4. Conclusie en aanbevelingen
De twee belangrijkste kenmerken waarop drugsverdachte jongeren in de leeftijd van 10 tot en met 23 jaar zich onderscheiden van alle jongeren van dezelfde leeftijd zijn het hebben van jeugdreclassering en vooral eerdere detentie. Ook financiële kenmerken zoals schulden, geen inkomen hebben en wanbetaling van de zorgverzekering spelen een rol.
Bij first offenders komen kenmerken die te maken hebben met criminaliteit in het sociale netwerk van de jongere relatief vaak voor in de top tien van onderscheidende kenmerken. Bij recidivisten spelen kenmerken die te maken hebben met een slechte economische positie een belangrijke rol.
Ook bij minderjarige drugsverdachten valt op dat criminaliteit in het eigen netwerk een belangrijke risicofactor is. Bij meerderjarige drugsverdachten zijn kenmerken die te maken hebben met een slechte economische positie belangrijke risicofactoren.
De resultaten van dit onderzoek komen grotendeels overeen met de bevindingen in de literatuur over dit onderwerp (Adamse, et al., 2023; Calderoni, et al., 2022). Alleen kenmerken die te maken hebben met de fysieke (woon)omgeving zoals criminaliteit in de buurt komen in dit onderzoek anders dan in de literatuur niet prominent naar voren. Kenmerken van de persoon zelf en diens sociale netwerk lijken veel belangrijker.
Aanbevelingen voor vervolgonderzoek
Op de eerste plaats is het aan te raden om in toekomstig onderzoek naar risicofactoren bij jonge drugsverdachten in elk geval de kenmerken eerdere verdenkingen, jeugdreclassering en schulden mee te nemen. Deze werden in alle onderzochte groepen teruggevonden.
Op de tweede plaats is het van belang om onderzoek te doen naar causaliteit: in dit onderzoek heeft geen analyse plaatsgevonden waarmee eventuele oorzakelijke relaties tussen een kenmerk en een drugsverdenking kunnen worden aangetoond.
Op de derde plaats is het aan te bevelen om naar combinaties van kenmerken (zoals het hebben van schulden én jeugdreclassering) te gaan kijken. Over het algemeen geldt dat een combinatie van risicofactoren de kans op het plegen van georganiseerde criminaliteit verhoogt, waarbij geldt dat hoe meer risicofactoren er zijn, hoe groter de kans is om betrokken te raken bij criminaliteit (Peeck, Witteveen en Sikkens-Dokter, 2021).
Op de vierde plaats is het aan te raden om te onderzoeken waarom bepaalde (riskant geachte) kenmerken niet leiden tot het plegen van drugsdelicten (Adjiembaks, 2018).
En op de vijfde plaats, ten slotte, zouden in vervolgonderzoek meer gegevensbronnen gecombineerd kunnen worden. Dit onderzoek is uitsluitend gebaseerd op data over (geregistreerde) verdachten van de politie. Het zou een meerwaarde kunnen zijn om de verdenkingen van andere handhavingsdiensten zoals de Koninklijke Marechaussee en de Douane, die nu ontbreken, evenals niet geregistreerde verdenkingen, toe te voegen. Het bij het onderzoek betrekken van andere bronnen zou ook eventuele vertekening in historische data van de politie, ontstaan door eventuele intensievere controles in bepaalde wijken, kunnen wegnemen (Algemene Rekenkamer, 2022).