Monitor detailhandel eerste kwartaal 2011

In het eerste kwartaal van dit jaar boekte de detailhandel een bescheiden omzetgroei in vergelijking met dezelfde periode een jaar eerder. Onder invloed van het zachte weer was ook de consumptiegroei bescheiden. De koopbereidheid van consumenten blijft daarbij onverminderd laag. Het aantal faillissementen in de detailhandel nam in het eerste kwartaal van 2011 weer toe na enkele kwartalen van afname.

Omzetgroei detailhandel bescheiden

De detailhandel heeft in het eerste kwartaal van 2011 een bescheiden omzetgroei behaald. De omzet was 1,9 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. De omzetgroei kwam geheel door hogere prijzen, het volume veranderde nauwelijks. Binnen de detailhandel hadden de tankstations een opvallende omzetgroei van bijna 11 procent. Daarbij speelde een rol dat de prijzen van brandstoffen fors hoger waren in vergelijking met het voorgaande jaar.

Omzetontwikkeling detailhandel

Zachte winter remt consumptiegroei

De bestedingen door huishoudens zijn al een jaar lang onafgebroken hoger dan een jaar eerder, maar de laatste maanden is de groei heel bescheiden. In het eerste kwartaal van 2011 werd 0,3 procent meer besteed dan in hetzelfde kwartaal van 2010. Deze toename valt toe te schrijven aan de bestedingen aan diensten (+1,3 procent). Aan goederen werd juist 0,7 procent minder uitgegeven dan een jaar eerder.
Door het relatief zachte weer hoefden consumenten veel minder te stoken. Het fors lagere gasverbruik remde de consumptiegroei in het eerste kwartaal naar schatting met ruim een half procentpunt. De bestedingen aan voeding waren iets lager dan een jaar eerder. Aan duurzame goederen werd wel meer besteed (+2,6 procent). Nieuwe personenauto’s bleven de aanjager van de groei.
De consumptiecijfers zijn gecorrigeerd voor prijsveranderingen.

Binnenlandse consumptie door huishoudens (volume)

Koopbereidheid consumenten nog altijd laag

Consumenten zijn minder pessimistisch over het algemeen economisch klimaat dan eind 2010, maar hun koopbereidheid blijft laag. Het oordeel over het economisch klimaat en de koopbereidheid zijn de hoofdcomponenten van de indicator van het consumentenvertrouwen.

De deelindicator koopbereidheid stond in maart op -9. Daarmee was de koopbereidheid aan het eind van het eerste kwartaal wat groter dan aan het eind van het vierde kwartaal van 2010 (-12). De lichte verbetering heeft echter geen stand gehouden, in april en mei keerde de koopbereidheid weer terug op het lage niveau van eind 2010. Over het economisch klimaat waren consumenten in maart 2011 (-5) duidelijk minder negatief dan in december 2010 (-18). Bij deze deelindicator verslechterde de stemming daarna ook iets.

De stemming over de economie is beter dan gemiddeld in de afgelopen twintig jaar (-15). De koopbereidheid daarentegen ligt ver onder het eigen langjarig gemiddelde (-1).

Koopbereidheid consumenten (seizoengecorrigeerd)

Aantal vacatures vrijwel gelijk

Het aantal openstaande vacatures in de detailhandel bedroeg in het eerste kwartaal van 2011 bijna 13 duizend. Dit aantal was ongeveer gelijk aan het aantal in het kwartaal ervoor. Dit betekent dat het aantal ontstane vacatures vrijwel even hoog was als het aantal vervulde vacatures. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2010 nam het aantal vacatures met ruim duizend toe. Het aantal openstaande vacatures in de detailhandel is nog wel duidelijk lager dan voor het begin van de economische crisis.

Aantal openstaande vacatures

Aantal faillissementen neemt flink toe

Het aantal faillissementen in de detailhandel nam in het eerste kwartaal 2011 flink toe. Er waren in totaal 156 faillissementen. In het vierde kwartaal van 2010 was dit aantal nog 125. Daarmee is een einde gekomen aan een reeks van drie kwartalen op rij waarin het aantal faillissementen daalde. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2010 was er wel sprake van een lichte afname van het aantal faillissementen.

Uitgesproken faillissementen detailhandel

Foodsector

Foodwinkels boeken lichte omzetgroei

In vergelijking met hetzelfde kwartaal van 2010 behaalden foodwinkels een lichte omzetgroei in het eerste kwartaal. De omzet kwam 1,3 procent hoger uit. De omzettoename kwam geheel voor rekening van hogere prijzen. De hoeveelheid artikelen dat in de boodschappenmandjes terecht kwam, bleef even groot. Supermarkten presenteerden de beste omzetcijfers (+1,8 procent) in het eerste kwartaal. Speciaalzaken in voedings- en genotmiddelen daarentegen zagen de omzet met ruim 2 procent afnemen.

Omzetontwikkeling foodsector

Non-foodsector

Geen herstel omzet non-foodwinkels

De omzet van non-foodwinkels was in het eerste kwartaal van dit jaar gelijk aan die in dezelfde periode een jaar eerder. Van herstel in deze sector is nog geen sprake. De non-foodsector heeft vooral in 2009 en in mindere mate in 2010 omzetverliezen geleden. Tot de non-foodsector worden conjunctuurafhankelijke branches gerekend als de kledingwinkels, winkels in consumentenelektronica en de winkels in woninginrichtingartikelen.

Omzetontwikkeling non-foodsector

Opnieuw omzetverlies winkels in woninginrichtingartikelen

Winkels in woninginrichtingartikelen behaalden in het eerste kwartaal van 2011 ruim 2 procent minder omzet. Daarmee is er al 10 kwartalen op rij sprake van omzetverlies in deze branche. De in deze branche verkochte artikelen worden grotendeels tot de duurzame consumptiegoederen gerekend. De verkoop van deze artikelen is sterk afhankelijk van de economische situatie.

Omzetontwikkeling winkels in woninginrichtingartikelen

Meer cijfers staan op de themapagina’s Handel en horeca, Inkomen en bestedingen.