementen en/of overige vaste uitleenpunten.
Totaal ingeschreven gebruikers
Jeugd
Jeugd = personen t/m 17 jaar.
Volwassenen
Volwassenen = personen vanaf 18 jaar. Sinds 2022 ook inclusief gebruikers van wie de leeftijd onbekend is.
Personeel
Personeel in loondienst, overig bezoldigd personeel niet in loondienst en vrijwilligers. Een volle werkweek betreft 36 uur volgens de CAO voor bibliotheken. Over 2004 en 2005 zijn geen cijfers beschikbaar vanwege de geringe kwaliteit van het aangeleverde datamateriaal op dit punt. Met ingang van 2006 zijn uitsluitend cijfers beschikbaar over het totaal van het bezoldigd personeel. Vanwege de geringe kwaliteit van het aangeleverde datamateriaal is geen verdere uitsplitsing mogelijk naar personeel in loondienst en personeel niet in loondienst.
Totaal bezoldigd personeel
Totaal personeel in loondienst en overige bezoldigd personeel niet in loondienst.
Totaal personen
Aantal fulltimers
Fulltimers hebben een volledige weektaak en bezetten daarmee een volledige arbeidsplaats. Een volle werkweek betreft 36 uur volgens de CAO voor bibliotheken.
Aantal parttimers
Personeelsleden die geen volledige arbeidsplaats bezetten. Een volle werkweek betreft 36 uur volgens de CAO voor bibliotheken.
Totaal arbeidsjaren
Een arbeidsjaar is een maat voor het arbeidsvolume die wordt berekend door alle banen (voltijd en deeltijd) in een jaar om te rekenen naar voltijdequivalenten (vte).
Zo leveren twee halve banen (elk 0,5 vte) samen een arbeidsvolume van één arbeidsjaar op. Het voltijdequivalent van een baan van een werknemer wordt bepaald door de overeengekomen jaarlijkse arbeidsduur te delen door de overeengekomen jaarlijkse arbeidsduur die bij een voltijdbaan in de
betreffende bedrijfstak behoort.
Vrijwilligers
Totaal personen
Exploitatie
Het geheel van baten en lasten, exclusief onttrekking en toevoeging aan de reserve en exclusief saldi.
Baten
Exclusief onttrekkingen aan reserves, negatieve saldi. Tot en met 2005 was dit inclusief de ontvangsten van provinciale bibliotheek centrales (PBC's) voor de verleende diensten aan aangesloten openbare bibliotheken (AOB's) en zelfstandige openbare bibliotheken (ZOB's). Tot en met 2003 was dit ook inclusief de inkomsten van de PBC’s voor het uitlenen van personeel in loondienst aan de AOB's en ZOB's. Vanaf 2004 wordt dit personeel echter beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 de post Doorberekende personeelskosten niet meer voor. NB. Tot en met 2003 kwamen de lasten voor het genoemde personeel zowel in de post 'Personeel in loondienst'(bij de PBC's) voor, als bij de post 'Personeel niet in loondienst'(bij de bibliotheken). Vanaf 2004 komen de lasten nu alleen nog voor bij de post 'Personeel in loondienst'.
Totaal baten
Inkomsten gebruikers
Inkomsten door abonnementsgelden, leengelden en dergelijke van ingeschreven gebruikers.
Inkomsten mobiele diensten
Inkomsten door bibliobussen.
Subsidies en bijdragen
Totaal subsidies en bijdragen
Baten in verband met doorberekening
Inkomsten uit diensten (exclusief mobiele diensten) die niet tot de basisfuncties van lokale bibliotheken horen (bijv. activiteiten, de bibliotheek op school, verhuur van ruimtes).
Tot 2004 waren dit de ontvangsten van de provinciale bibliotheekcentrales (PBC's) voor de verleende diensten aan aangesloten openbare bibliotheken (AOB's) en zelfstandige openbare bibliotheken (ZOB's). Tot en met 2003 inclusief de inkomsten van de PBC’s voor het uitlenen van personeel in loondienst aan de AOB's en ZOB's. Vanaf 2004 echter wordt dit personeel beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 de post Doorberekende personeelskosten niet meer voor. Eveneens met ingang van 2004 worden de resterende overige doorberekende kosten niet meer uitgesplitst. Volstaan wordt met een totaal van de doorberekende kosten.
Totaal baten doorberekening
Inkomsten uit diensten (exclusief mobiele diensten) die niet tot de basisfuncties van lokale bibliotheken horen (bijv. activiteiten, de bibliotheek op school, verhuur van ruimtes).
Tot 2004 waren dit de ontvangsten van de provinciale bibliotheekcentrales (PBC's) voor de verleende diensten aan aangesloten openbare bibliotheken (AOB's) en zelfstandige openbare bibliotheken (ZOB's). Tot en met 2003 inclusief de inkomsten van de PBC’s voor het uitlenen van personeel in loondienst aan de AOB's en ZOB's. Vanaf 2004 echter wordt dit personeel beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 de post Doorberekende personeelskosten niet meer voor. Eveneens met ingang van 2004 worden de resterende overige doorberekende kosten niet meer uitgesplitst. Volstaan wordt met een totaal van de doorberekende kosten.
Ontvangen rente
Overige baten
Lasten
Exclusief toevoegingen aan reserves, positieve saldi. Tot en met 2005 was dit inclusief de betalingen van aangesloten openbare bibliotheken (AOB's) en zelfstandige openbare bibliotheken (ZOB's) aan provinciale bibliotheek centrales (PBC's) voor verleende diensten. Tot en met 2003 werd tot de lasten ook gerekend de betaling van de AOB's en ZOB's aan de PBC's voor personeel dat door de PBC's aan deze bibliotheken werd uitgeleend. Deze betaling was opgenomen in de lastenpost 'Personeel niet in loondienst'. Vanaf 2004 echter wordt het personeel dat feitelijk in loondienst is bij PBC's, maar tegen betaling uitgeleend wordt aan bibliotheken, beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 dit personeel niet meer voor in de post 'Personeel niet in loondienst'. NB. Tot en met 2003 kwamen de lasten voor het genoemde personeel dus zowel in de post 'Personeel in loondienst' (bij de PBC's) voor, als bij de post 'Personeel niet in loondienst' (bij de bibliotheken). Daar stond tegenover dat deze kosten weer als baten bij de PBC's werd meegeteld. Vanaf 2004 komen de lasten nu alleen nog voor bij de post 'Personeel in loondienst', zonder dat daar baten tegenover staan.
Totaal lasten
Huisvestingskosten
Tot en met 2003 exclusief hypotheekrente en afschrijvingen ten behoeve van gebouwen. Vanaf 2004 inclusief hypotheekrente en afschrijvingen ten behoeve van gebouwen.
Personeel in loondienst
Personeel niet in loondienst
Tot en met 2003 werd tot de lasten ook gerekend de betaling van de AOB's en ZOB's aan de PBC's voor personeel dat door de PBC's aan deze bibliotheken werd uitgeleend. Deze betaling was opgenomen in de lastenpost 'Personeel niet in loondienst'. Vanaf 2004 echter wordt het personeel dat feitelijk in loondienst is bij PBC's, maar tegen betaling uitgeleend wordt aan bibliotheken, beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 dit personeel niet meer voor in de post 'Personeel niet in loondienst'.
Administratie en automatisering
Mediakosten
Betaalde rente
Tot en met 2003 inclusief hypotheekrente.
Met ingang van 2004 zijn de rentebetalingen en afschrijvingen opgenomen bij de lastenposten waarop deze betrekking hebben.
Afschrijvingen
Tot en met 2003 inclusief afschrijvingen ten behoeve van gebouwen.
Met ingang van 2004 zijn de rentebetalingen en afschrijvingen opgenomen bij de lastenposten waarop deze betrekking hebben.
Overige lasten
Bestuurs- en organisatiekosten, transportkosten, verzekeringen, buitengewone lasten en dergelijke.