Aandeel arbeid in de marktsector licht toegenomen in 2024
De aiq voor de marktsector is een belangrijke graadmeter voor de vraag bij wie de verdiensten van een economie terechtkomen. Het is het aandeel van het arbeidsinkomen in het totale verdiende inkomen van de marksector. De marktsector bestaat uit de gehele economie minus de overheid, het onderwijs, de gezondheids- en welzijnszorg, de bedrijfstak verhuur van en handel in onroerend goed, de delfstoffenwinning en de financiële dienstverlening
Het totaal verdiende inkomen bestaat uit het arbeidsinkomen en de operationele winst van bedrijven. Het arbeidsinkomen is de totale beloning van werknemers plus het gemengd inkomen van zelfstandigen. De aiq is in 2024 gestegen doordat het arbeidsinkomen sneller steeg dan de operationele winsten van bedrijven. In 2023 bleef de aiq gelijk.
| Jaar | Marktsector (%) | Marktsector trend (%) |
|---|---|---|
| 1995 | 81,4 | 80,4 |
| 1996 | 81,2 | 80,1 |
| 1997 | 79,3 | 79,8 |
| 1998 | 77,9 | 79,5 |
| 1999 | 78,9 | 79,2 |
| 2000 | 79,7 | 78,8 |
| 2001 | 78,1 | 78,5 |
| 2002 | 78,1 | 78,2 |
| 2003 | 79,0 | 77,9 |
| 2004 | 77,3 | 77,6 |
| 2005 | 75,2 | 77,3 |
| 2006 | 73,7 | 77,0 |
| 2007 | 72,5 | 76,7 |
| 2008 | 74,2 | 76,4 |
| 2009 | 77,7 | 76,1 |
| 2010 | 76,9 | 75,8 |
| 2011 | 77,1 | 75,4 |
| 2012 | 78,2 | 75,1 |
| 2013 | 78,0 | 74,8 |
| 2014 | 77,7 | 74,5 |
| 2015 | 74,8 | 74,2 |
| 2016 | 74,5 | 73,9 |
| 2017 | 73,7 | 73,6 |
| 2018 | 74,3 | 73,3 |
| 2019 | 73,5 | 73,0 |
| 2020 | 74,4 | 72,7 |
| 2021 | 70,5 | 72,4 |
| 2022 | 69,8 | 72,0 |
| 2023* | 69,8 | 71,7 |
| 2024* | 69,9 | 71,4 |
| *voorlopige cijfers | ||
Dalers en stijgers
In 2024 daalde de aiq in onder andere waterbedrijven en afvalbeheer, bouwnijverheid, horeca, specialistische zakelijke dienstverlening, cultuur, sport en recreatie, handel, vervoer en opslag en informatie en communicatie. De aiq steeg onder andere bij verhuur en overige zakelijke dienstverlening, landbouw, bosbouw en visserij, de industrie en energiebedrijven.
De waterbedrijven en afvalbeheer zagen de scherpste daling van de aiq in de afgelopen jaren. De operationele winst nam daar het afgelopen jaar toe met 4,4 miljard euro terwijl het arbeidsinkomen toenam met 0,2 miljard euro, waardoor de aiq afnam. Energiebedrijven zagen in het afgelopen jaar de grootste stijging van de aiq. De winsten zijn daar afgenomen door lagere prijzen, het arbeidsinkomen nam toe.
| Bedrijfstak | 2024* (%) | 2023* (%) |
|---|---|---|
| Energiebedrijven | 51,7 | 37,2 |
| Industrie | 62,6 | 60,6 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | 77,1 | 76,5 |
| Verhuur en overige zakelijke diensten | 71,2 | 71,0 |
| Informatie en communicatie | 78,6 | 79,1 |
| Vervoer en opslag | 70,4 | 71,2 |
| Handel | 61,4 | 62,4 |
| Cultuur, sport en recreatie | 76,0 | 77,1 |
| Horeca | 82,9 | 84,7 |
| Specialistische zakelijke diensten | 74,9 | 76,7 |
| Bouwnijverheid | 75,8 | 77,7 |
| Waterbedrijven en afvalbeheer | 65,6 | 71,6 |
| *voorlopige cijfers | ||
Extra informatie beschikbaar
De arbeidsinkomensquote (aiq) publiceert het CBS op bedrijfstakniveau. Door een nieuwe onderzoeksaanpak is er extra informatie beschikbaar. Daardoor heeft het CBS de aiq vanaf nu met nog meer detail, ook op brancheniveau. Hierdoor zijn verschillen tussen branches binnen een bedrijfstak te zien zoals bijvoorbeeld in de handel. Binnen de handel heeft de groothandel een lagere aiq dan de detailhandel en autohandel. De aiq van de autohandel en reparatie nam iets toe in 2024, de aiq van de detailhandel en groothandel nam af.
| Jaar | Handel totaal (%) | Autohandel en -reparatie (%) | Groothandel en handelsbemiddeling (%) | Detailhandel (niet in auto's) (%) |
|---|---|---|---|---|
| 1995 | 77,6 | 82,4 | 72,2 | 84,7 |
| 1996 | 77,0 | 83,3 | 70,7 | 85,3 |
| 1997 | 72,5 | 79,6 | 64,5 | 84,4 |
| 1998 | 70,1 | 77,5 | 62,4 | 81,1 |
| 1999 | 71,0 | 78,8 | 63,1 | 82,2 |
| 2000 | 69,8 | 78,7 | 60,7 | 83,2 |
| 2001 | 68,5 | 72,5 | 60,5 | 81,2 |
| 2002 | 67,4 | 73,4 | 59,3 | 79,6 |
| 2003 | 70,8 | 79,0 | 63,2 | 81,3 |
| 2004 | 68,9 | 79,3 | 59,6 | 83,3 |
| 2005 | 67,6 | 79,1 | 58,1 | 82,7 |
| 2006 | 67,3 | 79,3 | 58,6 | 80,3 |
| 2007 | 66,4 | 80,3 | 57,2 | 80,4 |
| 2008 | 67,1 | 83,2 | 57,6 | 82,1 |
| 2009 | 70,2 | 89,4 | 61,4 | 81,7 |
| 2010 | 69,4 | 84,8 | 60,3 | 84,1 |
| 2011 | 69,3 | 85,2 | 60,2 | 83,8 |
| 2012 | 69,3 | 88,4 | 60,3 | 83,0 |
| 2013 | 65,7 | 85,6 | 56,3 | 81,2 |
| 2014 | 65,6 | 85,1 | 55,6 | 83,2 |
| 2015 | 64,2 | 80,9 | 54,7 | 81,5 |
| 2016 | 63,9 | 80,6 | 54,9 | 79,6 |
| 2017 | 63,1 | 77,8 | 54,7 | 77,4 |
| 2018 | 63,2 | 77,3 | 54,6 | 78,1 |
| 2019 | 61,7 | 74,7 | 53,2 | 77,0 |
| 2020 | 61,9 | 74,6 | 54,2 | 74,3 |
| 2021 | 58,2 | 72,8 | 50,8 | 71,0 |
| 2022 | 60,0 | 72,2 | 51,9 | 75,4 |
| 2023* | 62,4 | 71,8 | 56,0 | 73,2 |
| 2024* | 61,4 | 72,0 | 55,2 | 70,9 |
| *voorlopige cijfers | ||||
Bronnen
- StatLine - Arbeidsinkomensquote; Bedrijfstak