Monitor horeca tweede kwartaal 2013

In het tweede kwartaal van 2013 heeft de horeca meer omgezet dan een jaar eerder. Dit betreft de horeca inclusief verblijfsrecreatie en catering. Hiermee heeft de omzetdaling in het eerste kwartaal van dit jaar niet doorgezet. De horecaondernemers waren dan ook wat minder somber gestemd. De ontwikkeling van het economisch klimaat, de werkgelegenheid en de winstgevendheid waren volgens de ondernemers in het tweede kwartaal van 2013 minder negatief dan in het eerste kwartaal. De verwachtingen voor het derde kwartaal zijn echter weer wat negatiever.

Wisselend beeld binnen de horeca

De horeca heeft in het tweede kwartaal 0,3 procent meer omgezet dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Restaurants, hotels en cafetaria’s realiseerden omzetgroei. Cafés, verblijfsrecreatie en catering zagen hun omzet juist afnemen. De omzet van cafés daalde het sterkst. In vergelijking met het tweede kwartaal van 2012 daalde de omzet van cafés met ruim zes procent.

Omzetontwikkeling horeca

Minder vacatures

In het tweede kwartaal van 2013 ontstonden er 16 duizend nieuwe vacatures in de horeca. Hiermee is de vraag naar nieuw horecapersoneel gelijk gebleven aan dezelfde periode vorig jaar. Het aantal vervulde vacatures was in het tweede kwartaal van 2013 met 16 duizend ook gelijk aan dat in het tweede kwartaal van 2012. De horeca telde eind juni 7500 openstaande vacatures. Dit zijn er 600 minder dan een jaar eerder.

Aantal openstaande en ontstane vacatures

Prijzen ruim 2 procent gestegen

De prijzen in de traditionele horeca stegen in het tweede kwartaal van 2013 met gemiddeld 1,8 procent in vergelijking met een jaar eerder. In vergelijking met de algemene inflatie lag de prijsontwikkeling in de horeca, net als een kwartaal eerder, bijna 1 procentpunt lager. Horecaondernemers zijn nog altijd terughoudend met het verhogen van de prijzen.

Prijsontwikkeling

Aantal faillissementen hotels toegenomen

Het aantal faillissementen in de hotelsector is in het tweede kwartaal afgenomen tot vijf. Dit is 25 procent meer dan een jaar eerder. Een kwartaal eerder lag het aantal failliet verklaarde hotels met 12 een stuk hoger. Sinds 2010 gaan er elk kwartaal gemiddeld 8 bedrijven in de hotelsector failliet.

Uitgesproken faillissementen hotels

Aantal faillissementen eet-en drinkgelegenheden toegenomen

In het tweede kwartaal gingen 42 restaurants failliet. Dit is 26 procent minder dan een jaar eerder maar een nagenoeg gelijk aantal faillissementen als in het eerste kwartaal van dit jaar. Het aantal cafetaria’s en cafés dat in het tweede kwartaal failliet verklaard werd, ligt voor beide sectoren juist hoger dan in het eerste kwartaal. Er gingen in het tweede kwartaal 19 cafetaria’s failliet en 31 cafés. In het eerste kwartaal waren dit er respectievelijk 16 en 23.

Uitgesproken faillissementen eet- en drinkgelegenheden

Ontwikkelingen minder negatief in tweede kwartaal

Uit de conjunctuurenquête Nederland blijkt dat het aantal horecaondernemers dat meent dat het economisch klimaat in de afgelopen drie maanden is verslechterd, kleiner is dan een kwartaal eerder. Toch ervaarde per saldo nog ruim een kwart van de ondernemers een verslechtering van het economisch klimaat. Zowel de winstgevendheid als de personeelssterkte liep in het tweede kwartaal bij een veel kleiner aantal horeca bedrijven terug dan in het eerste kwartaal. De ondernemers oordeelden aan het eind van het tweede kwartaal nog altijd overwegend negatief over de orderpositie.

Ontwikkelingen en oordeel tweede kwartaal 2013

Iets negatievere verwachtingen voor het derde kwartaal

De horecaondernemers zijn voor het derde kwartaal van 2013 enigszins somber gestemd. Per saldo verwacht, evenals vorig kwartaal, ongeveer 15 procent van de ondernemers een verslechtering van het economisch klimaat. Over de omzetontwikkeling zijn de ondernemers per saldo weer licht pessimistisch. Per saldo verwacht 5 procent een afname van de omzet. Het is niet ongebruikelijk dat ondernemers een lagere omzet voorzien voor een derde kwartaal. Er wordt per saldo nauwelijks verandering voorzien in de afzetprijzen. Over de werkgelegenheid zijn de ondernemers iets negatiever gestemd dan vorig kwartaal. Het aantal ondernemers dat krimp voorziet en degenen die een uitbreiding voorzien houden elkaar ongeveer in evenwicht. Een kwartaal eerder waren er nog iets meer ondernemers die een uitbreiding voorzagen dan die een afname verwachtten.

Verwachtingen voor het tweede kwartaal 2013

Minder besteed door huishoudens

Huishoudens hebben in het tweede kwartaal twee procent minder besteed aan goederen en diensten dan in dezelfde periode van 2012. De binnenlandse consumptieve bestedingen door huishoudens zijn al twee jaar onafgebroken lager dan een jaar eerder. In het tweede kwartaal van 2013  besteedden de huishoudens 2,3 procent minder aan goederen en diensten dan in hetzelfde kwartaal van 2012.
De binnenlandse bestedingen aan horecadiensten waren in het tweede kwartaal ruim 1 procent lager dan een jaar eerder. Deze daling is minder groot dan in het eerste kwartaal van dit jaar toen de bestedingen aan horecadiensten 3,2 procent lager waren.

Binnenlandse consumptie door huishoudens (volume)

Koopbereidheid consumenten nog altijd laag

De stemming van consumenten is nog altijd erg negatief. De indicator van het consumentenvertrouwen stond in augustus op -33. Dit betekent dat het percentage pessimisten het percentage optimisten ruimschoots overtreft. Het consumentenvertrouwen is gebaseerd op het oordeel van consumenten over de algemene economische situatie en op hun oordeel over de eigen financiële situatie (de koopbereidheid).Consumenten zijn vooral somber over de toestand van de economie. Hun stemming hierover is in de loop van 2013 echter wel verbeterd. In maart stond deze deelindicator op -61. In juni was dit -53. Na een stap terug in juli volgde in augustus nog een verbetering, naar -42.

Koopbereidheid consumenten (seizoengecorrigeerd, ultimo kwartaal)

Omzetdaling hotels

De omzet van hotels, inclusief pensions en conferentieoorden is in het eerste kwartaal 2,2 procent hoger uitgekomen dan een jaar eerder. Na twee kwartalen waarin de omzet kromp, liet het tweede kwartaal weer een positieve omzetontwikkeling zien.

Omzetontwikkeling hotels

Omzet restaurants meest gestegen

Binnen de horeca boekten restaurants de grootste omzetgroei. De omzet was 3,4 procent hoger dan een jaar eerder. De prijzen stegen met 1,8 procent en het volume mett 1,6 procent. Vooral juni zorgde dit tweede kwartaal voor omzetgroei bij restaurants. Op een kleine volumekrimp in het eerste kwartaal van 2013 na, zijn de omzet- en volumeontwikkelingen van restaurants al bijna drie jaar positief.

Omzet- en volumeontwikkeling restaurants

Omzet cafetaria’s licht gestegen, aantal verkopen gedaald

De omzet van cafetaria’s, inclusief snackbars, lunchrooms en fastfoodbedrijven, nam in het eerste kwartaal van 2013 met 0,5 procent toe ten opzichte van een jaar eerder. Bij een prijsstijging van 1,8 procent daalde het volume met 1,3 procent. Cafetaria’s verkochten dus minder dan een jaar eerder. Dit was het vijfde achtereenvolgende kwartaal waarin het aantal verkopen af nam. In het tweede kwartaal compenseerde de prijsstijging de  volumekrimp waardoor de omzetontwikkeling positief was.

Omzet- en volumeontwikkeling cafetaria’s

Omzet- en volumedaling cafés zet door

Cafés kampten voor het vijfde achtereenvolgende kwartaal met een omzetdaling. De omzet was in het tweede kwartaal 6,4 procent lager dan een jaar eerder, het volume daalde met bijna 10 procent. De btw-verhoging per 1 oktober 2012 en de accijnsverhoging op alcohol per 1 januari van dit jaar hebben de grootste invloed op de prijzen van consumpties in cafés. Consumpties in cafés waren in het tweede kwartaal 3,7 procent duurder dan een jaar eerder. Hiermee was de prijsstijging in cafés beduidend hoger dan de gemiddelde prijsstijging in de horeca.

Meer cijfers staan op de themapagina Handel en horeca